Κοσμοπολίτικη, φιλόξενη, φημισμένη σε όλον τον κόσμο για τη νυχτερινή της διασκέδαση, τα πολυτελή πάρτι μέχρι το πρωί και για τις υπέροχες παραλίες της, που ανέκαθεν αποτελούσαν πόλο έλξης του διεθνούς jet set, η Μύκονος, μόλις μια ανάσα από τη Δήλο, το νησί-Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, όπου γεννήθηκαν η θεά Αρτεμις και ο θεός Απόλλωνας, ξεχωρίζει ανά τους αιώνες ως τόπος σπουδαίας αρχαιολογικής σημασίας, τέχνης, πολιτισμού και παράδοσης.
Οι Μυκονιάτες δεν το ξεχνούν ποτέ αυτό και είναι ο λόγος που σε κάθε γωνιά του «νησιού των ανέμων» υπάρχουν σημαντικές γκαλερί, διοργανώνονται καλλιτεχνικά δρώμενα και πολιτιστικές εκδηλώσεις, τόσο από ιδιωτικές όσο και από δημοτικές και κρατικές πρωτοβουλίες.
Ετσι και εφέτος, παρά το πολύ δύσκολο περσινό καλοκαίρι λόγω της COVID-19, αλλά και του αβέβαιου χειμώνα που περάσαμε όλοι, η ζωή και αντίστοιχες δραστηριότητες έχουν επιστρέψει για τα καλά στο διάσημο κυκλαδονήσι. Μάλιστα, αν κρίνουμε από τα πρώτα δείγματα, αναμένονται πιο έντονες, ενδιαφέρουσες και πολυσυλλεκτικές από ποτέ.
Πίνακας της Αγγέλικας Πράπα από την έκθεση «Εικονική πραγματικότητα», που θα παρουσιάσει με την, επίσης ζωγράφο κόρη της, Αιμιλία Κούφα
Εργα σύγχρονων καλλιτεχνών
Σημαντική ως προς αυτό είναι η δράση της Κοινωφελούς Δημοτικής Επιχείρησης Περιβάλλοντος, Παιδείας και Ανάπτυξης Μυκόνου (ΚΔΕΠΠΑΜ), η οποία έχει φροντίσει ώστε σε όλη τη διάρκεια της καλοκαιρινής σεζόν, από τον Μάιο μέχρι και ολόκληρο τον Οκτώβριο, οι επισκέπτες αλλά και οι κάτοικοι του νησιού να μπορούν να πάρουν μια γεύση από εικαστικά έργα σύγχρονων ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, οι οποίοι διαπρέπουν στον χώρο.
Ετσι, και στις τρεις αίθουσες της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση» – αίθουσες Ματογιάννι και Καλογερά στο κεντρικό κτίριο και αίθουσα Συριώτη στην οδό Μελετοπούλου – διοργανώνονται, ανάμεσα σε άλλα: στις 11-20/7 στην αίθουσα Καλογερά, έργα του γλύπτη Γιώργου Πετρίδη με θησαυρούς των Αρχαιολογικών Μουσείων της Μυκόνου και της Δήλου, έκθεση με τίτλο «Η γλυπτική στη Μύκονο και Δήλο ανά τους αιώνες», φωτογραφική έκθεση του δημοσιογράφου και φωτογράφου Νίκου Κόκκα, με τίτλο «Locked Down – Ημερολόγιο καραντίνας» (21-30/7, αίθουσα Ματογιάννι), η οποία είναι ένα κολάζ από φωτογραφίες που απεικονίζουν τον ίδιο τον καλλιτέχνη ως χαρακτήρες που έπλαθε με τη φαντασία του κατά τη διάρκεια των δύσκολων και μοναχικών ημερών του πρώτου εγκλεισμού (16/03/20 – 04/05/20), έκθεση ζωγραφικής με τίτλο «Εικονική πραγματικότητα» της Αγγέλικας Πράπα και της κόρης της Αιμιλίας Κούφα στην αίθουσα Καλογερά στις 11-20/8, μια άκρως ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη φωτογραφική έκθεση με τίτλο «A voyage within» του φωτογράφου Βαγγέλη Κύρη και του επί πολλά έτη συνεργάτη του Ανατόλι Γεώργιεφ, όπου εκτίθενται φωτογραφίες του καλλιτέχνη τυπωμένες σε καμβά και κεντημένες στο χέρι από τον Γεώργιεφ με χρυσή μεταλλική κλωστή και κορδόνι, έτσι ώστε να αναδεικνύονται οι λεπτομέρειές τους και να αποκτούν μια μεγαλύτερη διάσταση (αίθουσα Ματογιάννι, 21-29/8) και, τέλος, η έκθεση του καλλιτέχνη Θεόδωρου Αναστασάτου, εμπνευσμένη από τη λαογραφική παράδοση της χώρας μας, με υφαντά και πλεκτά έργα σε φυσικές και συνθετικές βαφές, η οποία θα έχει τον τίτλο «Αρχαία αγγεία και ο αργαλειός» και θα λάβει χώρα στην αίθουσα Συριώτη, στις 11-20/9.
«Αρχαία αγγεία και ο αργαλειός» από τον Θεόδωρο Αναστασάτο, με υφαντά και πλεκτά έργα σε φυσικές και συνθετικές βαφές
Η επέτειος της εθνικής παλιγγενεσίας
Επίσης τον Σεπτέμβριο, και σε όλη την διάρκειά του, θα πραγματοποιηθεί το κεντρικό εικαστικό αφιέρωμα της ΚΔΕΠΠΑΜ, «Μαντώ Μαυρογένους: η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, με το βλέμμα του σήμερα», με αφορμή την επέτειο της εθνικής μας παλιγγενεσίας, ενώ και το πρώτο δεκαήμερο του Οκτωβρίου οι εορτασμοί για τα 200 χρόνια συνεχίζονται με την έκθεση «Made in Greece 21», στις αίθουσες Ματογιάννι και Καλογερά.
Πρόκειται για μια ομαδική προσπάθεια μυκονιατών καλλιτεχνών με αφορμή τα 400 χρόνια της Τουρκοκρατίας και την Επανάσταση, η επιμέλεια της οποίας ανήκει στη συγγραφέα και ζωγράφο Μαρίνα Πετρή και θα τελεί υπό την αιγίδα του Συλλόγου «Οι Ανεμόμυλοι». Οι εκδηλώσεις θα κλείσουν στις 31 Οκτωβρίου με δύο δρώμενα, το ένα με τίτλο «Το σημείο του κύκλου» και θα είναι μια εικαστική έκθεση της ομάδας Circle skg (αίθουσες Ματογιάννι και Καλογερά, 21-31/10) και την έκθεση ζωγραφικής του Νικόλαου Τουτουντζή «Ανθρωποι και συναισθήματα» (αίθουσα Συριώτη, 15-31/10).
. Από το φωτογραφικό κολάζ του Νίκου Κόκκα, με τίτλο «Locked Down – Ημερολόγιο καραντίνας»
Αφιέρωμα στη Μαντώ Μαυρογένους
Υπό την αιγίδα του υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, με μια επιχορήγηση 30.000 ευρώ, θα πραγματοποιηθεί το κεντρικό εικαστικό αφιέρωμα της ΚΔΕΠΠΑΜ στη Δημοτική Πινακοθήκη Μυκόνου «Μαρία Ιγγλέση», «Μαντώ Μαυρογένους: η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, με το βλέμμα του σήμερα». Στο πλαίσιο του εορτασμού των 200 χρόνων από το ξέσπασμα της Ελληνικής Επανάστασης, αποφασίστηκε να τιμηθεί η μεγάλη Μαντώ Μαυρογένους (1797-1840), η οποία, όπως όλοι γνωρίζουμε, ήταν γνήσιο τέκνο της Μυκόνου και ηρωίδα αγωνίστρια του 1821.
Σύμφωνα με την ΚΔΕΠΠΑΜ, το συγκεκριμένο ηρωικό πρόσωπο επελέγη μεν για την καταγωγή της, αλλά και γιατί: «Πρωτοστάτησε όχι μόνο με τη συμμετοχή της στον ένοπλο αγώνα, αλλά και με την ίδια της τη στάση στην προσωπική και κοινωνική ζωή, ως ένα παράδειγμα γυναίκας που στάθηκε ενάντια στα στερεότυπα της εποχής της, όσον αφορά το φύλο της». Και επιπλέον: «Με τα κριτήρια της εποχής μας, η Μαντώ υπήρξε μια γυναίκα, η οποία αποκλείστηκε από τον δημόσιο χώρο και από τους έλληνες ιστοριογράφους του καιρού της. Η ηρωίδα της Ελληνικής Επανάστασης, με τις προσωπικές της επιλογές, αμφισβήτησε έμπρακτα τις συμβατικές αντιλήψεις της εποχής της. Οχι μόνον ανέπτυξε η ίδια επαναστατική δράση, αλλά και ως σύντροφος του Δημήτριου Υψηλάντη διεκδίκησε η παρουσία της δίπλα του να έχει και πολιτικό νόημα, όσον αφορά τις ιστορικές συνθήκες της εποχής της».
Τυπωμένη σε καμβά φωτογραφία του Βαγγέλη Κύρη και κεντημένη από τον Ανατόλι Γεώργιεφ από την έκθεση «A voyage within»
Η νεαρή καλλονή επαναστάτρια
Πέρα από τις λιθογραφίες του δανού φιλέλληνα Ανταμ Φρίντελ, ο οποίος ζωγράφισε εκ του φυσικού τη νεαρή καλλονή επαναστάτρια – όπως έκανε και με άλλους ήρωες τους ’21, ανάμεσά τους η Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα, ο Ανδρέας Μιαούλης, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος κ.ά. -, τιμές στην κοσμοπολίτισσα Μαντώ Μαυρογένους, η οποία μεγάλωσε με τα ιδεώδη του Διαφωτισμού σε μια οικογένεια υψηλής κοινωνικής τάξης, είχαν αποδοθεί μόνο από ευρωπαίους σύγχρονούς της – όπως έγραψε ο Zιουλ Μπλανκάρ το 1890: «Είναι απορίας άξιον πώς τέτοια γυναίκα ελησμονήθη εντελώς από όλους τους έλληνες ιστορικούς».
Το 1825 το βιβλίο του γάλλου συγγραφέα Ζινουβιέ, «Μαυρογένη ή η ηρωίδα της Ελλάδας» (Mavrogenie οu L’ heroine de la Grece), όπου περιγράφεται με γλαφυρό τρόπο η ζωή της, την έκανε διάσημη σε όλη την Ευρώπη, ενώ στην Ελλάδα, το νεοσύστατο κράτος αρνήθηκε να αναγνωρίσει τις υπηρεσίες της και εκείνη πέθανε στην ένδεια, χωρίς καν σύνταξη, αφού είχε δώσει την περιουσία της για τον αγώνα της πατρίδας της – μοναδική αναγνώριση από τον Ιωάννη Καποδίστρια που της έδωσε ένα σπίτι στο Ναύπλιο για να μείνει.
Εμφαση στο ιστορικό περίγραμμα
Η έκθεση, που θα πραγματοποιηθεί 1-30 Σεπτεμβρίου στις αίθουσες Ματογιάννη και Καλογερά της Δημοτικής Πινακοθήκης Μυκόνου και την οποία έχει επιμεληθεί η ιστορικός τέχνης Eιρήνη Σαββανή, «εστιάζει στο ιστορικό περίγραμμα της δράσης της (Μαντώς Μαυρογένους), με έμφαση, μεταξύ άλλων, στις προσωπογραφίες της και σε ιστορικά αρχεία.
Χάρη στις επιστολές της, που έχουν διασωθεί στα Γενικά Αρχεία του Κράτους, υπογραμμίζεται η εικόνα της ανιδιοτελούς πατριώτισσας που θυσίασε την προσωπική της ζωή και την περιουσία της για την πατρίδα».
Η έκθεση εμπλουτίζεται με τις σύγχρονες προσεγγίσεις δέκα εικαστικών καλλιτεχνών, οι οποίοι με τα εκφραστικά τους μέσα θα φωτίσουν με το βλέμμα τού σήμερα την πολυδιάστατη και πολύπλευρη προσωπικότητα της ηρωίδας της Επανάστασης και τον απόηχό της στις μέρες μας.
Οι καλλιτέχνες οι οποίοι συμμετέχουν με πρωτότυπα έργα για τη συγκεκριμένη έκθεση είναι η Αρτεμις Αλκαλάη, η Αννίτα Αργυροηλιοπούλου, η Ειρήνη Κανά, ο Μιχάλης Μανουσάκης, ο Αντώνιoς Παναγόπουλος, ο Αγγελος Παπαδημητρίου, η Ιφιγένεια Σδούκου, η Δήμητρα Σιατερλή, ο Αγγελος Σκούρτης, ο Μάριος Σπηλιόπουλος και η Πελαγία Κυριαζή.
Εικαστική εγκατάσταση
Στο ίδιο μήκος κύματος και ένα άλλο αφιέρωμα στη Μαντώ Μαυρογένους, το οποίο θα πραγματοποιηθεί από 22 έως 30 Αυγούστου στην αίθουσα Συριώτη και θα είναι μια εικαστική εγκατάσταση με τίτλο «La bella Greca (Η όμορφη Ελληνίδα) ή ό,τι απέμεινε». Πρόκειται για μια συνεργασία της εικαστικού Ειρήνης Τσιράκη και της performer Φρόσως Ζαγοραίου που ζουν και εργάζονται στην Πάρο – το έργο θα παρουσιαστεί επίσης, από τις 15 μέχρι τις 30 Ιουλίου, στο Πνευματικό Κέντρο Γιαννούλη Χαλεπά στον Πύργο Τήνου και από τις 13 έως τις 29 Σεπτεμβρίου στον Δημοτικό Χώρο Τεχνών «Παλαιά Αγορά» στην Παροικιά της Πάρου.
Οι δύο καλλιτέχνιδες δημιούργησαν μια εικαστική εγκατάσταση, η οποία αναπτύσσεται σε δύο μέρη. Η μία είναι performance (παράσταση) που θα καταγραφεί και θα προβάλλεται στο πλαίσιο της εγκατάστασης ως video art – ντοκουμέντο και η άλλη εικαστική έκθεση, με σημείο εκκίνησης μια λιθογραφία του Ανταμ Φρίντελ. Η performance διαδραματίζεται στο σοκάκι όπου βρίσκεται το σπίτι της Μαντώς, στην κεντρική αγορά της Παροικιάς Πάρου, ενώ οι διαστάσεις των εικαστικών έργων κυμαίνονται στα 40×60 εκ., αποτυπώνονται πάνω σε χαρτί και συνδυάζουν τεχνικές όπως η μονοτυπία, το κολάζ και η ζωγραφική.
