Τρία πακέτα αναδρομικών περιμένουν να λάβουν οι συνταξιούχοι είτε μέσω του νέου ασφαλιστικού νόμου είτε μέσω δικαστικών αποφάσεων. Πρόκειται για τα αναδρομικά σε παλιούς και νέους συνταξιούχους τα οποία θα καταβληθούν μέσα στο καλοκαίρι σε εφαρμογή των αυξημένων ποσοστών αναπλήρωσης του νόμου Βρούτση, για την κρίσιμη απόφαση του ΣτΕ που αφορά τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές, καθώς και την καταβολή των αναδρομικών από την Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) στο Δημόσιο. Ειδικότερα, οι τρεις μεγάλες κατηγορίες αναδρομικών είναι οι ακόλουθες:
Οι αυξήσεις και τα αναδρομικά του νόμου Βρούτση αφορούν μόνο όσους έχουν συνταξιοδοτηθεί με περισσότερα από 30,1 και έως 44 έτη ασφάλισης, καθώς προκύπτουν λόγω των νέων ποσοστών αναπλήρωσης στις κύριες ανταποδοτικές συντάξεις. Οσοι έχουν αποχωρήσει με 30 έτη ασφάλισης και κάτω, όπως επίσης και όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί με 45 έτη ασφάλισης και πάνω δεν δικαιούνται αύξηση με το νέο σύστημα. Ωστόσο οι «παλαιοί» συνταξιούχοι (όσοι έχουν συνταξιοδοτηθεί μέχρι 12/5/2016) θα δουν αυξήσεις στην τσέπη τους μόνο αν τα ποσά που δικαιούνται υπερβαίνουν την προσωπική διαφορά. Οι νέοι (συνταξιοδοτήσεις μετά τις 13/5/2016) θα πάρουν την αύξηση εφόσον είχαν μειώσεις μέχρι 20% από τον νόμο Κατρούγκαλου, ενώ όσοι είχαν πάνω από 20% μείωση θα τύχουν νέας ευνοϊκής προσωπικής διαφοράς.
Για την κατηγορία των παλαιών συνταξιούχων η καταβολή αυξήσεων και αναδρομικών έχει προγραμματιστεί για τα τέλη Ιουλίου με τις συντάξεις Αυγούστου. Αυτοί θα λάβουν τα 2/5 της αύξησης που δικαιούνται, η οποία κυμαίνεται από 30 έως 50 ευρώ μεσοσταθμικά. Η κατηγορία αυτή χωρίζεται σε περίπου 50.000 συνταξιούχους για τους οποίους ο επανυπολογισμός έβγαλε μικρή θετική προσωπική διαφορά και οι οποίοι με τους νέους συντελεστές αναπλήρωσης «ισοφαρίζουν» την προσωπική διαφορά και κερδίζουν αύξηση κατά μέσον όρο της τάξεως των 30 ευρώ, σε 5 ετήσιες δόσεις έως το 2024. Και σε περίπου 100.000 συνταξιούχους που έλαβαν αύξηση από 1/1/2019 γιατί είχαν αρνητική προσωπική διαφορά με βάση τον νόμο Κατρούγκαλου. Στην πράξη, οι συγκεκριμένοι δικαιούνται και νέα αύξηση κοντά στα 40-50 ευρώ, η οποία επίσης θα δοθεί σε 5 ετήσιες δόσεις έως το 2024.
Οι νέοι συνταξιούχοι θα λάβουν τα αναδρομικά και τις αυξήσεις που δικαιούνται με την καταβολή των συντάξεων του Ιουλίου, στο τέλος του μήνα. Ειδικότερα από τις 24 έως τις 29 Ιουνίου θα γίνουν οι πληρωμές για 50.000 νέους συνταξιούχους του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα οι οποίοι έχουν συνταξιοδοτηθεί μετά τον Μάιο του 2016 με περισσότερα από 30 έτη ασφάλισης και δεν διατηρούν προσωπική διαφορά. Μαζί με τις αυξήσεις η εν λόγω κατηγορία θα λάβει και αναδρομικά έως 21 μηνών. Οι μηνιαίες αυξήσεις στις συντάξεις κυμαίνονται από 12 έως 250 ευρώ τον μήνα και τα αναδρομικά έως 5.250 ευρώ.
Τα αναδρομικά που αφορούν επιστροφές από την Εισφορά Αλληλεγγύης στους συνταξιούχους του Δημοσίου. Η Εισφορά Αλληλεγγύης (ΕΑΣ) κρίθηκε τελεσίδικα αντισυνταγματική με την απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Μάλιστα επιδικάστηκε διετία αναδρομικών για το 2017 και το 2018, συνολικού ύψους 800 εκατ. ευρώ. Στην κυβέρνηση αναμένουν να εκδοθεί και η απόφαση του ΣτΕ για τις κομμένες επικουρικές και τα δώρα προκειμένου να λάβουν τις οριστικές αποφάσεις για τον τρόπο καταβολής τους.
Τα αναδρομικά από τα κομμένα δώρα και τις επικουρικές συντάξεις ενδέχεται να ανέλθουν σε 2,5 δισ. ευρώ, ανάλογα με το σκεπτικό της απόφασης η οποία πρόκειται να εκδοθεί από την ολομέλεια του ΣτΕ εντός του μήνα. Μετά την πρώτη πιλοτική απόφαση του ΣτΕ, η κυβέρνηση, το περασμένο καλοκαίρι, προχώρησε στην επιστροφή των ποσών που αφορούν μόνο τις κύριες συντάξεις και μόνο για 11 μήνες (Ιούνιος 2015 – Μάιος 2016). Μετά από αυτό, οργανώσεις συνταξιούχων προσέφυγαν μαζικά στο ΣτΕ ζητώντας να καταβληθούν και τα αναδρομικά από την κατάργηση των δώρων και τις μειώσεις των επικουρικών συντάξεων του 2012.
Η αναμενόμενη απόφαση του ΣτΕ αφορά τις εξής διακριτές κατηγορίες συνταξιούχων:
- Περίπου 200.000 με 300.000 συνταξιούχους που είχαν ήδη προσφύγει δικαστικά πριν από την ψήφιση του σχετικού νόμου το περασμένο καλοκαίρι. Πρόκειται για τους συνταξιούχους που διατηρούν το δικαίωμα να συνεχίσουν τις δίκες τους για τα αναδρομικά Δώρων και Επικουρικών, ωστόσο θα πρέπει να περιμένουν αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα έως ότου τελεσιδικήσουν οι αγωγές τους.
- Δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχους που προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη μετά τη νομοθετική διάταξη του καλοκαιριού του 2020. Η διάταξη απαγορεύει στους συνταξιούχους που εισέπραξαν τα αναδρομικά των κύριων συντάξεων να προσφύγουν για τις επικουρικές και τα δώρα, καθώς οι διεκδικήσεις για αυτό το σκέλος των αναδρομικών αποσβένονται με την είσπραξη των αναδρομικών των κύριων. Παρ’ όλα αυτά δεκάδες χιλιάδες συνταξιούχοι προσέφυγαν έως τα τέλη του 2020 για να προλάβουν και την παραγραφή των 6 μηνών του 2015 (παραγραφή 5ετίας).
- Δυνητικά η απόφαση θα αφορά το σύνολο των συνταξιούχων, δηλαδή τα 2,5 εκατομμύρια, ακόμη και αυτούς που δεν έχουν προσφύγει δικαστικά, τουλάχιστον για το 5μηνο του 2016 (Ιανουάριος – Μάιος 2016) που δεν έχει ακόμη υποπέσει στην παραγραφή της 5ετίας. Κρίσιμη σε αυτή την περίπτωση θα είναι η πολιτική διαχείριση της απόφασης από την κυβέρνηση.