«Ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει το «όχι» για απάντηση. Ηξερα πάντα πως είναι αυτός (όταν δεν υπήρχαν ακόμη τα κινητά) από την επιμονή του να μη σταματά να με παίρνει τηλέφωνο. Και είναι κάτι σαν τον «Τερμινέιτορ», δεν μπορείς να γλιτώσεις. Οταν κλειδώνει το βλέμμα του σε κάτι, είναι σαν να λέει «αυτό θα γίνει δικό μου»».
Ο άνθρωπος αυτός τον Ιούνιο του 2010 βρισκόταν μπροστά στο δημιούργημά του, στο ακρωτήριο Κανάβεραλ, στην ανατολική ακτή της Φλόριδας. Μέσα όμως σε μια πραγματικά σφοδρή θύελλα. Σκηνικό εφιαλτικό, με κεραυνούς να χτυπούν παντού και καταρράκτες νερού, που έφταναν τους εφτά πόντους την ώρα, να πέφτουν από τον ουρανό. Ηταν ο πρώτος πύραυλος Falcon 9 που η εταιρεία του Ελον Μασκ, η SpaceX, στα οκτώ της χρόνια πλέον, είχε πάρει την άδεια να εκτοξεύσει. Και μάλιστα από ένα εμβληματικό σημείο για τη διαστημική ιστορία. Είχαν προηγηθεί τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια πέντε προσπάθειες εκτόξευσης του Falcon 1, ενός πυραύλου με έναν αντί για εννέα κινητήρες, του πρώτου πυραύλου της εταιρείας, από ένα τροπικό νησί, με τις τρεις να είναι αποτυχημένες. Τώρα έπρεπε η εκτόξευση με κάθε θυσία να πετύχει για να πείσει.
Και τώρα βρέθηκε να έχει μπει νερό στα κυκλώματα των κεραιών στον δεύτερο όροφο του πυραύλου. Είχε πέσει πια η νύχτα, παραμονή της εκτόξευσης, και επί τόπου βρέθηκαν ο Ελον Μασκ, ένας υπεύθυνος για την εκτόξευση και ο αρχιμηχανικός της εταιρείας, ο Τούρκος Μπιλέντ Αλτάν. Ο πύραυλος είχε οριζοντιωθεί με τη βοήθεια των γιγάντιων γερανών που έστεκαν δίπλα του και φωτιζόταν άπλετα παρ’ όλη τη θύελλα. Πριν από δυο χρόνια η NASA είχε σώσει τη SpaceX από τη χρεοκοπία δείχνοντας εμπιστοσύνη στα σχέδιά της. Από το 2006 έως και το 2010 είχε ρίξει στην εταιρεία 396 εκατομμύρια δολάρια. Τώρα έπρεπε να αποδείξουν πως καλώς έγιναν όλα αυτά. Κανείς τους δεν μπορούσε να κάνει πίσω.
Τα αδύνατα να γίνονται δυνατά
Διηγούνται πώς ο Μασκ σου ζητεί να κάνεις κάτι που φαίνεται αδύνατον και συνεχίζει να σε κοιτάζει επίμονα μέχρι να παραδεχθείς ότι θα το κάνεις. Ετσι ο κ. Αλτάν, κάτω από αυτό το πιεστικό βλέμμα του Μασκ, ξέροντας πως δεν υπήρχε περίπτωση να βγάλουν τα κυκλώματα και να τα μεταφέρουν στο εργαστήριο και πάλι πίσω, «οπλισμένος» μόνο με ένα σεσουάρ, σκαρφάλωσε, έφτασε στο επίμαχο σημείο και άρχισε να… στεγνώνει τα κυκλώματα. Οταν τελείωσε, έκλεισε τη θυρίδα και τη σφράγισε με λίγη σιλικόνη. Την άλλη ημέρα η εκτόξευση έγινε και ήταν το πρώτο πειστικό βήμα της SpaceX στο Διάστημα.
Χωρίς αυτό να σημαίνει πως ανάλογα εξωφρενικά επεισόδια σταμάτησαν να συμβαίνουν. Μόλις τον Δεκέμβριο της ίδιας χρονιάς, από κάποιο λάθος καθώς γέμιζαν ένα ντεπόζιτο με υγρό άζωτο στον δεύτερο όροφο, είχαν άθελά τους προκαλέσει ένα σκίσιμο στο ακροφύσιο του μοναδικού κινητήρα. Το σκίσιμο έφτανε περίπου στο ένα τρίτο. Πάλι την παραμονή ανακαλύφθηκε και αυτό, ενώ επρόκειτο να δοκιμαστεί σε τροχιά γύρω από τη Γη το σκάφος που θα μετέφερε αργότερα αστροναύτες της NASA στον Διαστημικό Σταθμό ISS. Πάλι ο Μασκ επενέβη.
Στέλνοντας με το προσωπικό του αεροπλάνο τον καλύτερο μηχανικό του με μια ψαλίδα (!) και έχοντας δώσει την εντολή να κόψει περιφερειακά το κυλινδρικό ακροφύσιο, φτιαγμένο από ανθεκτικότατο κράμα νιοβίου και άνθρακα του τύπου C-103, μέχρις εκεί που τελείωνε το σκίσιμο.
Οι άνθρωποι της NASA τον έβλεπαν και δεν πίστευαν στα μάτια τους, αλλά ύστερα από ολονύκτιες συσκέψεις και προσομοιώσεις επέτρεψαν την εκτόξευση. Επιτυχία και πάλι.
Από τότε έχουν περάσει έντεκα χρόνια αδιάκοπων δοκιμών και σήμερα είμαστε υποχρεωμένοι πλέον να παρακολουθούμε σχεδόν κάθε εβδομάδα και ένα νέο άλμα της SpaceX.
Ξεφεύγοντας από τον ανταγωνισμό
Αυτή τη στιγμή η SpaceX έχει καταφέρει τεχνικά να αφήσει πίσω όλους τους ανταγωνιστές της. Από την Boeing μέχρι την Amazon, συγκεντρώνοντας και την πλειοψηφία των διαστημικών μεταφορών. Ο Τζεφ Μπέζος μάλιστα, που θέλει να κάνει ό,τι και ο Μασκ αλλά έχει καθυστερήσει απελπιστικά με την εταιρεία του Blue Origin, έκανε αγωγή στη NASA διότι αυτή εκχώρησε ήδη στην εταιρεία του Μασκ το δικαίωμα των μεταφορών μεταξύ Γης και Διαστημικού Σταθμού.
Αλλά οι άνθρωποι έχουν κάνει άλματα. Εφτιαξαν κινητήρες αξιόπιστους με εσωτερική πρόκαυση των καυσίμων για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα, τα επόμενα μοντέλα θα καίνε μεθάνιο (που θα παράγεται και στον Αρη;), προσγειώνουν τον πρώτο όροφο των πυραύλων τους είτε ακριβώς στο σημείο εκκίνησης και σε όρθια θέση, ακριβώς όπως ξεκίνησαν, είτε, αν δεν φτάνει το καύσιμο, έχουν πλοία-τηλεκατευθυνόμενα με τεράστιες οριζόντιες απόχες που «πιάνουν» στον αέρα ό,τι πέφτει από τον ουρανό!
Αυτόν τον μήνα κατάφεραν να φέρουν πίσω μέσα στην ειδική για τη μεταφορά ανθρώπων κάψουλα Crew Dragon τέσσερις αστροναύτες. Η κάψουλα αυτή έχει πολλά αξιοπρόσεκτα επάνω της. Κατευθύνεται μόνο με υπεργολικούς πυραυλοκινητήρες ελιγμών και με τη βοήθεια της ασπίδας προστασίας από τη θερμότητα.
Τα υπεργολικά καύσιμα επιτρέπουν ακαριαία και λεπτότατων κινήσεων αντίδραση, ενώ η ασπίδα έχει κατασκευαστεί με τέτοιον τρόπο ώστε η θέση του κέντρου βάρους της να επιτρέπει χειρισμούς αλλαγής της γωνίας πρόσπτωσης.
Ο Κόκκινος Πλανήτης είναι εκεί
Ο Μασκ έχει τον πλανήτη Αρη σε ξεχωριστή θέση στην καρδιά του. Λέει πως βλέπει σε αυτόν να εξελίσσεται το μέλλον της ανθρωπότητας, θέλει «να του στείλει» 1 εκατομμύριο ανθρώπους και εκεί να αποσυρθεί κάποτε, εκεί και να τον θάψουν.
Το πρώτο βήμα στον διαστημικό του «περίπατο» ήταν να προτείνει στη NASA να στείλουν ένα θερμοκήπιο στον Αρη με φυτά και να τα κάνουν να επιβιώσουν όσο γίνεται περισσότερο. Ηταν το λεγόμενο «Mars Oasis» πρόγραμμα, και μάλιστα ταξίδεψε έως τη Ρωσία για να αγοράσει παλιά βαλλιστικά όπλα με σκοπό να τα χρησιμοποιήσει για να στείλει τα σφαιρικού σχήματος θερμοκήπιά του. Δεν του τα έδιναν σε καλή τιμή και στο ταξίδι της επιστροφής, μάλλον εξοργισμένος, αποφάσισε ότι θα φτιάξει τη δική του εταιρεία που θα στείλει και φυτά και ανθρώπους στον Κόκκινο Πλανήτη. Και μάλιστα κάποιες ιδέες για τους κινητήρες οι τεχνικοί του τις δανείστηκαν από παλαιότερες προσπάθειες των Ρώσων.
Η εκδίκηση όμως ήταν ακόμη μεγαλύτερη. Διότι η NASA πλέον έπαψε να χρυσοπληρώνει τους Ρώσους για να μεταφέρουν του αστροναύτες της στον Διαστημικό Σταθμό με τα Soyuz. Ηδη πριν από ακριβώς έναν χρόνο άρχισαν να μεταφέρονται από τη SpaceX άνθρωποι με την κάψουλα Crew Dragon στον Διαστημικό Σταθμό και στις 28 Απριλίου πήγαν τέσσερις και στις 2 Μαΐου επέστρεψαν άλλοι τέσσερις με προσθαλάσσωση μέσα στη νύχτα. Οπως είπαν, «ξυπνήσαμε στον Διαστημικό Σταθμό και το βράδυ, ύστερα από εξίμισι ώρες ταξίδι, θα κοιμηθούμε στη Γη». Και αν κρίνει κανείς από μια κοινή συνέντευξη του Μασκ με τον διευθυντή της NASA, μιλούσαν οι δυο τους σαν να ήταν πλέον οι πιο καλοί συνέταιροι.
Η λέξη που δεν έχει στο λεξικό του
Ο Ελον Μασκ φαίνεται να τα καταφέρνει καλύτερα μακριά από τη Γη παρά επάνω σε αυτήν. Από τον καιρό που ήταν μικρός μαθητής στο σχολείο του στη Νότια Αφρική. Εκεί υπήρξε θύμα συχνά σχολικού εκφοβισμού από τους συμμαθητές του, που μάλλον δεν ανέχονταν τη διαφορετικότητά του και την επίμονα επιδεικνυόμενη ευφυΐα του.
Εφτασαν να τον στείλουν στο νοσοκομείο για μια ολόκληρη εβδομάδα κάποια φορά γκρεμίζοντάς τον από τις σκάλες του σχολείου.
Παιδί χωρισμένων γονιών από τα οκτώ του, με σύνδρομο Ασπεργκερ, έχει πει για τον πατέρα του τα χειρότερα. Στα δεκαεπτά του έφυγε από τη Νότια Αφρική για να βρει τη μητέρα του στον Καναδά και αφού περιπλανήθηκε αρκετά, σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων και Φυσική στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου και εγκαταστάθηκε. Διότι εκεί μάλλον μπορούσε να ξεδιπλώσει πλήρως το ταλέντο του. Να βγάζει χρήματα από τις ρηξικέλευθες ιδέες του. Ως φοιτητής είχε νοικιάσει ένα σπίτι πολλών δωματίων και ένα μέρος το έκανε νάιτ κλαμπ για να βγάζει το ενοίκιο.
Εχει προτείνει να σκαφτούν στοές κάτω από τους κορεσμένους κυκλοφοριακά δρόμους του Λος Αντζελες και εκεί να μεταφέρονται απρόσκοπτα και με τρομακτικές ταχύτητες άνθρωποι, ίσως και αυτοκίνητα, από το ένα σημείο στο άλλο. Ονειρεύεται η απόσταση Σαν Φρανσίσκο – Λος Αντζελες, μήκους 560 χιλιομέτρων, να διανύεται σε 35 λεπτά. Κόστος (κατ’ αυτόν) 6 δισεκατομμύρια δολάρια. Με κάψουλες των 30-40 επιβατών που θα κινούνται επάνω σε στρώμα αέρος, όπως τα γαλλικά τρένα, με ταχύτητες κοντά στα 1.000 χιλιόμετρα την ώρα. Του είπαν πως όλοι οι υπολογισμοί του είναι εντελώς λάθος.
To 2018 ζήτησε χρηματοδότηση από τον κόσμο πουλώντας τους κάτι ψευτο-φλογοβόλα, απλά φλόγιστρα στην ουσία, 20.000 κομμάτια έναντι 500 δολαρίων το ένα, και μάζεψε μέσα σε λίγες ημέρες 10 εκατομμύρια δολάρια! Προφανώς από αυτούς που δεν έχουν αντίρρηση να πληρώσουν και 81.000 δολάρια για να πάρουν το πλέον εξελιγμένο μοντέλο της Tesla, το γνωστό S.
Παράλληλα ζει τη ζωή που θέλει. Να εργάζεται ατελείωτες ώρες χωρίς διακοπή, να παιδεύει αφάνταστα και τις γυναίκες που μπαίνουν στον πειρασμό να κάνουν οικογένεια μαζί του και τους υπαλλήλους του. Σε μια στενή του συνεργάτιδα που ζήτησε αύξηση ύστερα από 14 χρόνια τής πρότεινε να μην έρχεται στη δουλειά τις επόμενες δύο εβδομάδες για να καταλάβει πόσο απαραίτητη του ήταν! Και όταν εκείνη επέστρεψε, της είπε πως μια χαρά μπορούσε και εκείνος να κάνει τη δουλειά της.
Αποκαλύψεις από τον αρχιμηχανικό
Ενα από τα τελευταία επεισόδια είναι τα όσα αποκάλυψε ο τούρκος αρχιμηχανικός του Ελον Μασκ, ο Μπιλέντ Αλτάν, αυτός που σκαρφάλωσε και στέγνωσε με το σεσουάρ τα κυκλώματα το 2010, στον Ερικ Μπέργκερ. Τον συγγραφέα του πρόσφατου βιβλίου «Lift off», που αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της SpaceX και της δημιουργίας του πυραύλου Falcon 1. «Δουλεύαμε σαν σκλάβοι σε μια μικρή ατόλη στα νησιά Μάρσαλ στον Ειρηνικό Ωκεανό. Κάποια φορά μας άφησαν και χωρίς φαγητό και τσιγάρα» κατήγγειλε. Αναγκάστηκαν να κάνουν απεργία (σε μια τέτοια εταιρεία στις Ηνωμένες Πολιτείες!) μέχρι να έλθει ελικόπτερο που τους έριχνε από ψηλά κουτιά με ψητές φτερούγες από κοτόπουλο και τσιγάρα!
Για να φτιάξει τις εγκαταστάσεις της εταιρείας του στην Μπόκα Τσίκα του Νότιου Τέξας, ανάγκασε τους 35 κατοίκους, με τη βοήθεια των τοπικών αρχών, να φύγουν από εκεί, έχει έλθει σε σύγκρουση με τις οικολογικές οργανώσεις της περιοχής διότι τα βαλτώδη εδάφη εκεί ήταν καταφύγιο για πουλιά και χελώνες την εποχή της αναπαραγωγής τους και σήμερα, εκτός από τον τρομακτικό θόρυβο και τα καυσαέρια, θέλει να επιβαρύνει την περιοχή ανοίγοντας και φρέατα φυσικού αερίου για τον ανεφοδιασμό των πυραύλων του. Επίσης σχεδιάζει να δημιουργήσει εκεί δίπλα μια εντελώς καινούργια πόλη, τη Starbase. Προς το παρόν αυτό είναι ένα «τουιτάρισμα» του Μαρτίου. Ενώ ταυτόχρονα, λίγο πιο επάνω από την επιφάνεια της Γης, έχει έλθει σε σύγκρουση με τους αστρονόμους, διότι αυτοί οι μικροί δορυφόροι, που κατά χιλιάδες σκοπεύει να εκτοξεύσει και να κινούνται συνεχώς γύρω από τη Γη, ανακλώντας το φως του ήλιου, δημιουργούν ήδη προβλήματα σε διάφορες αστρονομικές μετρήσεις. Και φαίνεται να ισχύει αυτό που είπε η πρώτη σύζυγός του: ««Ο άνθρωπος δεν καταλαβαίνει το «όχι» για απάντηση».
121 εκτοξεύσεις Falcon 9 και Falcon Heavy από τη SpaceX είχαν γίνει μέχρι τον Μάιο του 2021. Οι 119 ήταν επιτυχημένες, μία είχε μερική επιτυχία και μία τελείωσε με έκρηξη στον αέρα.
Τα «προϊόντα» της SpaceX
SpaceX (με το X να αντιστοιχεί στο Exploration) είναι το όνομα της εταιρείας που ίδρυσε το 2002 ο Ελον Μασκ μαζί με τον μηχανικό Τομ Μίλερ, διαθέτοντας κάπου 100 εκατομμύρια δολάρια από την πώληση της Pay Pal, όπου είχε και εκεί ανακατευτεί χωρίς να είναι δική του η αρχική ιδέα.
Πρώτο «παιδί» της εταιρείας ήταν το Falcon 1, πύραυλος με έναν κινητήρα, που μπορούσε να θέτει σε χαμηλή τροχιά διαστημικά φορτία. Ακολούθησαν αποτυχημένες εκτοξεύσεις, ενίσχυση από τη NASA και φτάσαμε στο Falcon 9, με εννέα κινητήρες Merlin και ικανότητα μεταφοράς 26.500 κιλών, που δοκιμαστικά έθεσε με επιτυχία σε τροχιά μια απομίμηση του διαστημοπλοίου Dragon. Τα Dragon είναι πλέον και τα φορτηγά που μεταφέρουν για λογαριασμό της NASA εφόδια στον Διαστημικό Σταθμό αλλά και αστροναύτες, όπως έγινε το 2020 με το πιο εξελιγμένο Dragon 2.
Στη συνέχεια κατασκευάστηκε το Falcon Heavy. Πύραυλος που έχει τρεις Falcon 9, άρα 27 κινητήρες (!) Merlin 1D, με δυνατότητα μεταφοράς 63.800 κιλών σε χαμηλή τροχιά και 26.700 κιλών πιο ψηλά, σε γεωστατική τροχιά. Με αυτό στις 6 Φεβρουαρίου τοποθετήθηκε σε τροχιά γύρω από τον Ηλιο το αυτοκίνητο του Ελον Μασκ, με μια κούκλα-οδηγό, και θα είναι σε τροχιά εκεί για αρκετές δεκάδες χρόνια, μέχρι να μείνουν μόνο τα αλουμίνια του αμαξώματος. Μέχρι τον Μάρτιο του 2021 οι Falcon 9 και Falcon Heavy είχαν πραγματοποιήσει 121 απογειώσεις και από αυτές οι 119 ήταν απόλυτα επιτυχημένες.
Το Starship, που άρχισε να σχεδιάζεται το 2018, αποτελείται από δυο τμήματα. Από ένα Super Heavy και ένα… Starship. Μπέρδεμα! Το Super Heavy θα είναι ένας πύραυλος από ανοξείδωτο χάλυβα και όχι από ίνες άνθρακα, για μικρότερο κόστος, θα καίει μεθάνιο αντί για RP-1, θα έχει διάμετρο 9 μέτρων και στον δέυτερο όροφο θα υπάρχει το διαστημόπλοιο Starship, που θα μεταφέρει και επιβάτες. Με αυτό το 2023 σχεδιάζεται να κάνουν πτήση γύρω από τη Σελήνη ο εκατομμυριούχος Γιουσάκου Μαεζάβα και οκτώ ακόμη προσκεκλημένοι του.
Οι κινητήρες που χρησιμοποιούνται από τη SpaceX είναι δικής της κατασκευής. Ξεκίνησε με τους Merlin και Kestrel αρχικά, με οξειδωτικό υγρό οξυγόνο και καύσιμο RP-1, ενώ ετοιμάζει τον Raptor με οξειδωτικό υγρό οξυγόνο και καύσιμο υγρό μεθάνιο. Το 2019 ο κινητήρας δοκιμάστηκε σε πειραματική πτήση ύψους μόλις 20 μέτρων και από τότε συνεχίζουν να τον εξελίσσουν. Φιλοδοξούν κάθε τέτοιος κινητήρας να χρησιμοποιείται 1.000 φορές.
