Οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανταποκρίθηκαν στο ξέσπασμα της πανδημίας κοροναϊού (COVID-19), αναπτύσσοντας μεγάλα φορολογικά πακέτα με σκοπό τη στήριξη των νοικοκυριών, των εργαζομένων και των επιχειρήσεων. Μετά από σχεδόν ένα έτος δημοσιονομικής στήριξης, συγκεντρώθηκαν πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο αυτά τα πακέτα χρησιμοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου για να βοηθήσουν τις ανάγκες ρευστότητας των επιχειρήσεων βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, μέσω της έρευνας σχετικά με την πρόσβαση στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων (SAFE).
Τα μέτρα αυτά και τις επιπτώσεις που έχουν στην ρευστότητα των επιχειρήσεων αναλύονα σε έκθεση που δημοσιεύει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.
Οι συντάκτες της έκθεσης είναι οι Roberto A. De Santis, Annalisa Ferrando και Elena Sofia Gabbani
Σύμφωνα με τη μελέτη τα κυβερνητικά φορολογικά μέτρα ταξινομούνται σε τρεις κύριες ομάδες: i) υποστήριξη μισθοδοσίας ii) φορολογικές περικοπές και φορολογική αναστολή · και iii) άλλους τύπους υποστήριξης.
Τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων που ερευνήθηκαν χρησιμοποίησαν τουλάχιστον ένα κυβερνητικό μέτρο στήριξης πολιτικής που θεσπίστηκε ως απάντηση στην πανδημία.
Περίπου το 55% των μεγάλων επιχειρήσεων της ζώνης του ευρώ και το 48% των ΜΜΕ της ζώνης του ευρώ που συμμετείχαν στην έρευνα αξιοποίησαν την κρατική υποστήριξη για να μειώσουν τους μισθούς τους.
Περίπου το 28% των μεγάλων επιχειρήσεων και το 25% των ΜΜΕ επωφελήθηκαν από φορολογικές περικοπές και φορολογικούς περιορισμούς και και περίπου το 24% των μεγάλων επιχειρήσεων και το 32% των ΜΜΕ χρησιμοποίησαν άλλα κυβερνητικά προγράμματα στήριξης
Υποστήριξη ανά τομέα
Σε όλους τους τομείς, η κυβερνητική υποστήριξη προς τις ΜΜΕ ήταν υψηλότερη στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες παρά στις κατασκευές.Οι δραστηριότητες που επηρεάστηκαν σοβαρά από μέτρα κοινωνικής απόστασης, όπως η φιλοξενία, τα ταξίδια, η ψυχαγωγία και ο πολιτισμός, διεξάγονται συνήθως από μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) με έως και 249 υπαλλήλους.
Για αυτούς τους τύπους δραστηριοτήτων, οι ΜΜΕ έλαβαν σχετικά περισσότερη υποστήριξη από τις μεγάλες εταιρείες με τη μορφή άλλων κυβερνητικών σχημάτων στήριξης, αντανακλώντας εν μέρει το γεγονός ότι οι πολιτικές για κάθε χώρα σχεδιάστηκαν κυρίως για να βοηθήσουν τις μικρότερες επιχειρήσεις.
Η κυβερνητική υποστήριξη προς τις ΜΜΕ ήταν σχετικά υψηλότερη στη βιομηχανία και τις υπηρεσίες από ό, τι στις κατασκευές, ιδίως με τη μορφή στήριξης μισθοδοσίας.
Διαφοροποιήσεις ανά χώρα
Η κυβερνητική υποστήριξη ποικίλλει μεταξύ των χωρών. Ένα μικρότερο ποσοστό ΜΜΕ στην Ισπανία και τη Γερμανία χρησιμοποίησε τη δημοσιονομική στήριξη σε σύγκριση με εκείνο των ΜΜΕ στη Γαλλία και την Ιταλία, ανεξάρτητα από το είδος της στήριξης. Συγκεκριμένα, περίπου τα δύο τρίτα των επιχειρήσεων στη Γαλλία χρησιμοποίησαν κρατική υποστήριξη ρευστότητας για να μειώσουν τους μισθούς τους, ενώ μόνο το ένα τρίτο των επιχειρήσεων στην Ισπανία δήλωσαν ότι έλαβαν τέτοια υποστήριξη.
Όσον αφορά τη στήριξη με τη μορφή φορολογικών περικοπών και φορολογικών περιορισμών, το ένα τρίτο των εταιρειών στην Ιταλία δήλωσε ότι είχαν επωφεληθεί από αυτή τη στήριξη, ενώ το μερίδιο αυτό μειώθηκε στο 14% στην Ισπανία. Το 44% των ερωτηθέντων εταιρειών στη Γαλλία χρησιμοποίησε επίσης άλλα κυβερνητικά σχήματα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για εταιρείες που βρίσκονται στην Ισπανία είναι περίπου 21%.
Ευάλωτες εταιρείες
Εξετάζοντας την οικονομική κατάσταση των μεμονωμένων εταιρειών, η έκθεση διακρίνει τις «ευάλωτες» εταιρείες, δηλαδή εκείνες που στον τελευταίο γύρο έρευνας (Οκτώβριος 2020-Μάρτιος 2021) είχαν σηματοδοτήσει μείωση του κύκλου εργασιών και των κερδών και αύξηση των εξόδων τόκων και μόχλευσης σε σύγκριση με τις προηγούμενες έξι μήνες, και τις «κερδοφόρες» εταιρείες, οι οποίες κατά την ίδια περίοδο είχαν σηματοδοτήσει αύξηση του κύκλου εργασιών και των κερδών και μείωση των εξόδων τόκων και μόχλευσης.
Κατά μέσο όρο, σε ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, το 80% των πιο ευάλωτων επιχειρήσεων και περίπου το 40% των πιο κερδοφόρων επιχειρήσεων, χρησιμοποίησαν φορολογική στήριξη κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Πού χρησιμοποιήθηκε η στήριξη
Οι περισσότερες εταιρείες που έλαβαν κρατική υποστήριξη το χρησιμοποίησαν για να καλύψουν τις άμεσες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τους.Ζητήθηκε από εταιρείες που χρησιμοποίησαν κρατική υποστήριξη να εκτιμήσουν τη σημασία των διαφόρων μέτρων για τη διευκόλυνση των αναγκών τους σε ρευστότητα (όπου η ρευστότητα αναφέρεται στο ποσό των μετρητών που απαιτούνται για την κάλυψη των άμεσων και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της εταιρείας).
Συνολικά, αυτά τα πακέτα στήριξης έπαιξαν σημαντικό ρόλο στη μείωση του κινδύνου ρευστότητας, αν και με κάποια διακύμανση ανά τομέα και τύπο δημόσιας στήριξης.
Σε όλες τις εταιρείες που έλαβαν κρατική υποστήριξη για να διευκολύνουν τους μισθούς τους, κατά μέσο όρο περίπου το 90% των ΜΜΕ της ζώνης του ευρώ θεώρησαν σημαντικό να τους βοηθήσουν να εκπληρώσουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τους, με τα υψηλότερα ποσοστά να αναφέρονται από εταιρείες στον τομέα των υπηρεσιών.
Αισιοδοξία για το μέλλον
Πάνω από τα δύο τρίτα των εταιρειών που χρησιμοποίησαν κυβερνητικά μέτρα στήριξης ανέφεραν ότι τα μέτρα που ισχύουν επί του παρόντος ή έχουν προγραμματιστεί για την αντιμετώπιση της πανδημίας θα τους διευκολύνουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους για τα χρέη τα επόμενα δύο χρόνια.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Συνολικά, τα κυβερνητικά μέτρα δημοσιονομικής στήριξης ήταν αποτελεσματικά στην ανακούφιση των αναγκών ρευστότητας των επιχειρήσεων μετά το ξέσπασμα της πανδημίας. Περίπου τα δύο τρίτα των μεγάλων εταιρειών και των ΜΜΕ που ερευνήθηκαν χρησιμοποίησαν τα μέτρα στήριξης της κυβερνητικής πολιτικής. Οι περισσότερες εταιρείες χρησιμοποίησαν τα συστήματα για να καλύψουν τις άμεσες και βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις τους, ιδίως για να διευκολύνουν τους μισθολογικούς λογαριασμούς και τη φορολογική τους κατάσταση. Οι εταιρείες ανέφεραν επίσης ότι τα μέτρα που σχετίζονται με την πανδημία είτε εφαρμόζονται επί του παρόντος είτε σχεδιάζονται από τις κυβερνήσεις θα τους διευκολύνουν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους για χρέη τα επόμενα δύο χρόνια.
