Οι μεταλλάξεις και ιδίως το στέλεχος Δέλτα, ανησυχούν ειδικούς και κυβερνήσεις για τη διασπορά του στην κοινότητα και τις εξάρσεις νέων κυμάτων πανδημίας.
Το γεγονός ότι η Βρετανία που είναι μία από τις χώρες που έχουν καταφέρει να επιτύχουν ένα μεγάλο ποσοστό εμβολιασμού, αποφάσισε χθες να αναβάλει την άρση του lockdown για ένα μήνα, εξαιτίας της μετάλλαξης Δέλτα, είναι καμπανάκι για όλες τις χώρες.
Το βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι το αν τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι αποτελεσματικά και σε τι βαθμό απέναντι στο συγκεκριμένο στέλεχος.
Το τελευταίο διάστημα πληθαίνουν οι μελέτες για τη συγκεκριμένη μετάλλαξη και τα συμπεράσματα είναι ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων είναι ικανοποιητική, αλλά κυρίως όταν έχει ολοκληρωθεί ο εμβολιασμός και με τις δύο δόσεις.
Οι κίνδυνοι της μετάλλαξης Δέλτα
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος της μετάλλαξης Δέλτα που κυριάρχησε στην Ινδία και κυκλοφορεί ευρέως αυτήν τη στιγμή στη Βρετανία, είναι η μεταδοτικότητά της.
Μέχρι στιγμής οι περισσότεροι επιστήμονες συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι η μεταδοτικότητά του μεταλλαγμένου στελέχους μπορεί να προκαλέσει έξαρση κρουσμάτων μεταξύ κυρίως των ανεμβολίαστων, προκαλώντας έτσι εκ νέου διασπορά στην κοινότητα.
Το δεύτερο στοιχείο είναι ότι το στέλεχος Δέλτα διπλασιάζει τον κίνδυνο νοσηλείας. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Lancet, και πραγματοποιήθηκε στη Σκωτία, αν κανείς λάβει υπόψιν του παράγοντες όπως η ηλικία και τα υποκείμενα νοσήματα, το στέλεχος Δέλτα διπλασιάζει τον κίνδυνο νοσηλείας.
Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας, Ηλίας Μόσιαλος της Σχολής Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών του Λονδίνου (LSE) σε ανάρτηση του στο Facebook τονίζει πως χρειάζεται προσοχή ώστε να μην επικρατήσει η ινδική παραλλαγή Δέλτα του κορονοϊού, γιατί εάν αυτό συμβεί, η διασπορά στους μη εμβολιασμένους θα είναι μεγαλύτερη σε σύγκριση με αυτή της βρετανικής παραλλαγής.
Όπως αναφέρει, σε μια τέτοια περίπτωση, «δυστυχώς το επόμενο που θα συμβεί, είναι να έχουμε αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία και κυρίως από μη εμβολιασμένους».
Στον παρακάτω πίνακα φαίνεται η μεταδοτικότητα του συγκεκριμένου στελέχους. Έτσι κάθε ένας που μολύνεται με αυτό το στέλεχος μπορεί δυνητικά να μεταδώσει τον ιό σε πέντε έως οκτώ άτομα.
Η μετάλλαξη Δέλτα, τα συμπτώματα, και οι χώρες που έχουν αντιμετωπίσει το μεγαλύτερο πρόβλημα
Ο αριθμός των θανάτων στην Ινδία ημερησίως που κυριαρχεί το συγκεκριμένο στέλεχος άγγιξε τις 6000. Το στέλεχος αυτό εμφανίζει έντονα συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος, ναυτία, εμέτους, απώλεια όρεξης, απώλεια ακοής και αρθραλγίες, και σπάνια θρόμβους που μπορεί να οδηγήσουν και σε γάγγραινα.
Η Ινδία είναι δεύτερη στον κόσμο σε κρούσματα COVID-19 με 29 εκατομμύρια κρούσματα, μετά τις ΗΠΑ με 33,4 εκατομμύρια, και τρίτη σε θανάτους λόγω COVID-19 με 355000 θανάτους, μετά τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία με 598000 και 479000 θανάτους αντίστοιχα.
Το νέο στέλεχος Δέλτα είναι το επικρατών στέλεχος τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο καθώς φαίνεται να ευθύνεται για το 91% των νέων κρουσμάτων.
Τα μέχρι τώρα δεδομένα υποστηρίζουν ότι το στέλεχος αυτό είναι 40-60% πιο μεταδοτικό από το στέλεχος άλφα Β.1.1.1.7, που επικρατούσε έως τώρα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως αναφέρει έκθεση του ΕΚΠΑ.
Η αποτελεσματικότητα των εμβολίων
Με αυτά τα δεδομένα, το ερώτημα είναι κατά πόσο τα εμβόλια είναι αποτελεσματικά απέναντι στο νέο στέλεχος. Σύμφωνα με μελέτες που διενεργούνται φαίνεται πως τα εμβόλια είναι σε μεγάλο βαθμό αποτελεσματικά όταν έχουν γίνει και οι δύο δόσεις.
Σε μία μελέτη που διενεργήθηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο, παρατηρήθηκε ότι μία δόση του εμβολίου της εταιρείας Pfizer δίδει ασφάλεια της τάξης του 33% έναντι στο νέο ινδικό στέλεχος, που ονομάστηκε Β.1.617.2, ενώ μετά από δύο δόσεις η προστασία που παρέχει το εμβόλιο φτάνει το 88%.
Με βάση τα δεδομένα που παρουσίασε το ΕΚΠΑ, στη Βόρεια Ιρλανδία η απόσταση μεταξύ των δύο δόσεων του εμβολίου της εταιρείας AstraZeneca έχει μειωθεί σε 8 από 10-12 εβδομάδες.
Δεν έχουν διενεργηθεί ακόμη μελέτες που να μελετούν την αποτελεσματικότητα του μονοδοσικού εμβολίου της εταιρείας Johnson & Johnson και το εμβόλιο της εταιρείας Moderna.
Δύο δόσεις προσφέρουν αποτελεσματικότητα
Η αποτελεσματικότητα των σημερινών εμβολίων είναι μεν μειωμένη έναντι στο στέλεχος Δέλτα, παραμένει όμως σε ικανοποιητικά επίπεδα, διαπιστώνει η μελέτη που δημοσιεύεται στο Lancet.
Δύο δόσεις του εμβολίου της Pfizer προσφέρουν αποτελεσματικότητα 79% έναντι του στελέχους Δέλτα (Ινδικό), συγκριτικά με 92% στην περίπτωση του Άλφα (Βρετανικό). Τα αντίστοιχα ποσοστά για το εμβόλιο της AstraZeneca ήταν 60% έναντι 73%.
Οι ερευνητές τόνισαν ωστόσο ότι τα δεδομένα δεν επιτρέπουν τη σύγκριση των δύο εμβολίων, καθώς υπήρχαν διαφορές στα στατιστικά δείγματα για κάθε σκεύασμα.
Με βάση τις παραπάνω μελέτες για να αποφευχθεί η διασπορά του μεταλλαγμένου στελέχους Δέλτα χρειάζεται να επιταχυνθεί ο ρυθμός εμβολιασμών και για τις δύο δόσεις, προκειμένου να μην απειληθεί το τείχος ανοσίας και αυξηθούν εκ νέου οι νοσηλευόμενοι.
ΠΟΥ: Ο ιός μεταλλάσσεται διαρκώς και δεν τον σταματάνε τα σύνορα
Ο ΠΟΥ κάνει διαρκώς εκκλήσεις για να υπάρξει δίκαια κατανομή των εμβολίων σε όλες τις χώρες, τονίζοντας πως πέρα από το κρίσιμο ζήτημα των ανισοτήτων, τίθεται και σοβαρό ζήτημα αντιμετώπισης της πανδημίας.
Έτσι ζητά από τα κράτη να ενθαρρύνουν και να υποστηρίξουν πρωτοβουλίες, οι οποίες θα έχουν ως αποτέλεσμα να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 10% του πληθυσμού όλων των χωρών παγκοσμίως έως τον Σεπτέμβριο, και το 30% έως το τέλος του έτους.
Μάλιστα, σύμφωνα με όσα έχουν δηλώσει υπεύθυνοι του ΠΟΥ ο ιός μεταδίδεται χωρίς να τον σταματάνε τα σύνορα και την ίδια στιγμή όσο μεταδίδεται μεταλλάσσεται κάτι που μπορεί να κάνει τα εμβόλια αναποτελεσματικά στην πάροδο του χρόνου.
Γι’ αυτόν τον λόγο έχει υπογραμμίσει πολλές φορές πως οι εμβολιασμοί χρειάζεται να προχωρήσουν σε όλον τον πλανήτη, κάτι που δεν συμβαίνει.
Την ίδια στιγμή ενώ τονίζει την κρισιμότητα του εμβολιασμού επιμένει ότι χρειάζεται να δοθεί βάρος στο να οικοδομηθούν δημόσια συστήματα υγείας, που θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τις αυξημένες ανάγκες για νοσηλεία. Η πανδημία είναι απειλή για την ανθρωπότητα, που με μόνο όπλο το εμβόλιο δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στον ιδιαίτερο αυτόν πόλεμο.
