Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίo διάστημα για τα δικαιώματα των καλλιτεχνών και των συνθετών από τις ψηφιακές πλατφόρμες, οι οποίες, ενώ αυξάνουν συνεχώς τους τζίρους και τους συνδρομητές τους, αποδίδουν ελάχιστα χρήματα στους δημιουργούς του περιεχομένου που εκμεταλλεύονται εμπορικά.
Ειδικά με την πανδημία και την απότομη διακοπή των ζωντανών εκδηλώσεων και των συναυλιών, όπου το κοινό στράφηκε μαζικά στο διαδίκτυο και κυρίως στις υπηρεσίες streaming μουσικής, ταινιών, live streaming παραστάσεων για την ψυχαγωγία του, οι ψηφιακές υπηρεσίες κάνουν χρυσές δουλειές με τεράστιους τζίρους και οδηγούν τις εξελίξεις στις καταναλωτικές τάσεις. Την ίδια οι στιγμή, οι καλλιτέχνες βλέπουν τα εισοδήματά τους σε ελεύθερη πτώση.
Οι τελευταίοι επιμένουν ότι δεν λαμβάνουν τις αμοιβές που δικαιούνται από τις online χρήσεις των έργων τους και ότι οι υπηρεσίες αυτές κερδοσκοπούν σε βάρος τους. Πρόσφατα, μάλιστα, μεγάλα ονόματα, όπως οι Πολ ΜακΚάρτνεϊ, Κέιτ Μπους, Άνι Λένοξ, Rolling Stones, Pet Shop Boys, Βαν Μόρισον και Τομ Τζόουνς, έφεραν το επίμαχο θέμα μέχρι τη βρετανική Βουλή, μετά από επιστολή τους προς τον πρωθυπουργό Μπόρις Τζόνσον, σχετικά με το πενιχρό έσοδο από τη διαδικτυακή χρήση της μουσικής τους, ζητώντας την αναμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας.
Την ίδια στιγμή, εξαιτίας της πανδημίας, οι οργανισμοί συλλογικής διαχείρισης καταγράφουν σοβαρές απώλειες εσόδων, αφού μέσα το 2020 η εστίαση, ο τουρισμός, το λιανεμπόριο και η ψυχαγωγία διέκοψαν κάθε δραστηριότητα. Σύμφωνα, μάλιστα, με πρόσφατη έρευνα της Ernst & Young για τον πολιτιστικό και δημιουργικό κλάδο στην Ευρώπη, πριν και μετά τον COVID-19, η μουσική και οι παραστατικές τέχνες κατέγραψαν απώλειες της τάξης του 75% και 90% αντίστοιχα.
Προβάδισμα
Στην Ελλάδα, ωστόσο, υπήρξαν ορισμένες πρωτοβουλίες με σκοπό να περιοριστεί ο αρνητικός αντίκτυπος στα πνευματικά δικαιώματα των δημιουργών, οι οποίες και έδωσαν το προβάδισμα στους πιο δραστήριους ‘παίκτες’ της αγοράς. Στον τομέα των δικαιωμάτων μουσικών έργων, για παράδειγμα, η Αυτοδιαχείριση έκανε μία δυναμική επανεκκίνηση αφού στράφηκε γρήγορα και σε άλλες πηγές εσόδων. Πρόσφατα, ολοκλήρωσε συμφωνίες αδειοδότησης, όσον αφορά στις υπηρεσίες streaming μουσικής και ταινιών και σειρών.
Η πρώτη συμφωνία που ανακοινώθηκε τον περασμένο Γενάρη ήταν με τη Mint Digital Services, μία διεθνή κοινοπραξία που ειδικεύεται στην πολυεδαφική διαδικτυακή αδειοδότηση, δηλαδή τη χορήγηση άδειας σε πολλές χώρες στον κόσμο ταυτόχρονα. Η σύμβαση καλύπτει τις χρήσεις των ελληνικών τραγουδιών της Αυτοδιαχείρισης σε 200 επικράτειες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, για 50 ψηφιακές υπηρεσίες μουσικής streaming, όπως είναι YouTube, το Spotify, το Deezer, το iTunes κ.ά.
Η δεύτερη σύμβαση αδειοδότησης που ανακοινώθηκε τον Μάιο ήταν με το Netflix και αφορούσε ελληνικά και ξένα τραγούδια που εκπροσωπεί η Αυτοδιαχείριση και που έχουν ενσωματωθεί στις ταινίες, τις τηλεοπτικές σειρές, τα ντοκιμαντέρ και τις πρωτότυπες παραγωγές της ψηφιακής πλατφόρμας και προβάλλονται στην Ελλάδα.
Όπως φαίνεται, είναι η πρώτη φορά που αδειοδοτείται το Netflix στην Ελλάδα και θα έχει ενδιαφέρον να δούμε την πλατφόρμα να φιλοξενεί και ελληνικές παραγωγές υψηλών προδιαγραφών στο μέλλον, όπως τουλάχιστον συζητείται.
Είναι σαφές ότι οι δύο αυτές συμφωνίες δίνουν ξεκάθαρο προβάδισμα στην Αυτοδιαχείριση που φέρεται να έχει το 70% στον χώρο της μουσικής στην Ελλάδα, ποσοστό που αυξάνει διαρκώς λόγω της αθρόας προσέλευσης νέων μελών, αφού ο οργανισμός επιδιώκει να αυξήσει τα έσοδα από τις διαδικτυακές χρήσεις και να μην αφήσει στην τύχη τους τα 25,5 εκατομμύρια ελληνικά και ξένα έργα που επισήμως εκπροσωπεί σήμερα.
