Με αμείωτο ρυθμό συνεχίζει το ενδιαφέρον για ρύθμιση οφειλών προς τράπεζες, εταιρείες διαχείρισης και Δημόσιο μέσω του νέου πτωχευτικού νόμου.
Από την αρχή του μήνα έχουν κατατεθεί πάνω από 15.000 αιτήσεις μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
Με το νέο πτωχευτικό νόμο οι δανειολήπτες έχουν δύο επιλογές. Είτε να μπορέσουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους, είτε να αντιμετωπίσουν τη ρευστοποίηση των περουσιακών τους στοιχείων, εφόσον δε θεωρούνται ευάλωτοι, βάσει κάποιων συγκεκριμένων κριτηρίων
Οι βασικές καινοτομίες
Οι βασικές καινοτομίες του νέου θεσμικού πλαισίου είναι:
α)Οι πιστωτές θα πρέπει να ακολουθήσουν συγκεκριμένες διαδικασίες και χρονοδιάγραμμα για την ενημέρωση του οφειλέτη και να προτείνουν λύσεις πριν από την αξίωση κάθε απαίτησης. Πρόκειται για το πρώτο και καθοριστικό βήμα (έγκαιρη προειδοποίηση και ενημέρωση).
β)Η ρύθμιση χρεών γίνεται για το σύνολο των οφειλών προς Δημόσιο, τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης δανείων. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, κάποιος οφειλέτης να ρυθμίσει μόνο χρέη προς δάνεια ή προς εφορία. Προβλέπονται ρυθμίσεις έως 240 δόσεις για οφειλές προς το Δημόσιο (ασφαλιστικά ταμεία, εφορία, δήμοι, κά) και έως 420 δόσεις για χρέη προς τράπεζες. Για την πρώτη κατοικία, η δόση επιδοτείται κατά 50 από το Δημόσιο. Στη ρύθμιση μπορεί να περιλαμβάνεται “κούρεμα”. Ο αριθμός των δόσεων, το ύψος της δόσης και το κούρεμα προκύπτει μέσα από αυτοματοποιημένες διαδικασίες, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, χωρίς γραφειοκρατικές διαδικασίες, βάσει εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Πρόκειται για τη φάση του λεγόμενης εξωδικαστικής διευθέτησης του χρέους.
γ)Όσοι δανειολήπτες ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες και αποτύχουν να ρυθμίσουν το χρέος τους, τότε οι τράπεζες είναι υποχρεωμένες να αποκτήσουν τη μόνιμη κατοικία (με έξοδα δικά τους) για 12 έτη και να τη μισθώσουν στον πρώην ιδιοκτήτη-δανειολήπτη. Ο τελευταίος θα πληρώνει μηνιαίο ενοίκιο για 12 έτη και μπορεί να κάνει χρήση στεγαστικών επιδομάτων. Μετά τη λήξη των 12 ετών, ο ιδιοκτήτης μπορεί να πληρώσει την αναπόσβεστη αξία και να πάρει πίσω το ακίνητό του. Το ίδιο μπορεί να κάνει νωρίτερα από τη 12ετία αρκεί να πληρώσει τα ενοίκια μέχρι τη λήξη της 12ετούς περιόδου συν την αναπόσβεστη αξία. Εάν ο δανειολήπτης δεν πληρώσει τρία ενοίκια, τότε χάνει και την πρώτη κατοικία.
Η ίδια διαδικασία θα ισχύει με τη λειτουργία Φορέα Απόκτησης και Εκμίσθωσης Ακινήτων, ο οποίος αναμένεται να λειτουργήσει από το β’ τρίμηνο του 2022. Θα είναι ιδιωτικός και θα προκύψει ύστερα από διεθνή διαγωνιστική διαδικασία. Μέχρι τότε, το ρόλο αυτό θα παίζουν οι τράπεζες με τις ίδιες υποχρεώσεις. Το ύψος του μισθώματος και της αναπόσβεστης αξίας προκύπτουν από υπουργικές αποφάσεις.
δ)Η αποτυχία ρύθμισης χρέους οδηγεί σε πτώχευση με ρευστοποίηση περιουσίας. Με τον νέο νόμο μπορούν να πτωχεύσουν επιχειρήσεις και φυσικά πρόσωπα. Μετά την πτώχευση δίνεται δεύτερη ευκαιρία με απαλλαγή από όλες τις απαιτήσεις (οικονομικές και νομικές) σε φυσικά πρόσωπα, εταίρους, μέλη δ.σ., κλπ.
ε) Η διαδικασία για ρύθμιση ή πτώχευση σημαίνει αυτόματα άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου (Ελλάδα και εξωτερικό).Αν υπάρξει δόλος κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, σε οποιαδήποτε φάση ή ακόμα και μετά την ολοκλήρωση (πχ ρύθμιση ή πτώχευση) η μέχρι τότε διαδικασία ακυρώνεται και ακολουθείται η νομοθεσία για αστικά και ποινικά αδικήματα.
στ) Δημιουργείται Μητρώο Φερεγγυότητας Οφειλετών, ώστε να παρακολουθείται η συνέπεια των ρυθμίσεων ή των αποφάσεων και να καλλιεργείται κουλτούρα πληρωμών.
Τα βήματα εξωδικαστική ρύθμιση για φυσικά πρόσωπα
1. Ηλεκτρονική αίτηση. Ο ιδιώτης υποβάλλει αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα για ρύθμιση οφειλών (σε δημόσιο, ΕΦΚΑ, τράπεζες κλπ).Με την υποβολή της αίτησης γίνεται ηλεκτρονική ανάκτηση δικαιολογητικών και άλλων πληροφοριών, όπως και άρση του τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου.
2. Εξέταση από πιστωτές. Η αίτηση δρομολογείται ηλεκτρονικά στους πιστωτές (τράπεζες κλπ). Απαιτείται η συναίνεση της πλειοψηφίας των πιστωτών προκειμένου να ξεκινήσει η διαδικασία. Αν το στάδιο αυτό διαρκέσει πάνω από δύο μήνες χωρίς να προκύψει αποτέλεσμα, τότε η αίτηση απορρίπτεται ως άκαρπη. Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση που η πλειοψηφία των πιστωτών δεν συμφωνήσει να εξετάσει την αίτηση.
3. Ρύθμιση. Αν η πλειοψηφία των πιστωτών δεχθεί να εξετάσει την αίτηση, τότε παρέχεται αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών. Παρέχεται πρόταση ρύθμισης συνολικών οφειλών, η οποία προκύπτει ηλεκτρονικά. Αν δεν υπάρχει οφειλή προς το Δημόσιο, τότε οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης μπορούν να κάνουν άλλη πρόταση χωρίς τη χρήση του ηλεκτρονικού συστήματος. Εναλλακτικά μπορούν να προβούν και σε διαμεσολάβηση. Αν ο οφειλέτης αποδεχθεί τη ρύθμιση και ανήκει παράλληλα σε ευάλωτη κοινωνικά ομάδα τότε θα λάβει και επιδότηση του ρυθμισμένου δανείου για την πρώτη κατοικία. Τα κριτήρια για τον ορισμό της ευάλωτης ομάδας είναι αυτά που πρέπει να πληρούν όσοι δικαιούνται στεγαστικό επίδομα ενοικίου.
Τα βήματα για εξωδικαστική ρύθμιση για επιχειρήσεις
1. Αίτηση. Η επιχείρηση με χρέη προς τράπεζες, Δημόσιο, ταμεία, κλπ. μπορεί να κάνει αίτηση είτε για εξωδικαστική ρύθμιση οφειλών είτε να προσφύγει στη διαδικασία εξυγίανσης.
2. Εξωδικαστική επίλυση. Στην εξωδικαστική διαδικασία απαιτείται αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα, άρση τραπεζικού και φορολογικού απορρήτου. Από την πλατφόρμα ανακτώνται ηλεκτρονικά τα δικαιολογητικά και άλλες πληροφορίες. Η αίτηση δρομολογείται ηλεκτρονικά στους πιστωτές. Σε περίπτωση άρνησης εξέτασης της αίτησης από την πλειοψηφία των πιστωτών, δεν προχωρά η εξωδικαστική διαδικασία και η αίτηση απορρίπτεται ως άκαρπη. Στην περίπτωση που δεχθεί η πλειοψηφία των πιστωτών να εξετάσουν την αίτηση, παρέχεται αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών. Παρέχεται πρόταση ρύθμισης συνολικών οφειλών, η οποία προκύπτει ηλεκτρονικά από υπολογιστικό εργαλείο. Αν δεν υπάρχει οφειλή προς το Δημόσιο, τότε οι τράπεζες και οι εταιρείες διαχείρισης δανείων μπορούν να κάνουν μια άλλη πρόταση, χωρίς το υπολογιστικό εργαλείο. Εναλλακτικά μπορούν να προβούν σε διαμεσολάβηση.
3. Διαδικασία Εξυγίανσης. Αν η επιχείρηση επιλέξει τη διαδικασία εξυγίανσης, αντί της εξωδικαστικής ρύθμισης, τότε χρειάζεται να έχει εξασφαλίσει τη συναίνεση δύο κατηγοριών πιστωτών που έχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις (πχ Δημόσιο και τράπεζα) και των υπολοίπων πιστωτών σε ποσοστό 50% της κάθε κατηγορίας. Επιτυγχάνεται συμφωνία μόνο εάν συναινέσει σε μια πρόταση ρύθμισης οφειλών ποσοστό 60% των πιστωτών όλων των κατηγοριών. Η συμφωνία πρέπει να επικυρωθεί από το Δικαστήριο. Με την υποβολή της αίτησης στο δικαστήριο παρέχεται αναστολή κατασχέσεων και πλειστηριασμών από τους πιστωτές. Οι πιστωτές που μειοψήφησαν δεσμεύονται από τη συμφωνία, εφόσον ικανοποιείται η βασική αρχή της χειροτέρευσης της θέσης και της ίσης μεταχείρισης των πιστωτών. Τα δικαιώματα των εργαζομένων δεν επηρεάζονται από τη συμφωνία εξυγίανσης και οι απαιτήσεις τους δεν περιλαμβάνονται στην αναστολή καταδιωκτικών μέτρων.
4. Πτώχευση. Αν αποτύχουν όλα τα παραπάνω, η επιχείρηση οδηγείται στην πτωχευτική διαδικασία.
