Σε στοίχημα 60 ημερών εξελίσσεται η εμβολιαστική εκστρατεία «Ελευθερία» καθώς, ενόσω η χώρα βυθίζεται στη θερινή ραστώνη, οι επόμενοι δύο μήνες – και όσα θα προκύψουν εντός του κρίσιμου αυτού διαστήματος – θα καθορίσουν τις εξελίξεις του ερχόμενου φθινοπώρου και χειμώνα.

Τα κρίσιμα μέτωπα είναι δύο: αφενός να εμβολιαστούν όσο το δυνατόν περισσότεροι πολίτες εν μέσω διακοπών και αφετέρου να στηθεί… μπλόκο στο στέλεχος «Δέλτα» που ήδη επιχειρεί να επικρατήσει.

Προνόμια στους εμβολιασμένους

Υπό τις πιεστικές αυτές συνθήκες, η πειθώ είναι το ένα σκέλος του στρατηγικού σχεδίου, με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να προχωρά στην εξαγγελία επιπλέον μέτρων αύξησης των εμβολιασμών, ανοίγοντας το κεφάλαιο των προνομίων για τους εμβολιασμένους, που αναμένεται να εφαρμοστούν άμεσα.

Αλλωστε, ο υπερδιπλασιασμός των κρουσμάτων με την ινδική μετάλλαξη σε διάστημα μόλις μίας εβδομάδας – συνολικά έχουν ανιχνευτεί 29 στο πλαίσιο δειγματοληπτικών ελέγχων, εκ των οποίων τα περισσότερα στο Ηράκλειο Κρήτης – εκτιμάται ότι αποτελεί μια μικρογραφία των πραγματικών μεταδόσεων που υπολογίζονται τουλάχιστον σε δεκαπλάσια κλίμακα.

Εξαρση της νόσου σε νεαρές ηλικίες

«Είναι ανάγκη να απευθυνθεί νέα έκκληση στους νέους να εμβολιαστούν» σημειώνει στο «Βήμα» ο καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκος Τζανάκης. «Και αυτό διότι παρατηρείται έξαρση της νόσου στις νεαρές ηλικίες, γεγονός που δεν μπορεί να αποδοθεί αποκλειστικά στην υψηλή κοινωνική δραστηριότητα και στη χαμηλή εμβολιαστική κάλυψή τους».

Στο πλαίσιο αυτό, ο καθηγητής μοιράζεται την υποψία ότι «το στέλεχος «Δέλτα», που προσβάλλει τους νέους ανθρώπους, είναι πιθανόν να κυκλοφορεί ήδη δυναμικά στην κοινότητα».

Η αγωνία της κυβέρνησης και των επιστημόνων αποτυπώθηκε από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής, όταν υπογράμμισε ότι «η μεγάλη πρόκληση εξακολουθεί και παραμένει η επιτάχυνση του ρυθμού των εμβολιασμών καθώς βρισκόμαστε πια αντιμέτωποι με τη μετάλλαξη «Δέλτα»».

Λίγα 24ωρα πριν είχε διευκρινίσει σχετικά με το πολυπόθητο τείχος ανοσίας: «Θέλω όμως να είμαι ξεκάθαρος, σχετικά εύκολα θα φτάσουμε στο 50%-55% του πληθυσμού σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό. Ομως αυτό δεν φτάνει. Πρέπει να πείσουμε ακόμη περισσότερους, όχι μόνο μεγαλύτερης ηλικίας, αλλά και εργαζομένους στον τουρισμό, να εμβολιαστούν».

Εμβολιασμοί και στις διακοπές

Τα δεδομένα προς το παρόν δημιουργούν συγκρατημένη αισιοδοξία σχετικά με την εξέλιξη του εμβολιαστικού προγράμματος, σταδιακά όμως «φωλιάζει» η αμφιβολία καθώς, παρότι έχει διασφαλιστεί η πρόσβαση του ενήλικου πληθυσμού σε όλα τα διαθέσιμα εμβόλια, παραμένει αμφίβολη η ανταπόκριση του πληθυσμού.

Ενδεικτική ήταν άλλωστε και η πρόσφατη δήλωση του γενικού γραμματέα Πρωτοβάθμιας Υγείας Μάριου Θεμιστοκλέους, διαβεβαιώνοντας, αναφερόμενος στο πολυπόθητο τείχος ανοσίας, πως με βάση τα διαθέσιμα εμβόλια «το 70% μπορεί να επιτευχθεί εντός του καλοκαιριού». Διευκρίνισε όμως ότι «ο βασικότερος παράγοντας αυτή τη στιγμή που έμεινε είναι η ανταπόκριση των πολιτών έτσι ώστε να εμβολιαστούν». Προς τούτο, και εν όψει των θερινών αδειών, θα μπορούν οι πολίτες να εμβολιάζονται στο μέρος που θα επιλέξουν για τις διακοπές τους.

Η εμβολιαστική καμπή, σύμφωνα με τον καθηγητή Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης Νίκο Τζανάκη, είναι φυσιολογική, «καθώς όσο οι εμβολιασμοί προχωρούν, ο απόλυτος αριθμός τους θα μειώνεται». Με βάση τις εκτιμήσεις αυτές, ο ειδικός προβλέπει ότι το τελευταίο μήνα του καλοκαιριού το ποσοστό των εμβολιασμένων πιθανόν να αγγίξει το 60%-65%. «Από εκεί και πέρα, η κατάσταση θα είναι δύσκολη, καθώς θα βρεθούμε αντιμέτωποι με τους δύσπιστους και τον μικρό πλην όμως σκληρό πυρήνα των αντιεμβολιαστών».

Σφοδρό κύμα με 2.500 κρούσματα

Το ερώτημα που ακολουθεί είναι αυτονόητο: «Τι θα συμβεί εάν δεν πειστούν;». Με τον ίδιο αβίαστο τρόπο έρχεται και η απάντηση του καθηγητή: «Ειδικά εάν επικρατήσει το στέλεχος «Δέλτα», το κύμα δεν θα είναι μικρό. Τα προβλεπτικά μοντέλα δείχνουν ότι η έξαρση θα αφορά κατά 90% τους ανεμβολίαστους, όμως στην κορύφωσή του θα καταγράφονται έως και 2.500 κρούσματα την ημέρα, εφόσον το 40% του πληθυσμού δεν έχει αποκτήσει ανοσία».

Οπως προκύπτει από τα τελευταία δεδομένα το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων στη χώρα μας αγγίζει το 32%. Παράλληλα, όμως, τα τελευταία 24ωρα καταγράφεται μια ανισορροπία στην εμβολιαστική ζυγαριά, με το βάρος να πέφτει στις δεύτερες δόσεις. Και παρότι η εικόνα αυτή δεν αντιπροσωπεύει τις προθέσεις των πολιτών – υπό την έννοια ότι ο ανθρώπινος παράγοντας κρίνεται αστάθμητος -, σίγουρα λειτουργεί προειδοποιητικά για το εμβολιαστικό ρεύμα του επόμενου διαστήματος.

Σχέδιο ακόμη και για τοπικά lockdown

Εφεξής, όπως διαφάνηκε και κατά την έκτακτη συνεδρίαση της περασμένης Πέμπτης, οι στοχευμένες ενημερωτικές καμπάνιες για τα οφέλη του ολοκληρωμένου εμβολιασμού έναντι της λοίμωξης COVID-19 θα αποτελέσει στρατηγικό πυλώνα για την οχύρωση της χώρας από το στέλεχος «Δέλτα», σε συνδυασμό με τα τοπικά lockdown – όπου προκύπτει ανάγκη.

Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην Κρήτη και συγκεκριμένα στο Ηράκλειο, όπου το στέλεχος «Δέλτα» καταγράφει έντονη κυκλοφορία, το ποσοστό των πλήρως εμβολιασμένων δεν ξεπερνά το 25%, γεγονός που αποδίδεται στο κύμα δυσπιστίας που έχουν προκαλέσει τα περιστατικά θρομβώσεων – με αποκορύφωμα τον πρόσφατο θάνατο μιας 44χρονης γυναίκας, μητέρας τριών παιδιών.

Προειδοποίηση για ευάλωτες ομάδες

Το πόσο πυκνά διαφαίνονται τα σύννεφα του νέου πανδημικού κύματος αποκαλύπτεται και από το σπάνιο βιντεοσκοπημένο μήνυμα της επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC) Αντρεα Αμόν, στο οποίο προειδοποιεί ότι η εξάπλωση του «Δέλτα» σε ανεμβολίαστες ηλικιακές ομάδες θα απειλήσει τελικά και τις πιο ευάλωτες ομάδες πριν προλάβουν να ολοκληρώσουν τον εμβολιασμό.

Και επισήμανε την κρισιμότητα χορήγησης της δεύτερης δόσης στο «ελάχιστο εγκεκριμένο» μεσοδιάστημα, καθώς οι ανεμβολίαστοι – κυρίως οι νέοι που μέχρι πρότινος δεν αποτελούσαν «στόχο» της εμβολιαστικής εκστρατείας – ναρκοθετούν την επιχείρηση αναχαίτισης της ινδικής μετάλλαξης.

Επανέλαβε δε ότι το νέο απειλητικό στέλεχος – που σημειωτέον είναι 40%-60% πιο μεταδοτικό από το «Αλφα» (βρετανικό στέλεχος) – θα επικρατήσει ως τα τέλη Αυγούστου στην Γηραιά Ηπειρο και θα ευθύνεται για το 90% κρουσμάτων. Ομως, υπό τα νέα δεδομένα, η επιστημονική κοινότητα εκτιμά ότι η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού θα πρέπει να ξεπεράσει το 80% ώστε να δημιουργηθεί «ανοσία της αγέλης».