Οι περιορισμοί μετακινήσεων λόγω της πανδημίας, οδήγησαν τη διακίνηση ναρκωτικών να ξεπεράσει όλα τα εμπόδια πρόσβασης και ο καθένας βρίσκει ό,τι θέλει, όπου θέλει, η διανομή γίνεται πόρτα-πόρτα, πληρώνοντας με πιστωτική κάρτα.
Το αποτέλεσμα είναι τα μη ενέσιμα ναρκωτικά να έχουν ανέβει στη δεύτερη θέση από πλευράς χρήσης, με τις βενζοδιαζεπίνες – τα ψυχοφάρμακα που βοήθησαν να ανεχτούμε ή να αντέξουμε το lockdown – να αυξάνουν τους θανάτους από ναρκωτικά, λόγω κακής χρήσης.
Το θετικό από τη χρήση ναρκωτικών χωρίς σύριγγα είναι ότι μειώνεται η μετάδοση σοβαρών λοιμώξεων.
Τα παραπάνω τόνισε η ομ. Καθ. ΕΚΠΑ και εκπρόσωπος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τα ναρκωτικά, Μένη Μαλλιώρη με αφορμή την ετήσια έκθεση του Εθνικού Κέντρου Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ) στην Ελλάδα το 2020.
Οι συνθήκες αλλάζουν, είπε η κ. Μαλλιώρη, για να τονίσει ότι παλαιότερα η νυχτερινή ζωή ευνοούσε τη χρήση, τώρα η χρήση γίνεται κατ’ οίκον και σε μεγάλο βαθμό, ανεξάρτητα από την ψυχαγωγία.
Η χρήση βενζοδιαζεπινών αυξήθηκε, γιατί πολλά άτομα αντιμετώπισαν με αυτές την ψυχική καταπόνηση του κοροναϊού, καθώς το άγχος και η αϋπνία αποτελούν βασικά συμπτώματα στην πανδημία. Όμως η αυξημένη χρήση υπνωτικών και ηρεμιστικών συνδέεται με θανάτους και δηλητηριάσεις.
Άλλο στοιχείο της χρονιάς που πέρασε είναι ότι η κάνναβη που κυκλοφορεί είναι υψηλής ψυχοδραστικής επίδρασης, είναι μια κάνναβη με σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και παρά τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει η αγορά είναι αρρύθμιστη και ο κόσμος δεν ξέρει τι αγοράζει.
Παράλληλα έχουμε ρεκόρ κατάσχεσης κοκαΐνης, η οποία τείνει να γίνει η πρώτη ουσία σε χρήση, ενώ κυκλοφορούν επιπλέον 46 νέες ψυχοδραστικές ουσίες, με την ηρωίνη να συνεχίζει να χρησιμοποιείται.
Φυλακές
Σύμφωνα με την έκθεση, αυξάνονται τα αδικήματα περί ναρκωτικών με το 2019 να έχουν καταγραφεί 1,5 εκατ. αδικήματα, όμως το 82% των περιπτώσεων οδηγήθηκε στη φυλακή για προσωπική χρήση. Το δυσάρεστο είναι ότι στις φυλακές το 30% των ανδρών και το 51% των γυναικών, πάσχουν από διαταραχή χρήσης ουσιών είτε επειδή είχαν ήδη τη διαταραχή, είτε την απέκτησαν στη διάρκεια της φυλάκισης.
Η κ. Μαλλιώρη επεσήμανε ότι είμαστε η μόνη χώρα που δεν δίνουμε προφυλακτικά στις φυλακές, ενώ χρειάζεται να χορηγούνται επίσης βελόνες και σύριγγες. Το 2019 εξαρθρώθηκαν 370 παράνομης παραγωγής ουσιών ηρωίνης κάνναβης κα.
Τόσο η κ. Μαλλιώρη, όσο και ο κ. Χρήστος Κουϊμτζίδης, ψυχίατρος, και Εθνικός Συντονιστής για τα ναρκωτικά, Εκπρόσωπος της Ελλάδας στο δ.σ. του Ευρωπαιικού Κέντρου, επεσήμαναν την ανάγκη χρήσης ναλοξόνης για απεξάρτηση, αλλά και τη λειτουργία των χώρων εποπτευόμενης χρήσης, καθώς όχι μόνο έχουμε το θεσμικό πλαίσιο, αλλά έχουμε μεταφέρει τεχνογνωσία και σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως για παράδειγμα η Γαλλία.
Ο κ. Κουϊμτζίδης υπογράμμισε ότι για την επιτυχημένη εφαρμογή των προγραμμάτων απεξάρτησης οι χρήστες θα πρέπει να έχουν διασφαλίσει προηγουμένως στέγη, πρόσβαση στη θεραπεία, αλλά και στην εργασία.
Τόνισε όμως, ότι τα υπάρχοντα προγράμματα είτε περιλαμβάνουν υποκατάσταση είτε είναι «στεγνά» δεν είναι ελκυστικά πλέον, ούτε το προσωπικό είναι εκπαιδευμένο για την εφαρμογή νέων προγραμμάτων όπως το one stop shop που εφαρμόζεται στη Μ. Βρετανία. Το αποτέλεσμα είναι να ανακυκλώνεται ο ίδιος πληθυσμός, με εκτιμήσεις για 14.000 χρήστες από τους οποίους οι 12.000 είναι ενταγμένοι στα προγράμματα.
Επιδημιολογική μελέτη
Ο προσδιορισμός του προβλήματος, αναμένεται να ξεκαθαριστεί με την πραγματοποίηση επιδημιολογικών μελετών για την έκταση της χρήσης ναρκωτικών στη χώρα, κάτι που ανακοίνωσε η υφυπουργός Υγείας Ζωή Ράπτη στη διάρκεια της παρουσίασης της έκθεσης. Μάλιστα διευκρίνισε ότι υπάρχει και η απαιτούμενη πρόβλεψη των σχετικών πιστώσεων.
Προγράμματα απεξάρτησης
Νέα προγράμματα απεξάρτησης, σημείωσε ο κ. Κουϊμτζίδης, είναι απαραίτητα για τις βενζοδιαζεπίνες και το αλκοόλ, καθώς πρόκειται για ουσίες που προκαλούν «δύσκολα» στερητικά, και ο εξαρτημένος δεν μπορεί να το ξεπεράσει μόνος του.
Ιδιαίτερα προγράμματα απεξάρτησης, χρειάζονται για γυναίκες 50-70 ετών, στις οποίες συνταγογραφήθηκαν βενζοδιαζεπίνες λόγω καρδιοπάθειας ή υπέρτασης εξαιτίας του άγχους, με αποτέλεσμα οι γυναίκες αυτές, να βρίσκονται με μια εξάρτηση
Στο πλαίσιο των νέων μέτρων που αναμένονται, ο πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ Αθαν. Θεοχάρης, προανήγγηλε τη μείωση των μολύνσεων από ηπατίτιδα με τη διανομή συριγγών, ενώ για την εκρίζωση της νόσου, ο Οργανισμός προχωρεί στον εμβολιασμό για ηπατίτιδα Β των χρηστών που μετέχουν στο πρόγραμμά του. Παράλληλα, ετοιμάζονται προγράμματα χρήσης ναλοξόνης, ενώ σε συνεργασία με τον Δήμο Αθηναίων αναμένεται η λειτουργία χώρων εποπτευόμενης χρήσης. Αντίστοιχοι χώροι θα λειτουργήσουν και σε άλλες πόλεις όπου έχει διαπιστωθεί ότι χρειάζεται.
