Γιορτάζοντας τα 40 χρόνια συμμετοχής της Ελλάδας στην ευρωπαϊκή οικογένεια, ανατρέχουμε σε αυτήν τη συναρπαστική διαδρομή, εξάγοντας συμπεράσματα από όσα δοκιμάστηκαν, κρίθηκαν, αλλά και κερδήθηκαν στη διάρκειά της. Γιατί, για τη χώρα μας, η Ευρώπη υπήρξε ταυτόχρονα ασφαλές λιμάνι και πολυκύμαντο ταξίδι.
Η αφετηρία αυτής της πορείας θα φέρει για πάντα τη σφραγίδα της σοφής και τολμηρής επιλογής του Κωνσταντίνου Καραμανλή, η οποία είχε ήδη εκδηλωθεί από τα τέλη του ’50. Επιλογή που, μέσα από περιπέτειες, έγινε απόφαση το 1979 και πραγματικότητα το 1981. Για να εξασφαλίσει, έκτοτε, στον τόπο μας γεωπολιτική σταθερότητα, οικονομική ευημερία και την πιο μακρά και σύγχρονη Δημοκρατία που γνώρισε ποτέ. Κυρίως, όμως, συνολικά εκσυγχρονιστική τροχιά.
Η στρατηγική αυτή συνάντησε κοντόφθαλμες αντιρρήσεις. Αλλά, σταδιακά, σχεδόν κάθε γωνιά του πολιτικού μας φάσματος ασπάστηκε το ευρωπαϊκό όραμα. Κι έτσι, όλες οι δυνάμεις που βρέθηκαν στην εξουσία υπηρέτησαν, πράγματι, τον κοινοτικό ρόλο της χώρας. Η πρώτη και μόνη φορά που η Ελλάδα βρέθηκε σχεδόν στην έξοδο από την ευρωπαϊκή ομπρέλα ήταν το 2015. Την καταστροφή, όμως, απέτρεψαν και πάλι η Ν.Δ. και οι δυνάμεις της προόδου. Ωστε η χώρα να μην πληρώσει, ευτυχώς, το βαρύ τίμημα του τυχοδιωκτισμού της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ.
Σήμερα, η Ελλάδα έπαψε να είναι το «μαύρο πρόβατο» της Ε.Ε. Διαπνέεται από μία νέα εθνική αυτοπεποίθηση. Θεμελιώνει την εικόνα ενός σύγχρονου κράτους στο εξωτερικό. Δρομολογεί τον μετασχηματισμό της οικονομίας της. Και, ως ισότιμος εταίρος, γίνεται σοβαρός συνδιαμορφωτής του ευρωπαϊκού μέλλοντος. Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι πρωταγωνιστεί σε όλες τις μεγάλες τομές της Ενωσης.
Θυμίζω ότι το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο, στο εξής, θα είναι ο πυροδότης της ευρωπαϊκής ανάπτυξης, ξεκίνησε από επιστολή που συνυπογράψαμε 9 ηγέτες πριν από έναν χρόνο. Το «ευρωπαϊκό ψηφιακό πιστοποιητικό» για τον COVID-19, που σήμερα απελευθερώνει τις μετακινήσεις, ήταν ελληνική πρόταση. Ενώ και οι κοινοί χειρισμοί των «27» στο Μεταναστευτικό και στις πρωτοβουλίες για σταθερότητα και νομιμότητα στην ανατολική Μεσόγειο έχουν κι αυτοί το εθνικό μας αποτύπωμα.
Η πανδημία έδειξε ασφαλώς σε όλους ότι χρειαζόμαστε μια αλλαγή κατεύθυνσης. Για παράδειγμα, τον Μάρτιο του 2020 κανείς δεν θα στοιχημάτιζε ότι η Ενωση θα αποφάσιζε να δανειστεί ως υπερεθνική οντότητα για να τονώσει τις οικονομίες των κρατών-μελών της. Και, νωρίτερα, πολύ λίγοι πίστευαν ότι η Ευρώπη θα ήταν σε θέση να αντιμετωπίσει από κοινού την πανδημία και να θωρακίσει όλους τους πολίτες της μέσω ενός ενιαίου συστήματος προμήθειας και διανομής εμβολίων.
Και όμως, τολμηρές αλλαγές όπως αυτές που ήδη συντελέστηκαν, αποδεικνύουν τα μεγάλα περιθώρια που έχει να απλωθεί η ευρωπαϊκή συνοχή και αλληλεγγύη και να ενταθεί η κοινή οικονομική δράση. Σηματοδοτούν, όμως, ταυτόχρονα και τη δύναμη που έχει ο ευρωπαϊκός οργανισμός να εξελίσσεται. Ωστε διαρκώς να περιορίζει τις άστοχες στιγμές του και να πολλαπλασιάζει τις επιτυχίες του.
Τη δύναμη αυτή καλούμαστε, τώρα, να ενεργοποιήσουμε απέναντι στις καινούργιες προκλήσεις για την κοινή μας ήπειρο. Να την κάνουμε πεδίο οικονομικής ανάπτυξης αλλά και κοινωνικής φροντίδας. Κεντρικό παράγοντα της παγκόσμιας σκακιέρας με σημαία το Διεθνές Δίκαιο και τη συνεργασία των λαών. Πρότυπο Δημοκρατίας κατά των ανισοτήτων και των διακρίσεων. Αλλά και φορέα καινοτομίας και πολιτισμού. Γιατί αυτά, τελικά, συγκροτούν εκείνο που ονομάζεται «ευρωπαϊκός τρόπος ζωής».
Η κυκλική οικονομία που σέβεται το περιβάλλον, η ψηφιακή μετάβαση, οι νέες θέσεις εργασίας και η συμπεριληπτική κοινωνία συνθέτουν ένα όραμα συμβατό τόσο με την Κεντροδεξιά και με τη Σοσιαλδημοκρατία όσο και με τους Πράσινους. Είναι κατευθύνσεις που διαπερνούν οριζόντια τους πολιτικούς σχηματισμούς. Και για την κυβέρνηση αποτελούν, πλέον, εθνικούς στόχους της χώρας.
Δεν είναι τυχαίο ότι η Ελλάδα πρωτοπορεί στην απολιγνιτοποίηση με στόχους πιο φιλόδοξους και από τους ευρωπαϊκούς. Οτι υποδέχεται επενδύσεις επικεντρωμένες ιδίως στην παραγωγή ενέργειας από ήπιες πηγές, τονώνοντας την απασχόληση. Και ότι προωθεί μεγάλα έργα με σύγχρονες περιβαλλοντικές προδιαγραφές. Με άλλα λόγια, βρίσκεται ήδη στη λεωφόρο του μέλλοντος της Ευρώπης. Αποφασισμένη να μείνει δίπλα της, σταθερός, συνεπής και δυναμικός συνταξιδιώτης.
