Σε θερινό θρίλερ εξελίσσεται η προσπάθεια για τη δημιουργία του τείχους ανοσίας στην Ελλάδα, καθώς η ταχύτητα εξάπλωσης της μετάλλαξης Δέλτα της COVID-19, σε συνδυασμό με την αναμενόμενη υποχώρηση του ρυθμού των εμβολιασμών, διαμορφώνει μια ανησυχητική συνθήκη.
Ο προβληματισμός στο Μέγαρο Μαξίμου για την πορεία της πανδημίας δεν κρύβεται. Οι εσπευσμένες ανακοινώσεις κινήτρων εμβολιασμού τις προηγούμενες ημέρες, αφενός με την παροχή των κουπονιών των 150 ευρώ προς τους νέους 18-25 ετών και αφετέρου με τη διαβάθμιση των κλειστών χώρων ψυχαγωγίας και εστίασης σε αμιγώς για εμβολιασμένους και σε μεικτούς, όπου θα συνευρίσκονται εμβολιασμένοι και μη, προκάλεσαν πολλές συζητήσεις και αρνητικά σχόλια.
Ευκολότερη η ζωή με το εμβόλιο
«Ποια είναι τα δεδομένα; Πρώτον, πρέπει να προστατεύσεις τη δημόσια υγεία στους κλειστούς χώρους όπου υπάρχει πολύ μεγαλύτερη μετάδοση. Δεύτερον, θα πρέπει να δώσεις ένα πολύ ισχυρό κίνητρο σε εκείνον που δεν έχει ακόμη πειστεί να εμβολιαστεί, γιατί με τον τρόπο αυτόν καθίσταται η κοινωνική του ζωή δικαιολογημένα πολύ ευκολότερη» επισημαίνει ο υπουργός Επικρατείας Γιώργος Γεραπετρίτης μιλώντας στο «Βήμα της Κυριακής» στον απόηχο των πρόσφατων κυβερνητικών ανακοινώσεων.
Οι αντιρρήσεις και οι επιφυλάξεις για τα συγκεκριμένα μέτρα ήταν πολλές. Οπως μεταξύ άλλων υποστηρίχθηκε, υπάρχει μια αντίφαση, καθώς ακόμη και σε χώρους αποκλειστικά για εμβολιασμένους θα υπάρχουν ανεμβολίαστοι εργαζόμενοι. «Είναι τελείως λάθος προσέγγιση» λέει ο υπουργός Επκρατείας και προσθέτει: «Οι εργαζόμενοι υπόκεινται σε ένα καθεστώς ευρέος ελέγχου. Φορούν υποχρεωτικά μάσκα, ενώ οι πελάτες όχι. Επιπλέον υποβάλλονται σε τεστ, άρα έχεις ένα πλέγμα πρόληψης και προφύλαξης για τους εργαζομένους. Διαβαθμίζουμε μη ουσιώδεις δραστηριότητες. Για εμένα και για εσάς το να πάμε στο καφενείο είναι μη αναγκαία δραστηριότητα. Για τον εργαζόμενο, όμως, είναι απολύτως αναγκαία για την επιβίωσή του. Θα είναι συνεπώς προφυλαγμένες περιοχές, γιατί θα έχεις εμβολιασμένους πελάτες και προφυλαγμένους, κατά το δυνατόν, εργαζομένους. Διασφαλίζουμε λοιπόν ότι και ο εργαζόμενος θα δουλέψει και ο εμβολιασμένος θα βρει τη διέξοδο προς την κοινωνική του ζωή».
Η γκρίνια για το 150άρι
Οσον αφορά το 150άρι προς τους νεαρότερους πολίτες, ο υπουργός Επικρατείας δηλώνει: «Θέλουμε να πείσουμε τις νεότερες γενιές να εμβολιαστούν, αφού έχουν ευλόγως ένα πολύ μικρότερο ενδιαφέρον. Τα νέα παιδιά δεν αντιλαμβάνονται τον ιό ως πολύ μεγάλο κίνδυνο, δεν τα χτυπάει πάρα πολύ βαριά. Υπάρχει και μια άλλη διάσταση. Τα παιδιά έχουν στερηθεί την κοινωνικότητά τους και εδώ η ανταπόδοση σχετίζεται αιτιωδώς με όσα στερήθηκαν: τις μετακινήσεις, τα ταξίδια, την πρόσβαση σε χώρους πολιτισμού, μουσικής και οτιδήποτε έχει να κάνει με την κοινωνική τους συναναστροφή. Εχει όμως το μέτρο και μια ηθικοπολιτική διάσταση. Επειδή ακριβώς τα παιδιά είναι λιγότερο ευάλωτα στον ιό, είναι και μια επιβράβευση, επειδή θα συνεισφέρουν περισσότερο από όσο τους αναλογεί στη δημιουργία του τείχους ανοσίας».
Μεγάλο μέρος της συζήτησης έπειτα από τις ανακοινώσεις αφορούσε τη διενέργεια των ελέγχων στους διαβαθμισμένους χώρους διασκέδασης. «Ο έλεγχος δεν είναι σύνθετος» απαντά ο υπουργός Επικρατείας και εξηγεί: «Το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα έχει έτοιμη την ερχόμενη εβδομάδα μια ψηφιακή εφαρμογή, την οποία θα «κατεβάζει» ο κάθε καταστηματάρχης ή ιδιοκτήτης εκμετάλλευσης σε κάποιο κινητό της επιχείρησης ή κάποιο τάμπλετ ή άλλη συσκευή. Οποιος προσέρχεται σε ένα εστιατόριο, θα ελέγχεται με ένα QR κώδικα, θα επιδεικνύει το πιστοποιητικό του ή τη βεβαίωση νοσηλείας ή το αρνητικό του τεστ – rapid ή μοριακό, όχι αυτοδιαγνωστικό το οποίο δεν μπορεί να ελεγχθεί -, θα σκανάρεται από την εφαρμογή και θα κάθεται. Η διαδικασία αυτή θα διαρκεί δευτερόλεπτα. Πρέπει να καταστεί σαφές ότι και στους μεικτούς χώρους θα γίνεται έλεγχος, προκειμένου να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει κάνει το τεστ, συνεπώς ως προς τη διαχείριση δεν υπάρχει κάποια διαφορά».
Ανησυχία για τον ρυθμό των εμβολιασμών
Αισθητή στις συζητήσεις με τα στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου, αλλά ακόμη και από τις συνεχείς και επίμονες εκκλήσεις και από τον ίδιο τον Πρωθυπουργό, είναι η ανησυχία για μια κάμψη του ρυθμού των εμβολιασμών. «Είναι προφανές ότι όσο προχωρούμε στους εμβολιασμούς, κάποια στιγμή θα αρχίσει να μειώνεται ο ρυθμός» λέει ο Γιώργος Γεραπετρίτης και εξηγεί: «Γιατί θα συμβαίνει αυτό; Ενώ ξεκινήσαμε με πολύ μεγάλη ζήτηση και μικρή προσφορά (εμβολίων), σήμερα αρχίζουμε να «χτυπάμε» στον σκληρό πυρήνα εκείνων οι οποίοι είτε ιδεολογικά είτε για άλλους λόγους είναι αντίθετοι στο εμβόλιο. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι με την πάροδο του χρόνου θα δυσκολευόμαστε όλο και περισσότερο να πείσουμε αυτούς τους πολίτες. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο προχωρήσαμε σχετικά γρήγορα στην παροχή διευκολύνσεων και κινήτρων».
Οι αντιεμβολιαστές και το ρίσκο
Παρά τις ανησυχίες και την αναμενόμενη επιβράδυνση του εμβολιαστικού ρυθμού, στο στενό περιβάλλον του Κυριάκου Μητσοτάκη κυριαρχεί μια αντίληψη. «Υπάρχει μια πολύ κρίσιμη παράμετρος με ηθική διάσταση. Από τη στιγμή κατά την οποία το εμβόλιο έχει καταστεί καθολικά διαθέσιμο σε όλες τις κατηγορίες, κατά την άποψή μου είναι και ηθικά, και πολιτικά, αλλά και δικαιωματικά ορθό να μην κρατούνται πίσω στις κοινωνικές τους δραστηριότητες εκείνοι οι οποίοι προσήλθαν και εμβολιάστηκαν επειδή ορισμένες κατηγορίες πολιτών δεν πείθονται» δηλώνει εμφατικά ο υπουργός Επικρατείας και συνεχίζει: «Η επιλογή κάποιων να μην κάνουν το εμβόλιο δεν μπορεί να εμποδίσει την οικονομία και την κοινωνία να προχωρήσουν. Οποιοσδήποτε δηλαδή δεν κάνει σήμερα το εμβόλιο, χωρίς να έχει κάποιον ιδιαίτερο ιατρικό λόγο, είναι προφανές ότι αναλαμβάνει ένα σημαντικό κομμάτι ρίσκου. Είναι όμως δικαίωμα των πολιτών να αποκαταστήσουν κάποια στιγμή την κοινωνική τους δραστηριότητα και βεβαίως τα δημοσιονομικά της χώρας δεν αντέχουν επ’ άπειρον».
Μήπως όλα αυτά συνιστούν διαβρωτικό παράγοντα της κοινωνικής συνοχής; «Αυτό θα ίσχυε αν πηγαίναμε σε νέες καθολικές απαγορεύσεις» απαντά ο Γιώργος Γεραπετρίτης. Σχολιάζει δε την άποψη περί διχασμού των πολιτών, μέσω της διαβαθμισμένης πρόσβασης στους χώρους ψυχαγωγίας, λέγοντας: «Πρόκειται για το ακριβώς αντίθετο. Είναι η διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής. Εάν έχεις αυτή τη στιγμή καθολικό αγαθό το εμβόλιο και κάποιοι επιλέγουν να το κάνουν φροντίζοντας τον εαυτό τους και το κοινωνικό σύνολο, ενώ οι άλλοι επιλέγουν για τους δικούς τους λόγους να μην το κάνουν, η ενδεχόμενη επιβολή καθολικής απαγόρευσης και για τις δύο κατηγορίες συνιστά μια βαθύτατη ανισότητα στον τρόπο με τον οποίο η πολιτεία αντιμετωπίζει τους πολίτες. Αντιθέτως, εάν φροντίσεις να έχεις ένα ισχυρό σύστημα Υγείας, το οποίο θα μεριμνά και για όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, αλλά από την άλλη πλευρά θα επιτρέπεις στους εμβολιασμένους να αποκαταστήσουν πλήρως την ελευθερία τους, είναι ακριβώς η συνθήκη την οποία αντιλαμβάνονται όλοι ως μια δίκαιη ανταπόκριση της πολιτείας».
Παρ’ όλες τις προσδοκίες, η ανησυχία για το ερχόμενο φθινόπωρο δεν κρύβεται. Και μια από τις καθοριστικές παραμέτρους είναι τι θα συμβεί με τα σχολεία. «Η προηγούμενη διετία ήταν ιδιαιτέρως οδυνηρή για τους μαθητές και τους φοιτητές. Πρέπει να διασφαλίσουμε ότι δεν θα πάμε σε κλειστά σχολεία» σημειώνει ο υπουργός Επικρατείας. «Ηδη προσπαθούμε να θεραπεύσουμε τις πληγές από τη μακρά διακοπή της σχολικής λειτουργίας. Δεν μπορούμε ως κοινωνία να αντέξουμε άλλη μία χρονιά με κλειστά σχολεία. Με κανέναν τρόπο» προσθέτει και αποσαφηνίζει ότι δεν υπάρχει καμία περίπτωση να καταστεί υποχρεωτικός ο εμβολιασμός για τα παιδιά, αλλά και ότι θα συνεχιστεί η χρήση των αυτοδιαγνωστικών τεστ.
Προβληματισμός για τον τουρισμό
Ο τουρισμός είναι ένα πεδίο μεγάλου προβληματισμού, δεδομένου ότι οι τελευταίες εξελίξεις απειλούν με ματαίωση το σενάριο για το 2021, ενώ έντονη είναι και η ανησυχία για τις επιδημιολογικές επιπτώσεις. «Είναι προφανές ότι δεν θα αποκαταστήσουμε τα επίπεδα του τουρισμού πριν από την επιδημιολογική κρίση» εκτιμά και συμπληρώνει: «Ελπίζουμε ότι θα έχουμε μια σημαντική αύξηση τον Ιούλιο και πολύ περισσότερο τον Αύγουστο και θα κάνουμε μια προσπάθεια να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο. Καταλαβαίνουμε όλοι ότι η εφετινή είναι μια απρόβλεπτη χρονιά. Δεδομένης όμως και της δημοσιονομικής μας υπερ-εξάρτησης από τον τουρισμό, αυτή τη στιγμή δεν αντέχουμε να τον κρατήσουμε κλειστό. Θα προχωρήσουμε με τη μεγαλύτερη δυνατή ασφάλεια στην υποδοχή τουριστών. Αισθάνομαι ότι θα έχουμε μια ικανοποιητική αναπλήρωση. Εάν δεν συμβεί κάποια επώδυνη ανατροπή, φαίνεται ότι θα έχουμε ρυθμό ανάπτυξης πολύ πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για το 2021 και για την επόμενη διετία θα είμαστε στα ανώτατα επίπεδα μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών. Νομίζω ότι ο συνδυασμός μιας ικανοποιητικής χρονιάς με την επενδυτική ανάπτυξη θα δημιουργήσει καλές συνθήκες στην αγορά, θα διατηρήσει τις θέσεις εργασίας, που είναι ο πιο κρίσιμος δείκτης και για την κοινωνική συνοχή και για την οικονομία. Εκτιμώ ότι από το τέταρτο τρίμηνο του 2021, αν δεν έχουμε σημαντικές ανατροπές, θα πάμε σε ένα σημαντικό αναπτυξιακό άλμα».
Οι εκλογές θα έφερναν στασιμότητα
Ποια είναι όμως η επόμενη ημέρα και ποιο πολιτικό περιβάλλον θα διαμορφώσει η άρση της συνθήκης διακυβέρνησης εκτάκτου ανάγκης, ενώ εξακολουθεί να γίνεται συζήτηση για επίσπευση των εκλογών; Ο υπουργός Επικρατείας σημειώνει: «Η χώρα δεν αντέχει παλινδρομήσεις, νομίζω ότι η κοινωνία απαιτεί από εμάς δουλειά και όχι πολιτικούς καιροσκοπισμούς. Το πολιτικό φαινόμενο της Μεταπολίτευσης, προσπάθεια εκλογικής κεφαλαιοποίησης πολιτικών κερδών, πρέπει να παρέλθει. Για εμάς το πιο κρίσιμο είναι ξεφύγουμε από την υγειονομική κρίση, να φύγουμε μπροστά και να δημιουργήσουμε ένα αναπτυξιακό ρεύμα. Στον σχεδιασμό αυτόν νομίζω ότι δεν χωρούν εκλογές. Θα δημιουργούσαν στασιμότητα, αν όχι επιβράδυνση στη δυναμική πορεία την οποία θέλουμε να ακολουθήσουμε, και για τον λόγο αυτόν αισθάνομαι ότι ο Πρωθυπουργός, που είναι και ο μόνος αρμόδιος για να επισπεύσει τις εκλογές, δεν είναι καθόλου σε αυτό το κλίμα».
Αγωνία για το τείχος ανοσίας
Υπάρχει ανησυχία για το ενδεχόμενο να μην επιτευχθεί στον κατάλληλο χρόνο το προσδοκώμενο τείχος ανοσίας; «Ηδη έχουμε φτάσει σε έναν πολύ υψηλό απόλυτο αριθμό εμβολιασμών, γύρω στα 8 εκατομμύρια, και μοναδικών δόσεων γύρω στα 5 εκατομμύρια» λέει ο στενός συνεργάτης του Πρωθυπουργού και συμπληρώνει: «Αυτό βεβαίως απέχει από το τείχος ανοσίας, το οποίο είναι μάλλον μια μεταβλητή, δεν είναι μια σταθερά. Εχει να κάνει και με τις μεταλλάξεις και με την περίοδο και με τη μεταδοτικότητα. Σήμερα λέμε ότι απαιτείται ένα ποσοστό εμβολιασμού γύρω στο 70% για την επίτευξη της ανοσίας στον πληθυσμό και αυτό όμως είναι κυμαινόμενο».
Τα κυρίαρχα στοιχεία της διακυβέρνησης Μητσοτάκη
Τη σταθερότητα και τη βελτίωση του πολιτικού κλίματος αναδεικνύουν κυβερνητικές πηγές ως κυρίαρχα στοιχεία της περιόδου, με αφορμή τη συμπλήρωση δύο ετών διακυβέρνησης από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τη ΝΔ στις 7 Ιουλίου. Επισημαίνουν την αναβάθμιση της διεθνούς εικόνας της χώρας και τις προοπτικές ανάκαμψης, ενώ τονίζουν το μεταρρυθμιστικό έργο και την πολιτική κυριαρχία του Πρωθυπουργού στο χώρο του Κέντρου. Αίσθηση, δε, προξενεί η αναφορά των ίδιων πηγών στο θέμα των εκλογών: «Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εννοεί κυριολεκτικά αυτό που επαναλαμβάνει για εξάντληση της τετραετίας. Θέλει τα επόμενα δύο χρόνια να προχωρήσουν μεταρρυθμίσεις που πήγαν πίσω λόγω της πανδημίας και με τα 32 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανάκαμψης, τα 25 δισ. ευρώ ιδιωτικών επενδύσεων που θα προστεθούν σε αυτά και τα 26,7 δισ. ευρώ του ΕΣΠΑ για την περίοδο 2021-27 να υπάρξει εκτίναξη της οικονομίας. Στο τέλος της θητείας και αφού η χώρα θα έχει μπει σε τροχιά ισχυρής ανάπτυξης, θα καλέσει τους πολίτες να κρίνουν αν θέλουν να συνεχίσει».
