Η πρόσφατη εκλογή της 36χρονης Αννίτας Δημητρίου στην προεδρία της κυπριακής Βουλής με τη βοήθεια και ακροδεξιών ψήφων κατέστησε πλέον φανερό ότι το κυβερνών κόμμα του Δημοκρατικού Συναγερμού (ΔΗΣΥ), που ίδρυσε ο αείμνηστος Γλαύκος Κληρίδης, θα έδινε κάποιον ρόλο σε ένα εθνικιστικό και ακροδεξιό μόρφωμα, που είναι και αδελφό κόμμα με τη Χρυσή Αυγή, το ΕΛΑΜ. Ο «αρχηγός» του, ο Χρίστος Χρίστου, χρημάτισε ένα φεγγάρι και στην περιβόητη «φρουρά» του Νίκου Μιχαλολιάκου. Βεβαίως η άτυπη «συνεννόηση» ανάμεσα στο ΔΗΣΥ και στο ΕΛΑΜ (που στις πρόσφατε εκλογές διπλασίασε τη δύναμή του) άρχισε από την προηγούμενη Βουλή, όταν το ΕΛΑΜ υπερψήφισε τον προϋπολογισμό και έτσι το κυβερνών κόμμα μπόρεσε και τον πέρασε από τη Βουλή. Αλλά τότε ουδείς παραδεχόταν ότι υπήρχε έστω και υπόγεια συνεννόηση μεταξύ των δύο αυτών κομμάτων. Ούτε βεβαίως σήμερα το παραδέχεται κανείς.
Ο «αρχηγός» στο Προεδρικό Μέγαρο
Η «σκιά» όμως της ακροδεξιάς ψήφου στην ανάδειξη της Αννίτας Δημητρίου ως προέδρου της Βουλής έγινε ακόμα πιο βαριά όταν πριν από λίγες ημέρες ο Νίκος Αναστασιάδης στην προσπάθειά του να σχηματίσει κυβέρνηση ευρείας αποδοχής απηύθυνε πρόσκληση στους αρχηγούς όλων των κομμάτων, περιλαμβανομένου και του προέδρου του ΕΛΑΜ Χρίστου Χρίστου. Ετσι ο «αρχηγός» βρέθηκε στο Προεδρικό Μέγαρο, στον λόφο των Αγίων Ομολογητών, να συνομιλεί με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μπορεί ο «αρχηγός» της ακροδεξιού αυτού μορφώματος να μη δέχθηκε συμμετοχή στη νέα κυβέρνηση, αλλά με τις τέσσερις έδρες που κέρδισε στις βουλευτικές εκλογές και με την κατάκτηση της τέταρτης θέσης στην πολιτική σκηνή της Κύπρου κατάφερε να αλλάξει τον ρόλο του στο Κοινοβούλιο.
«Αντάλλαγμα», έσπευσαν να πουν ορισμένοι όταν πληροφορήθηκαν τη στήριξη του ΕΛΑΜ στην Αννίτα Δημητρίου για την προεδρία της Βουλής. Αλλά δεν ήταν το μόνο κόμμα που τη στήριξε. Υπήρξαν και άλλα κόμματα της αντιπολίτευσης. Οπως και να έχουν όμως τα πράγματα, το ΕΛΑΜ θα προεδρεύει πλέον μιας νεοσυσταθείσης ad hoc κοινοβουλευτικής επιτροπής με αρμοδιότητα το δημογραφικό ζήτημα. Αλλά η ανάθεση της προεδρίας σε κοινοβουλευτική επιτροπή στο ΕΛΑΜ δεν πέρασε αβρόχοις ποσί. Προκάλεσε την έντονη αντίδραση του (κομμουνιστικού) ΑΚΕΛ, το οποίο επισημαίνοντας την πρακτική που ακολουθείται στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο όπου δεν παραχωρείται καμία προεδρία στην Ακροδεξιά, ανακοίνωσε την πρόθεσή του να μη συμμετάσχει στην εν λόγω επιτροπή. Αλλωστε πολλοί στην Κύπρο φέρουν ως παράδειγμα την Ελλάδα, όταν η Χρυσή Αυγή ήταν στο Κοινοβούλιο. Ποτέ δεν δέχθηκε τον αρχηγό της ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, ποτέ δεν συμμετείχε σε Σύσκεψη Πολιτικών Αρχηγών, ποτέ ο Πρωθυπουργός δεν συνομίλησε με τον Μιχαλολιάκο.
Οι Κινήσεις «προσέγγισης» και η δεξιά ατζέντα
Στην αντιπολίτευση χρεώνουν αυτές τις κινήσεις «προσέγγισης» με το ΕΛΑΜ στον πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος μετά τις πρόσφατες εκλογές συμπεριφέρεται ως θριαμβευτής, αφού παρά τα 10 χρόνια στην εξουσία, κατάφερε και διατήρησε με μικρές απώλειες τις δυνάμεις του, νίκησε τον «αιώνιο» αντίπαλό του το ΑΚΕΛ, εξέλεξε την πρώτη γυναίκα πρόεδρο της Βουλής και βάζει τώρα πλώρη για τις προεδρικές εκλογές του 2023. Ωστόσο υπάρχουν μερικές λεπτομέρειες που χρήζουν προσοχής.
Στις προεδρικές εκλογές του 2018 ο Νίκος Αναστασιάδης είχε συμπεριλάβει το ΕΛΑΜ στον προεκλογικό διάλογο, επιλέγοντας να απαντήσει στο σχετικό ερωτηματολόγιο του ακροδεξιού μορφώματος. Τρία χρόνια αργότερα, σύμφωνα με ανεξάρτητους παρατηρητές στη Λευκωσία, η κυβέρνηση κατέγραψε αρκετές επιδόσεις σε θέματα μιας πιο δεξιάς ατζέντας, όπως στο μεταναστευτικό-προσφυγικό, στα κλειστά οδοφράγματα στην περίοδο της πανδημίας κ.ά.
«Καίει» το πόρισμα για τα «χρυσά διαβατήρια»
Σοβαρούς πολιτικούς πονοκεφάλους προκαλεί στην κυπριακή κυβέρνηση η υπόθεση των «Χρυσών Διαβατηρίων», το μεγαλύτερο ίσως σκάνδαλο των τελευταίων ετών στην Κύπρο. Μόλις πρόσφατα βγήκε το πόρισμα 750 σελίδων της Νομικής Υπηρεσίας της Κυπριακής Δημοκρατίας για την πολύκροτη αυτή υπόθεση, στο οποίο ένα μεγάλο ποσοστό έκδοσης διαβατηρίων (κάπου το 53%) ήταν παράνομο και παράτυπο. Πρόκειται για ακόμη έναν πονοκέφαλο για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, στις προσπάθειες που καταβάλλει για συνέχιση των συνομιλιών για το Κυπριακό με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
Η παραίτηση Γιολίτη και οι κατηγορίες κατά της κυβέρνησης
Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης είχε βάλει ψηλά τον πήχη για τον ανασχηματισμό, θέτοντας ως στόχο τη δημιουργία κυβέρνησης ευρείας αποδοχής, στα δύο χρόνια που του απομένουν έως τη λήξη της θητείας του. Ενώ επιζητούσε αναδόμηση της κυβέρνησής του ώστε να διαχειριστεί τις προκλήσεις της πανδημίας και του Ταμείου Ανάκαμψης του προέκυψε μια παραίτηση υπουργού. Και όχι μιας τυχαίας υπουργού, αλλά της υπουργού Δικαιοσύνης Εμιλυς Γιολίτη. Ισως το έχει το υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς υπουργοί στο συγκεκριμένο υπουργείο δεν φαίνεται να στεριώνουν. Το ίδιο συνέβη και με τον προκάτοχό της Ιωνά Νικολάου (από τα πρωτοκλασάτα στελέχη του ΔΗΣΥ) που επίσης παραιτήθηκε.
Η περίπτωση της Εμιλυς Γιολίτη όμως είναι διαφορετική. Δεν ήταν απλώς μια επιτυχημένη δικηγόρος από τη Λεμεσό, νέα και στενότατη φίλη των θυγατέρων του κ. Αναστασιάδη, με έντονη κοσμική ζωή και με χιλιόμετρα στην πολιτική και στη δικηγορία, έχοντας επίσης χρηματίσει πρόεδρος της πανίσχυρης Αρχής Ηλεκτρισμού (της κυπριακής ΔΕΗ). Απόφοιτη του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με μεταπτυχιακό στο Ινστιτούτο Φλωρεντίας, υπότροφος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με δικηγορικά γραφεία σε Λονδίνο, Χονγκ Κονγκ, Μοντεβιδέο, Βρετανικές Παρθένες Νήσους, Νησιά Κέιμαν και Σιγκαπούρη, δεν ήταν το κυβερνητικό στέλεχος που θα έφευγε χωρίς να… πυροβολήσει. Αλλωστε ο σύντροφός της είναι ιδιοκτήτης σε ένα από τα πλέον ισχυρά συγκροτήματα μέσων ενημέρωσης στη Μεγαλόνησο.
Αυτή η έντονη κοινωνική ζωή δημιούργησε εντάσεις. Ας σημειωθεί δε ότι την επομένη της παραίτησής της από το υπουργείο Δικαιοσύνης η κυρία Γιολίτη βρέθηκε στο Καλλιμάρμαρο, προσκεκλημένη του Οίκου Dior. Η παραίτησή της όμως ήταν «βόμβα μεγατόνων» για την πολιτική ζωή στην Κύπρο, αλλά και για τον Πρόεδρο Αναστασιάδη. Η κυρία Γιολίτη φαίνεται πως ενοχλήθηκε από μια φράση που της είπε ο Πρόεδρος όταν του τηλεφώνησε για να τον ρωτήσει εάν ισχύουν αυτά που ακούγονται ότι στον ανασχηματισμό φεύγει από την κυβέρνηση. Ο Πρόεδρος φέρεται να της είπε ότι «πλήττεις την εικόνα της κυβέρνησης» και αυτή η φράση άναψε το φιτίλι που οδήγησε στην παραίτησή της. Εστειλε μια επιστολή όπου άφησε σκιές «για βολέματα και διαφθορές». Εκανε επίσης λόγο για τη συμμετοχή της σε μια κυβέρνηση που «δεν έχαιρε των καλύτερων των εντυπώσεων από την κοινωνία των πολιτών στα ζητήματα διαφθοράς και διαφάνειας».
