Κάθε πολιτική δράση που αναφέρεται σε μια συγκεκριμένη κοινότητα ανθρώπων είναι αδιαίρετη. Αδιάφορο αν μιλάμε για την Κυβέρνηση ή την Αντιπολίτευση, ένας έσω δεσμός συνέχει την πολιτική περίσταση. Αυτό που συνηθίζουμε να ονομάζουμε πολιτικό γίγνεσθαι.
Μέσα σε αυτό το ενοποιημένο και αδιαίρετο γίγνεσθαι αναπτύσσεται η πολιτική δυναμική του παρόντος, που άλλοτε εκφράζει με μια γνησιότητα τα πράγματα και άλλοτε αυτή η δυναμική αποτελεί τρέχουσα έκφραση μιας κατάστασης κατασκευασμένης, σαν έργο επιμελούς σκηνοθέτη. Στη σκηνή οι παράγοντες, φορείς και άτομα, μοιάζουν να επαναλαμβάνουν τον εαυτό τους σε μια παράσταση ήδη γνωστή.
Καθώς η πανδημία υποχωρεί και οι εντυπώσεις σβήνουν, σαν αντανάκλαση σε κινούμενο νερό, παρά την επιφανειακή κινητικότητα, μια βραδύτητα χαρακτηρίζει το πολιτικό μέτωπο. Τόσο που η τετριμμένη διατύπωση «πολιτικό μέτωπο» για την περιγραφή της σύγκρουσης είναι απρόσφορη. Υπάρχει μέτωπο; Υπάρχει γραμμή σύγκρουσης;
Η πρωτόγνωρη πολιτική κυριαρχία της Κυβέρνησης, όπως καταγράφεται στους δημοσκοπικούς αριθμούς και η παρατήρηση επιβεβαιώνει, είναι πια τόσο αυτονόητο δεδομένο που χάνει την αξία του. Τις εύκολες νίκες δεν τις τιμά στις σελίδες της η ιστορία.
Μέσα σε αυτή την ιδανική για την Κυβέρνηση περίσταση θα περίμενε κανείς μια πιο δραστική πολιτική επιλογή. Συνολικά. Να τεθούν όλα τα ζητήματα. Να ιεραρχηθούν κατά τη σημασία τους. Να περιγραφεί η κρισιμότητά τους. Να κληθεί η κοινωνία και οι πολιτικές δυνάμεις να επιταχύνουν το βήμα τους. Η ανάγκη δεν περιμένει τις λύσεις. Οπου υπάρχει βραδύτητα, επιβάλλει η ανάγκη την αδράνειά της.
Το πνεύμα της βραδύτητας επιβαρύνεται από την απουσία μιας κατευθυντήριας ιδέας. Οχι μόνο για τη μετά COVID εποχή, όπως συνηθίζουμε να ορίζουμε τον άμεσο χρόνο, αλλά και για τη μεγάλη πορεία, που η εποχή ζητάει τη χάραξή της, με φρόνημα τολμηρό, επίγνωση των συνθηκών και βούληση αλλαγής. Ακόμη δεν έχει βρει το όνομά της αυτή η κατευθυντήρια ιδέα, γιατί η βραδύτητα της πολιτικής ασφάλειας εμποδίζει τους πρωταγωνιστές να υποψιαστούν την επείγουσα ανάγκη της. Πώς θα νοηθεί αλλαγή χωρίς ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο-οδηγό;
Μέσα σε αυτή την αδιαίρετη πολιτική συνθήκη της διαρκούς κυβερνητικής επιφύλαξης, εντυπωσιακή είναι και η βραδύτητα της Αντιπολίτευσης. Είχε και έχει κάθε ευκαιρία. Θα μπορούσε να επιταχύνει το βήμα της, απαρνούμενη συνειδητά τον παλαιό εαυτό της και να υποχρεώσει την Κυβέρνηση να απομακρυνθεί από τον επιφυλακτικό δικό της. Και ως επιταχυντής των πραγμάτων, να φέρει πιο κοντά την ωρίμανση, που οδηγεί μετά από κάθε καταλυτική κρίση τα πράγματα, πέρα από το όριο της στιγμής.
Αυτός – φρονώ – είναι ο βραδύς ρυθμός των πραγμάτων, καθώς το καλοκαίρι θα κερδίζει την προσοχή.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
