Την περασμένη εβδομάδα πολλά γράφτηκαν και ειπώθηκαν για δύο πρωτοβουλίες της κυβέρνησης στο κρίσιμο θέμα της Μετανάστευσης, πλήρως ενταγμένες στην Εθνική Στρατηγική για τη Μετανάστευση 2020-2021: την επιστολή που έστειλα ως απάντηση στους συναδέλφους μου υπουργούς Εσωτερικών Γερμανίας, Γαλλίας, Βελγίου, Λουξεμβούργου, Ολλανδίας και Ελβετίας για τις λεγόμενες δευτερογενείς ροές ή μετεγκαταστάσεις και την απόφαση της κυβέρνησης – κομβική για την εξωτερική και μεταναστευτική μας πολιτική – να χαρακτηρίσει την Τουρκία ασφαλή χώρα για μετανάστες από Συρία, Πακιστάν, Αφγανιστάν, Μπανγκλαντές και Σομαλία.
Κατ’ αρχήν, θέση της Ελλάδας είναι ότι το Μεταναστευτικό αφορά ένα ευρωπαϊκό και όχι ελληνικό πρόβλημα ή πρόβλημα των χωρών πρώτης υποδοχής και στη διαχείριση του Μεταναστευτικού η Ευρώπη οφείλει να λειτουργήσει συλλογικά, άμεσα και αποτελεσματικά. Σε αυτή την κατεύθυνση, είναι σαφές ότι η Ελλάδα δεν ευθύνεται για όποιες μετακινήσεις αναγνωρισμένων προσφύγων, καθώς αυτές προβλέπονται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Επιπλέον είναι γνωστό σε όλους τους εταίρους μας ότι υλοποιούμε προγράμματα ένταξης προσφύγων, καθώς και ίσες κοινωνικές παροχές μεταξύ ελλήνων πολιτών και προσφύγων. Και είναι κατανοητό προς όλες τις κατευθύνσεις ότι μια οικονομία που εξήλθε από δεκαετή κρίση, εισήλθε στην κρίση της πανδημίας και προσπαθεί να σταθεί στα πόδια της δεν μπορεί να έχει προνοιακό σύστημα μεγάλων δυνατοτήτων και παροχών.
Η πρωτοβουλία της κυβέρνησης Μητσοτάκη – με την ΚΥΑ των υπουργείων Εξωτερικών και Μετανάστευσης και Ασύλου – να χαρακτηρίσει την Τουρκία ασφαλή χώρα είναι μια προσεκτική και μελετημένη κίνηση που αποσκοπεί στην πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση των παράνομων μεταναστευτικών ροών και της εγκληματικής δράσης των κυκλωμάτων λαθροδιακινητών. Μια κίνηση που έλαβε υπ’ όψιν όλες τις επικαιροποιημένες πληροφορίες για την επικρατούσα κατάσταση στην Τουρκία αναφορικά με τις συνθήκες διαβίωσης και τα ανθρώπινα δικαιώματα αιτούντων διεθνή προστασία με χώρα καταγωγής τη Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν, το Μπανγκλαντές και τη Σομαλία. Φτάνοντας στην Τουρκία, οι άνθρωποι αυτοί δεν κινδυνεύουν λόγω φυλής, θρησκείας, ιθαγένειας, πολιτικών πεποιθήσεων ή συμμετοχής τους σε ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα και δύνανται να αιτηθούν τη χορήγηση ασύλου στην Τουρκία έναντι της Ελλάδας.
Και οι δύο αυτές πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης στοχεύουν στην πιο αποτελεσματική φύλαξη των κοινών μας ευρωπαϊκών συνόρων και στη μείωση των επιπτώσεων του Μεταναστευτικού. Και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη.
Περιμένω οι ευρωπαίοι φίλοι και εταίροι μας να δείξουν ανησυχία για τις πρωτογενείς και όχι για τις δευτερογενείς ροές. Και να συμβάλουν, ασκώντας πίεση στην Τουρκία, στην πλήρη και απαρέγκλιτη τήρηση της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας, που υποχρεώνει τη γείτονα χώρα να περιορίσει ουσιαστικά και στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορα τις ροές και, δεύτερον, να δέχεται τις επιστροφές όσων δεν δικαιούνται διεθνή προστασία.
Είναι επιτακτική ανάγκη να σημειώσουμε πρόοδο όσον αφορά το νέο Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Ασυλο. Η ΕΕ οφείλει να βρει τρόπους να μειώσει την πίεση της μετανάστευσης, να μειώσει τις πρωτογενείς και δευτερογενείς ροές και να προστατεύσει τα κοινά μας σύνορα, δίνοντας έμφαση στην εξωτερική διάσταση. Για την Ελλάδα και τις μεσογειακές χώρες πρώτης υποδοχής, τις ΜΕD5, είναι σημαντικό η επίτευξη συμφωνίας να σηματοδοτεί την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη και το ισότιμο και δίκαιο μοίρασμα των βαρών μεταξύ των κρατών-μελών της.
*Ο κ. Νότης Μηταράκης είναι υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου.
