Κοινή είναι η πεποίθηση, εδώ και ενάμιση χρόνο, ότι η εξελισσόμενη ακόμη διεθνής υγειονομική κρίση επιδρά καταλυτικά στις παγκόσμιες υποθέσεις.
Η πανδημία οδηγεί, χωρίς αμφιβολία πια, σε νέες συνειδητοποιήσεις, οι οποίες με τη σειρά τους αλλάζουν τις προτεραιότητες και επιβάλλουν μείζονες αλλαγές στη διαχείριση του πλανήτη, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη διεθνή συνεργασία, τη γεωπολιτική, το διεθνές εμπόριο, την παγκόσμια οικονομία, την υγεία και τις νέες τεχνολογίες.
Οι σημαντικές διεθνείς συναντήσεις των τελευταίων ημερών, τόσο στο πλαίσιο των συνόδων των επτά πλουσιότερων χωρών του πλανήτη (G7) και του ΝΑΤΟ όσο και εκείνες του νέου αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν με την ευρωπαϊκή ηγεσία, με τον ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν και τον τούρκο πρόεδρο, αλλά και η ξεχωριστή συνάντηση, έπειτα από πολλούς μήνες εντάσεων και επαπειλούμενων συγκρούσεων, του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν, έρχονται να επιβεβαιώσουν ακριβώς την κοινή πεποίθηση ότι ο μεταπανδημικός κόσμος βρίσκεται σε κίνηση και να δηλώσουν πως είμαστε στην αρχή μιας ευρύτερης διαβούλευσης για μια νέα παγκόσμια ισορροπία.
Συνέπεσε, είναι αλήθεια, η πανδημία με την κρίσιμη και ιδιαιτέρως σημαντική εκλογή του Τζο Μπάιντεν, η οποία επίσης επιδρά καταλυτικά στα διεθνή πράγματα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής εγκαταλείπουν, κατά τα φαινόμενα, το «προστατευτικό» δόγμα Τραμπ, δείχνουν ότι θέλουν να ξεπεράσουν το κλίμα παγκόσμιας αναρχίας που εκείνος άφησε πίσω του.
Ετσι επανέρχονται δυναμικά στη διεθνή σκηνή και διεκδικούν ξανά τον ηγετικό ρόλο τους στον πολυπολικό πλέον κόσμο μας. Κοινώς επανατοποθετούνται, επιζητούν εμφανώς την ανασυγκρότηση του δυτικού μπλοκ, θέλουν τους ευρωπαίους κεντρικούς συμμάχους, τη Ρωσία κατά το δυνατόν ουδετεροποιημένη και την ανερχόμενη και οικονομικά ανταγωνιστική Κίνα ελεγχόμενη, ιδιαίτερα ως προς τη γεωπολιτική της επιρροή.
Οι Αμερικανοί διακατέχονται κυρίως από το άγχος της πολύπλευρης οικονομικής διείσδυσης του Πεκίνου σε πάμπολλες ζώνες του πλανήτη, η οποία, κατ’ αυτούς, είναι ικανή να επαυξήσει στρατηγικά τη γεωπολιτική θέση της Κίνας στον κόσμο.
Αντιμετωπίζουν γενικά τις κινεζικές επενδύσεις σε λιμάνια, αεροδρόμια, τρένα και τεχνολογικές υποδομές σημαντικών χωρών ως βάσεις ευρύτερης ισχύος και επιρροής. Εκτιμούν ότι δι’ αυτών η Κίνα «χτίζει» επιμελώς την επερχόμενη ηγεμονία της στον πλανήτη, με την προοπτική της οποίας προφανώς η μέχρι πρότινος μόνη υπερδύναμη δεν έχει συμβιβαστεί.
Ετσι άλλωστε οι διεθνείς αναλυτές εξηγούν την τρέχουσα μεταπανδημική αμερικανική στροφή και στο πλαίσιο αυτής αξιολογούν και τις συναντήσεις με τον Πούτιν και τον Ερντογάν.
Ο Μπάιντεν ξεπερνά σταδιακά το αντιρωσικό πνεύμα, αναζητεί πεδία συνεννόησης και επικοινωνίας με τη Μόσχα, έδειξε να κατανοεί την αντίδραση Πούτιν στην ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ και γενικώς δηλώνει με όλους τους τρόπους ότι δεν επιθυμεί μια ενδεχόμενη ευθεία συνεργασία της Ρωσίας με την Κίνα σε γεωπολιτικό επίπεδο.
Στο ίδιο «καλούπι» εντάσσεται και η απόπειρα συνεννόησης των ΗΠΑ με την Τουρκία. Ο Μπάιντεν θέλει την Τουρκία εντός της δυτικής συμμαχίας, να την κρατήσει δηλαδή μακριά από την επιρροή της Κίνας, και γι’ αυτό πιέζει και προσφέρει μαζί, ξεκαθαρίζοντας ωστόσο ότι δεν χωρούν πολλά ανατολίτικα παζάρια στη νέα εποχή.
Από όλη αυτή τη διεργασία και τη διαμορφούμενη κινούμενη σκακιέρα θα προκύψουν νέες συνθήκες για τις ζώνες ελληνικού ενδιαφέροντος, ιδιαιτέρως για το Αιγαίο, την Κύπρο και τη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, αλλά και για τη Λιβύη, τη Συρία και συνολικά τη Μέση Ανατολή.
Σε αυτό το γεωπολιτικό περιβάλλον και στον βαθμό που επανασυγκροτηθεί το δυτικό μπλοκ η Ελλάδα θα έχει την ευκαιρία να ενισχύσει ή καλύτερα να αναβαθμίσει τη θέση, τον ρόλο και την παρουσία της στην ευρύτερη περιοχή.
Αρκεί να φροντίσει την ενίσχυση του τριπτύχου της οικονομικής, διπλωματικής και αμυντικής ισχύος, σε τούτη την ξεχωριστή μεταπανδημική εποχή. Στην οικονομία υστερούμε αλλά έχουμε την ευκαιρία, στη διπλωματική σκακιέρα είναι ζήτημα κινητοποίησης των κατάλληλων προσώπων και μηχανισμών, και στο πεδίο της αμυντικής ικανότητας οι ίδιες οι συνθήκες ευνοούν την ενίσχυσή της. Κοινώς μπορούμε… υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι θέλουμε να συνεννοηθούμε εσωτερικά.
