Σε παλαιότερη φωτογραφία, για διαφήμιση των πολυτελών ρολογιών Rolex, ποζάρει ντυμένη στα κόκκινα σηκώνοντας το κεφάλι ψηλά με τα μάτια κλειστά, σε έκφραση ονειρική, αλλά και με το σχεδόν αυθάδικο πάθος του ανθρώπου που είναι προορισμένος να επιτύχει. Μοιάζει να προφητεύει μέσα από έκσταση το λαμπρό μέλλον της. «Είναι το πάθος που οδηγεί την Αννα Νετρέμπκο» διαβάζουμε από κάτω: «Από το ντεμπούτο της το 1993 στο Θέατρο Μαριίνσκι της Αγίας Πετρούπολης μέχρι τις πρόσφατες επιτυχίες της στις μεγαλύτερες σκηνές του κόσμου, συναρπάζει το κοινό της με την εκπληκτική φωνή και το εξαιρετικό ταλέντο της. Η ικανότητά της, η χάρη της και η ομορφιά της έθεσαν νέα πρότυπα για την όπερα παγκοσμίως». Αρκετά χρόνια από τότε, η Νετρέμπκο έχει επιβεβαιώσει με το παραπάνω το επαινετικό κείμενο ως η πλέον περιζήτητη και ακριβοπληρωμένη ντίβα των ημερών μας.
Η εμφάνισή της στην Ελλάδα στις 10 Ιουλίου, στο Γκαλά Βέρντι που οργανώνει η Εθνική Λυρική Σκηνή στο Καλλιμάρμαρο Παναθηναϊκό Στάδιο, δίνει τώρα την ευκαιρία στο ελληνικό κοινό να δει την απόλυτη ρωσίδα σταρ αλλά και τον σύζυγό της, τον αζέρο τενόρο Γιουσίφ Εϊβάζοφ, στο απόγειο της σταδιοδρομίας τους. Οι δύο λυρικοί καλλιτέχνες θα ερμηνεύσουν άριες, ντουέτι και σύνολα από όπερες του Βέρντι, μαζί με δύο ακόμα λυρικούς τραγουδιστές διεθνούς φήμης, τη μεσόφωνο Ανίτα Ρατσβελισβίλι και τον βαρύτονο Δημήτρη Πλατανιά, σε μια βραδιά με πολλή μουσική αλλά και με τη λάμψη που οι σταρ όπως η Νετρέμπκο φέρουν μαζί τους στη σκηνή. Γιατί κάθε εμφάνιση της «βασίλισσας Αννας», όπως την αποκαλούν οι θαυμαστές της, παραπέμπει σε υπέρλαμπρη γιορτή, με πρόσκληση σε ένα σύμπαν χαράς, ευζωίας και πολυτέλειας που μοιάζει να βγαίνει από χολιγουντιανή ταινία: είτε πρόκειται για ρεσιτάλ στη Σκάλα του Μιλάνου είτε για παράσταση όπερας στην Κρατική Οπερα της Βιέννης ή στη Μητροπολιτική Οπερα της Νέας Υόρκης είτε για τη δημοσίευση μιας νέας σειράς φωτογραφιών από εκείνες που ανεβάζει συχνά-πυκνά στα social media της. Τραγουδώντας ή ποζάροντας ντυμένη «επώνυμα» από οίκους όπως οι Gucci, Lanvin, Escada, Oscar de la Renta, Carolina Herrera ή οι εκ Ρωσίας Yanina Fashion, Demurya και Mexa Ekaterina και φορώντας κοσμήματα Chopard, η διάσημη υψίφωνος λάμπει και γοητεύει, όπως επιβεβαιώνουν και οι αποθεωτικές αντιδράσεις των θαυμαστών της. Με τον σύζυγό της και, τις περισσότερες φορές, παρτενέρ της στις μεγάλες σκηνές να τη συναγωνίζεται με τις δικές του πολύχρωμες και αρκετά εκκεντρικές εμφανίσεις.
Ιδιαίτερα ενεργοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Νετρέμπκο και ο Εϊβάζοφ προβάλλουν με κάθε ευκαιρία τη χαρούμενη, ανοιχτόκαρδη και πολυτελή ζωή τους στη Βιέννη, όπου ζουν (σχεδόν) μόνιμα μαζί με τον το γιο τους Τιάγκο – καρπό της σχέσης της Νετρέμπκο με τον oυρουγουανό βαθύφωνο Ερβιν Σροτ, που όμως ο Εϊβάζοφ τον μεγαλώνει σαν δικό του παιδί. Την ίδια στιγμή, με τις αναρτήσεις τους σε Facebook και Instagram μας κάνουν μάρτυρες της εξαιρετικά απαιτητικής καθημερινότητάς τους, με τη διαρκή μελέτη, τις ακατάπαυστες πρόβες, τα ταξίδια σε όλον τον κόσμο και τις στρεσογόνες παραστάσεις τους. Για τη λαμπερή αλλά και πολυάσχολη ζωή τους μίλησαν στην αποκλειστική συνέντευξη που παραχώρησαν στο ΒΗΜΑgazino λίγο πριν καταφθάσουν στην Αθήνα. Επιβεβαιώνοντας πως μπροστά στις προκλήσεις της διεθνούς καριέρας, και ενώ εκθέτουν καθημερινά τους εαυτούς τους σε έναν κόσμο ο οποίος την ίδια στιγμή που σε αποθεώνει σε κρίνει με απίστευτη σκληρότητα, εκείνοι παραμένουν ενωμένοι σαν γροθιά. Πως η αρμονική συνύπαρξη και συνεργασία τους είναι η δύναμη που τους σπρώχνει να στοχεύουν ψηλά, να τολμούν και να ξεχωρίζουν.
Είστε μαζί στη ζωή, πολύ συχνά μοιράζεστε και την ίδια σκηνή. Ποια είναι, αλήθεια, τα πλεονεκτήματα όταν είσαι ομότεχνος και συνεργάτης με τον σύντροφό σου;
Aννα Νετρέμπκο: «Υπάρχουν δύο μεγάλα πλεονεκτήματα. Κατά πρώτον, γνωρίζουμε ο ένας εις βάθος τον άλλον και αναφέρομαι κυρίως στον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο άλλος ως καλλιτέχνης, γεγονός που διευκολύνει τη συνεργασία μας. Μας βοηθάει να γινόμαστε καλύτεροι και επιπλέον μας γλιτώνει χρόνο δοκιμών, των επιπλέον δοκιμών που θα έπρεπε να κάνουμε αν είχαμε απέναντί μας κάποιον άγνωστο. Επίσης, στην όπερα παίζουμε πολύ συχνά τους εραστές, οπότε η προσωπική σχέση μας λειτουργεί διευκολυντικά».
Γιουσίφ Εϊβάζοφ: «Εννοεί πως λόγω της μεταξύ μας οικειότητας, όταν βρισκόμαστε στη σκηνή, δεν χρειάζεται να υποκρινόμαστε, το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να δείχνουμε τα αληθινά μας συναισθήματα».
Είναι δύσκολο να βρίσκετε παραγωγές όπου μπορείτε να εμφανίζεστε μαζί;
Α.Ν.: «Είμαστε πολύ τυχεροί και αισθανόμαστε πραγματικά ευγνωμοσύνη που τραγουδάμε και οι δύο το ίδιο ρεπερτόριο, κυρίως ρόλους του Βέρντι και του Πουτσίνι αυτή τη στιγμή. Ομως δεν είναι πάντα εύκολο, δεν έχουμε πάντα την ευκαιρία να είμαστε μαζί».
Γ.Ε.: «Προσπαθούμε να δημιουργούμε τις ευκαιρίες. Μια ο ένας, μια ο άλλος, αναγκαζόμαστε ενίοτε να αρνούμαστε κάποιες προτάσεις ώστε να καταφέρνουμε να συνυπάρχουμε».
Η συνεργασία σας είναι πάντα αρμονική και ανέφελη; Και πώς αντιμετωπίζετε το στρες που συνήθως προκαλεί μια δουλειά τόσο απαιτητική όσο η δική σας, ώστε να μην το αφήνετε να επηρεάζει την κοινή καθημερινότητά σας;
Α.Ν.: «Το πρόβλημα με τη δουλειά μας, με την όπερα, είναι πως πρέπει πάνω στη σκηνή να δημιουργούμε, κατά συνέπεια να βιώνουμε έντονα συναισθήματα. Ζούμε λοιπόν σε έναν κόσμο έντονων συναισθημάτων, και αυτό δεν σε διευκολύνει ώστε να έχεις πάντα μια ομαλή καθημερινότητα. Ωστόσο, πάντα καταφέρνουμε να ξεχωρίζουμε τη δουλειά από την προσωπική ζωή μας, να αφήνουμε τα όποια προβλήματα στο θέατρο και να γινόμαστε αμέσως οι… κανονικοί εαυτοί μας».
Γ.Ε.: «Ελαχιστοποιούμε τον αντίκτυπο που έχει το εργασιακό άγχος όσο περισσότερο μπορούμε, προστατεύοντας την ιδιωτική ζωή μας και αξιοποιώντας όσο πιο ευχάριστα γίνεται τον ελεύθερο χρόνο μας».
Κυρία Νετρέμπκο, έπειτα από αρκετά χρόνια στο ρεπερτόριο της λυρικής κολορατούρας, περνώντας σε δραματικούς ρόλους όπως η Λαίδη Μάκβεθ στον «Mάκβεθ» του Βέρντι και η «Τουραντότ» του Πουτσίνι, επιβεβαιώνετε εκ νέου πως είστε μια καλλιτέχνιδα που δεν φοβάται τα ρίσκα, μια γυναίκα ατρόμητη…
Α.Ν.: «Ναι; Σας ευχαριστώ πολύ που έχετε αυτή την εικόνα για εμένα! Στην πραγματικότητα, όμως, επιλέγω πάντα τους ρόλους μου με ιδιαίτερη προσοχή και ομολογώ πως μερικές φορές χρειάζεται να περάσουν αρκετά χρόνια ώστε να αποφασίσω να προσθέσω έναν καινούργιο ρόλο στο ρεπερτόριό μου. Χαίρομαι πάντως πολύ που σας δίνω αυτή την εικόνα, της ατρόμητης γυναίκας! (Γελάει).
Εσείς, κύριε Εϊβάζοφ, πώς αισθάνεστε απέναντι στη σύζυγό σας την ώρα της παράστασης; Ο νικητής είναι στο τέλος εκείνος που θα κρατήσει περισσότερο την υψηλή νότα; Υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα σε έναν τενόρο και μια σοπράνο;
Γ.Ε.: «Υπήρξαν στο παρελθόν μεγάλοι ανταγωνισμοί, δημιουργικές «διαμάχες» που πέρασαν στην Ιστορία, όπως ας πούμε αυτή ανάμεσα στον τενόρο Φράνκο Κορέλι και στην υψίφωνο Μπίργκιτ Νίλσον. Στη δική μου περίπτωση δεν υπάρχει κανένας ανταγωνισμός με την Αννα, δεν τίθεται τέτοιο θέμα, γιατί η Αννα είναι μια βασίλισσα!».
Τι είναι αυτό που σας έσπρωξε να ασχοληθείτε με τη μουσική; Ποιος σας ενθάρρυνε να γίνετε καλλιτέχνες;
Α.Ν.: «Eχουμε παρόμοια ιστορία και οι δύο. Η μουσική υπήρχε στις ζωές μας από την αρχή, από εποχές που ούτε καν τις θυμόμαστε, καθώς και οι δύο προερχόμαστε από οικογένειες που την αγαπούσαν, που αγαπούσαν το τραγούδι. Και ο Γιουσίφ και εγώ έχουμε σε μεγάλο βαθμό ενθαρρυνθεί από τους γονείς μας».
Στην τέχνη σας, στην τέχνη της όπερας, τι είναι πιο σημαντικό, η μουσική ή η θεατρική πράξη;
Α.Ν. & Γ.Ε.: «Eχουν και τα δύο την ίδια ακριβώς σημασία, την ίδια βαρύτητα. Αλλά είναι πολύ σημαντικό να διαθέτεις μια καλή και στέρεη τεχνική, να νιώθεις ασφαλής όταν τραγουδάς, γιατί το δραματικό εφέ προκύπτει πάντα από το καλό τραγούδι».
Πώς διαλέγετε ποιους ρόλους θα ερμηνεύσετε και ποιους θα απορρίψετε όταν σας τους προτείνουν;
Α.Ν.: «Αυτή είναι μια πάρα πολύ καλή ερώτηση, η οποία είναι πολύ δύσκολο να απαντηθεί. Μια σωστά σχεδιασμένη καριέρα προϋποθέτει πολύ προσεκτικό σχεδιασμό του ρεπερτορίου. Ετσι και εμείς σχεδιάζουμε πολύ προσεκτικά το πλάνο των εμφανίσεών μας, κάνοντας προγραμματισμό ο οποίος μπορεί να φτάνει και σε βάθος πέντε χρόνων. Αλλά μας αρέσει να τραγουδάμε και να ανταποκρινόμαστε σε νέες προκλήσεις. Μας αρέσει και να εμφανιζόμαστε σε νέα μέρη, γι’ αυτό και είμαστε ειλικρινώς ενθουσιασμένοι που τώρα θα τραγουδήσουμε και για εσάς στην Αθήνα».
Υπάρχει, αλήθεια, κάποιος ρόλος του ρεπερτορίου σας που ξεχωρίζετε; Κάποιος που δεν σας αρέσει ιδιαίτερα;
Γ.Ε.: «Κανένας μας δεν τραγουδάει ρόλους που δεν του αρέσουν».
Α.Ν.: «Είναι πολύ σημαντικό να αγαπάς τον ρόλο που ερμηνεύεις και τη μουσική του για να το κάνεις σωστά».
Γ.Ε.: «Θα έλεγα πολύ απλά πως ο ρόλος που τραγουδάμε κάθε βράδυ είναι εκείνη τη στιγμή ο ρόλος που αγαπάμε περισσότερο».
Κύριε Εϊβάζοφ, οι ρόλοι του τενόρου είναι κυρίως ρόλοι εραστών. Θα σας ενδιέφερε να ερμηνεύσετε τον κακό σε κάποια όπερα, έτσι για αλλαγή;
Γ.Ε.: «Χωρίς δεύτερη σκέψη, ναι! Πάντα ήθελα να παίξω, έστω για μία φορά, τον κακό της ιστορίας. Πιθανώς όταν θα είμαι πιο μεγάλος να αλλάξω ρεπερτόριο, να γίνω βαρύτονος και να τραγουδήσω τον βαρόνο Σκάρπια από την «Τόσκα»».
Είναι ο «Οθέλλος» του Βέρντι ο απαιτητικότερος ρόλος στο ρεπερτόριο του τενόρου;
Γ.Ε.: «Oλοι το λένε! Ο «Οθέλλος» είναι το Eβερεστ του δικού μου ρεπερτορίου».
Στο δικό σας ρεπερτόριο, κυρία Νετρέμπκο, ποιος είναι ο δυσκολότερος ρόλος;
Α.Ν.: «Η Ελιζαμπέτα στον «Ντον Κάρλος» του Βέρντι είναι πολύ δύσκολη. Eχει πολύ χαμηλή τεσιτούρα και πολύ μεγάλες σε διάρκεια φράσεις στη μεσαία περιοχή. Δεν είμαι κατά κύριο λόγο αυτό που λένε spinto soprano, οπότε εργάστηκα για καιρό πολύ σκληρά πάνω σε αυτόν τον ρόλο για να καταφέρω να τον τραγουδήσω στη σκηνή».
Οι λυρικοί τραγουδιστές ζουν συχνά περιορισμένες ζωές για να προστατεύουν τις φωνές τους. Αισθάνεστε πως αυτό, αυτός ο τρόπος ζωής, σας στερεί σημαντικά πράγματα;
Α.Ν.: «Η όπερα είναι ένας μαραθώνιος, ο οποίος επιβάλλει να είσαι πάντα στην καλύτερη δυνατή φυσική κατάσταση, να έχεις καλή υγεία. Δεν είναι εύκολο. Oμως, ό,τι και να λέμε, μετά την πανδημία, και αφού στερηθήκαμε τη χαρά του τραγουδιού για περίπου έναν χρόνο, δεν θα παραπονεθούμε ποτέ ξανά για τις δυσκολίες του τραγουδιού και για τις θυσίες που πρέπει να κάνουμε για να συντηρήσουμε τις καριέρες μας. Αυτό επειδή αισθανόμαστε ευγνωμοσύνη που επιστρέφουμε στη σκηνή».
Κυρία Νετρέμπκο, σας χαρακτηρίζουν ως την απόλυτη ντίβα της εποχής μας. Τι είναι αυτό που κάνει, κατά την άποψή σας, μια τραγουδίστρια ντίβα;
Α.Ν.: «Η ντίβα είναι ένας πολύ παλιομοδίτικος χαρακτηρισμός, αφορά σοπράνο των περασμένων αιώνων και όχι της εποχής μας. Είναι συνδεδεμένος με την αλαζονεία και νομίζω πως τέτοια είδη συμπεριφορών σαν αυτά που υιοθετούσαν τότε οι ντίβες δεν λειτουργούν σήμερα. Μπορεί μερικές φορές να γίνομαι ντίβα, αλλά μόνο για χάρη της μουσικής».
Κύριε Εϊβάζοφ, πώς είναι η καθημερινότητα όταν ζεις δίπλα σε μια ντίβα;
Γ.Ε.: «No comment! (Γελάει). Σοβαρά τώρα, όπως σας είπαμε και πριν, οι ρόλοι που ερμηνεύουμε στη σκηνή μένουν πίσω, στη σκηνή, στο θέατρο».
Η γνώμη σας για τους κριτικούς; Μήπως έχουν υπερβολικές απαιτήσεις, και εκείνοι και το κοινό, όταν έρχονται στο θέατρο;
Α.Ν. & Γ.Ε.: «Oχι! Κοινό και κριτικοί έχουν κάθε δικαίωμα να περιμένουν υψηλού επιπέδου παραστάσεις, αρκεί να θυμούνται πάντα πως είμαστε κι εμείς άνθρωποι!».
Νομίζετε πως η εποχή της COVID-19 θα αλλάξει δραματικά τον κόσμο της όπερας;
Α.Ν.: «Ελπίζουμε πως ύστερααπό όσα περάσαμε θα επανεκτιμήσουμε τη σημασία τού να είμαστε μαζί για να κάνουμε μουσική και για να ακούμε μουσική – κάτι το οποίο στο παρελθόν το θεωρούσαμε αυτονόητο. Γιατί η τέχνη φέρνει χαρά και ευτυχία στους ανθρώπους και γιατί είναι εξίσου απαραίτητη με την τροφή και με τον αέρα που αναπνέουν».
Μεγαλώνετε ένα παιδί. Πόσο η μητρότητα και η πατρότητα έχουν επηρεάσει τις ζωές σας;
Α.Ν. & Γ.Ε.: «Μερικές φορές χρειάζεται να κάνουμε αλλαγές στον επαγγελματικό προγραμματισμό μας, μπορεί να υπάρξουν ανατροπές… Θέλουμε όμως να πιστεύουμε πως είμαστε το σωστό παράδειγμα του πώς μπορείς να είσαι ένας καλός γονιός και να κάνεις και μια καλή καριέρα».
Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στη βιομηχανία της μουσικής, ποιο θα ήταν αυτό;
Α.Ν.: «Θέλω μόνο να πω πως η μουσική εκπαίδευση δεν πρέπει να είναι προνόμιο για τα λίγα, αλλά δικαίωμα για όλα τα παιδιά του κόσμου!».
Γ.Ε.: «Σε σχέση με όσα είπαμε και για τη μετά COVID-19 εποχή, εύχομαι κάθε πόλη, κάθε χώρα, να επενδύει όλο και περισσότερο στην κλασική μουσική».
Τι συμβουλή θα δίνατε σε ένα νέο παιδί που ονειρεύεται να γίνει σαν εσάς;
Α.Ν.: «Να βρει έναν πολύ καλό καθηγητή και να μη σταματήσει ποτέ να μελετάει μαζί του».
Τελικά, τα όνειρα πραγματοποιούνται;
Α.Ν. & Γ.Ε.: «Ναι! Σίγουρα! Τα όνειρα πραγματοποιούνται, με την προϋπόθεση να εργάζεσαι σκληρά!».
INFO
Το Γκαλά Βέρντι με τους Νετρέμπκο, Ρατσβελισβίλι, Εϊβάζοφ και Πλατανιά θα δοθεί στο Παναθηναϊκό Στάδιο (Καλλιμάρμαρο) στις 10 Ιουλίου. Την Ορχήστρα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής θα διευθύνει ο Φιλίπ Oγκέν. Η εκδήλωση υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος για την
ενίσχυση της καλλιτεχνικής εξωστρέφειας της ΕΛΣ.
