Την ολική επαναφορά της οικονομίας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης από το 2022, με κινητήριο δύναμη τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και το νέο ΕΣΠΑ που εγκρίνεται από τις Βρυξέλλες, περιγράφει η κυβέρνηση στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2022-2025, υποσχόμενη νέες (μόνιμες) μειώσεις της φορολογίας των εισοδημάτων και του ΦΠΑ στον τουρισμό, στον πολιτισμό και σε όλους όσοι επλήγησαν από την πανδημία.

Οπως αναφέρεται, «κλειδί» για την περαιτέρω μείωση της φορολογίας φυσικών και νομικών προσώπων μπορεί να αποτελέσει η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και η επιστροφή των πρωτογενών πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό.

Σύμφωνα με όσα είπε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, αυτό που εξετάζεται είναι η διατήρηση της κατάργησης της εισφοράς αλληλεγγύης για μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα αλλά και τους ελεύθερους επαγγελματίες, ενώ παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών έχουν αφήσει να εννοηθεί ότι θα εξεταστεί μελλοντικά η διεύρυνση της απαλλαγής και στους δημοσίους υπαλλήλους αλλά και στο σύνολο των συνταξιούχων, κάτι το οποίο όμως δεν αναφέρεται στο ΜΠΔΣ 2022-2025.

Δημοσιονομικός χώρος και κανόνες

Στο ίδιο κείμενο γίνεται σαφής αναφορά ότι η μείωση της φορολογίας στις επιχειρήσεις στο 22% θα διατηρηθεί και για τα επόμενα χρόνια, όπως επίσης και η προκαταβολή φόρου στο 80%.

Πάντως, όπως αναφέρεται σε άλλη παράγραφο του Μεσοπρόθεσμου, «το σενάριο βάσης απεικονίζει τις ήδη θεσμοθετημένες κυβερνητικές αποφάσεις, δεν αντανακλά τις κυβερνητικές πολιτικές που θα νομοθετηθούν στο μέλλον, στη βάση του διαθέσιμου δημοσιονομικού χώρου, που κατά περίπτωση προκύπτει από τον συνδυασμό του ΜΠΔΣ και των νέων στόχων πρωτογενών πλεονασμάτων που θα γίνουν γνωστοί σε μεταγενέστερο χρόνο, όταν ολοκληρωθούν οι σχετικές συζητήσεις για τους νέους δημοσιονομικούς κανόνες που θα ισχύσουν στην ευρωζώνη από το 2023 και μετά».

Αναμφισβήτητα, στην επίτευξη πρωτογενών πλεονασμάτων σημαντικό ρόλο θα παίξει η ανάπτυξη της οικονομίας μέσω των κεφαλαίων που θα εισρεύσουν από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Αποκλιμάκωση συντελεστών ΕΝΦΙΑ

Κατά συνέπεια, την αύξηση των αντικειμενικών αξιών θα συνοδεύσει η αποκλιμάκωση των συντελεστών ΕΝΦΙΑ για να μην προκύψουν μεγάλες επιβαρύνσεις σε ιδιοκτήτες με ακίνητα χαμηλής και μεσαίας αξίας.

Οσον αφορά τις εισπράξεις από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, από 9,55 δισ. ευρώ εφέτος θα σκαρφαλώσουν στα 12,62 δισ. ευρώ το 2025. Τα έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, από 2,3 δισ. ευρώ που εκτιμάται ότι θα διαμορφωθούν εφέτος, το 2025 θα φτάσουν στα 5,66 δισ. ευρώ. Αυτή η αύξηση οφείλεται σύμφωνα με το Μεσοπρόθεσμο στην ανάκαμψη της οικονομίας.

Οπως αναφέρεται στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής, για το 2022 έχει προβλεφθεί η επέκταση των μέτρων της αναστολής πληρωμής εισφοράς αλληλεγγύης για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 767 εκατ. ευρώ και της διατήρησης της μείωσης των τριών μονάδων ασφαλιστικών εισφορών για τον ιδιωτικό τομέα με κόστος 816 εκατ. ευρώ. Παράλληλα έχουν προβλεφθεί οι απαραίτητες πιστώσεις ύψους 276 εκατ. ευρώ για το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού και το έκτακτο υγειονομικό προσωπικό.

Επιπλέον των μέτρων αντιμετώπισης της πανδημίας, από το 2022 και έπειτα προβλέπεται σε μόνιμη βάση διατήρηση της μείωσης του ποσοστού της προκαταβολής φόρου που προκύπτει από επιχειρηματική δραστηριότητα φυσικών προσώπων στο 55% και των νομικών προσώπων στο 80%.

Επιπλέον στα δημοσιονομικά αποτελέσματα έχει ληφθεί υπ’ όψιν η μείωση του ποσοστού φορολογίας νομικών προσώπων από 24% στο 22%, με εκτιμώμενο κόστος 183 εκατ. ευρώ για το 2022, 112 εκατ. ευρώ για το 2023, 125 εκατ. ευρώ για το 2024 και 136 εκατ. ευρώ για το 2025.

Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη

Η επιστροφή στην ανάκαμψη θα ξεκινήσει από εφέτος – με το ΑΕΠ να διαμορφώνεται στα 172,1 δισ. ευρώ έναντι 165,8 δισ. ευρώ το 2020, αυξημένο κατά 3,6%. Πολύ ισχυρή ανάκαμψη προβλέπεται για όλη την περίοδο από το 2023 έως το 2025, με το ΑΕΠ να «κερδίζει» πάνω από 10 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Μέχρι το τέλος του 2025 το ΑΕΠ θα ανέβει στα 217 δισ. ευρώ (από 194,4 δισ. ευρώ που ήταν το 2019 προ πανδημίας).

Ειδικότερα, η ελληνική οικονομία θα καταγράψει θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης 6,2% το 2022, 4,1% το 2023, 4,4% το 2024 και 3,3,% το 2025. Οπως είπε ο κ. Σταϊκούρας στο Υπουργικό Συμβούλιο, «η ανάπτυξη εφέτος είναι πιθανόν να είναι μεγαλύτερη αν επιβεβαιωθούν και στους επόμενους μήνες οι πολύ θετικές εξελίξεις που κατέγραψε για το ΑΕΠ η ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρίμηνο του 2021».

Κινητήρια δύναμη της εγχώριας ζήτησης αναμένεται να αποτελέσουν οι επενδύσεις, φτάνοντας τη συμμετοχή τους στο ΑΕΠ στο 16,7% το 2025, από 11,1% το 2020.

Αλμα κατανάλωσης και εισοδημάτων έως το 2025

Η κυβέρνηση περιμένει άλμα της κατανάλωσης και των εισοδημάτων έως το 2025, προβλέποντας αυξημένα έσοδα από φόρους 12,627 δισ. ευρώ. Συγκεκριμένα για το 2021 τα έσοδα από φόρους εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 45,53 δισ. ευρώ και το 2025 θα διαμορφωθούν σε 58,157 δισ. ευρώ. Βασικές πηγές για την αύξηση των εσόδων θα αποτελέσουν ο φόρος εισοδήματος και οι φόροι σε αγαθά και υπηρεσίες. Αντίθετα οι φόροι στα ακίνητα δείχνουν αποκλιμάκωση κατά περίπου 120 εκατ. ευρώ. Το 2021 το κράτος προβλέπει να εισπράξει 2,620 δισ. ευρώ από ΕΝΦΙΑ και το 2025 τα έσοδα θα ανέλθουν σε 2,5 δισ. ευρώ.

Αύξηση των επενδύσεων

Οι επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν εφέτος κατά 7%, το 2022 η αύξηση θα φτάσει σε ύψος-ρεκόρ κατά 30,3% και στη συνέχεια θα αυξάνονται κατά 12,3% το 2023, το 2024 κατά 10,8% και κατά 7,4% το 2025.
Σύμφωνα με τον υπουργό, οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης, του νέου ΕΣΠΑ και η κινητοποίηση των ιδιωτικών κεφαλαίων συνολικού ύψους 100 δισ. ευρώ αναμένεται να δημιουργήσουν 200.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2025, μειώνοντας ύστερα από δεκαετίες το ποσοστό ανεργίας κοντά στο 10%. Η ανεργία από 16,3% εφέτος υποχωρεί στο 14,4% το 2022, στο 13,2% το επόμενο έτος, στο 11,9% το 2024 και στο 11,1% το 2025. Σημειώνεται ότι οι συνολικοί πόροι του Σχεδίου ανέρχονται σε 30,5 δισ. ευρώ έως το 2026, εκ των οποίων 17,8 δισ. ευρώ είναι επιχορηγήσεις και 12,7 δισ. ευρώ δάνεια, και οι συνολικοί επενδυτικοί πόροι που θα ενεργοποιηθούν θα ανέλθουν σε περίπου 59 δισ. ευρώ.

Δημοσιονομική σταθερότητα

Παράλληλα ο στόχος που θέτει η κυβέρνηση είναι η οικονομία να επιστρέψει στα πρωτογενή πλεονάσματα 2% του ΑΕΠ το 2023, 2,8% το 2024 και 3,7% το 2025.
Οπως επισημαίνεται, το πρωτογενές έλλειμμα εφέτος θα διαμορφωθεί στο 7,15% του ΑΕΠ (όσο περίπου ήταν και το 2019), για να υποχωρήσει σημαντικά το 2022, στο 0,5%. Στο ΜΠΔΣ διευκρινίζεται ότι τα πρωτογενή πλεονάσματα που απεικονίζονται κυρίως προς τα τελευταία έτη του Προγράμματος αποτελούν το βασικό σενάριο χωρίς τη λήψη άλλων μέτρων πολιτικής, που σε κάθε περίπτωση θα προσαρμοστούν στους στόχους σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα που θα τεθούν στη βάση του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης.
Στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα εκτιμάται ότι το δημόσιο χρέος θα υποχωρεί σταδιακά από το 205,6% του ΑΕΠ το 2020 στο 204, 8% το 2021, ενώ το 2022 υποχωρεί κάτω από το 200%, στο 189,5% για να φτάσει στο 156,9% του ΑΕΠ το 2025.