Στην αρχή της εβδομάδας είχα το μεγάλο προνόμιο να συνοδεύσω τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, τους αρχηγούς των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, τον διοικητή των Αμερικανικών Αεροπορικών Δυνάμεων στην Ευρώπη και στην Αφρική στρατηγό Χαρίγκιαν και εκατοντάδες αξιωματικών και αεροπόρων από οκτώ χώρες συμμάχων και εταίρων στην Ανδραβίδα για τον «Ηνίοχο 2021». Ηταν η τέταρτη φορά που επισκέπτομαι την άσκηση αυτή και είναι εντυπωσιακό πόσο η άσκηση μεγάλωσε σε μέγεθος και πολυπλοκότητα σε αυτή την περίοδο – απόδειξη του αυξανόμενου πρωταγωνιστικού ρόλου της Ελλάδας στην περιοχή και της ικανότητάς της να χτίζει γέφυρες μεταξύ εταίρων του ΝΑΤΟ και σημαντικών περιφερειακών εταίρων όπως το Ισραήλ, τα ΗΑΕ και η Κύπρος.
Η συνεργασία μας στον «Ηνίοχο» είναι ένα από τα πολλά παραδείγματα του πώς οι δεσμοί μεταξύ των ΗΠΑ και της Ελλάδας ανθίζουν τα τελευταία χρόνια. Σήμερα η αμυντική μας σχέση είναι από τις ισχυρότερες στην Ευρώπη. Επενδύουμε σε αυτή τη σχέση διότι μια ασφαλέστερη Ελλάδα είναι επίσης προς όφελος της Αμερικής. Είναι καλό για την περιοχή. Είναι καλό για το ΝΑΤΟ. Τα κοινά μας συμφέροντα εκτείνονται σε μια μεγάλη και στρατηγικά σημαντική περιοχή από τη Μεσόγειο στα Βαλκάνια, τον Περσικό Κόλπο και πέρα από αυτόν.
Αυτός είναι ο λόγος που στηρίζουμε τόσο πολύ τις επενδύσεις που κάνει η Ελλάδα για να αναβαθμίσει τις δυνάμεις της ύστερα από μία δεκαετία οικονομικής κρίσης. Ενα εξαιρετικό παράδειγμα είναι η αναβάθμιση 85 μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην κατηγορία Viper. Κατά την επίσκεψή μου στην Ανδραβίδα είχα την ευκαιρία ζωής να πετάξω με έναν από τους πιλότους των αμερικανικών F-16 και να δω τις δυνατότητες των συστημάτων αεροναυτιλίας και επικοινωνιών πολλά από τα οποία θα ενσωματωθούν στα αναβαθμισμένα ελληνικά F-16 Viper. Είχα επίσης την ευκαιρία να δω από πρώτο χέρι πώς οι αμερικανοί πιλότοι συνεργάζονται με τους ομολόγους τους της ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας με διαδικασίες και προδιαγραφές ΝΑΤΟ, μια απόδειξη της διαλειτουργικότητας που είναι η ουσία της συνεργασίας μας.
Ακόμα και πέρα από την αναβάθμιση Viper, η Ελλάδα δείχνει ισχυρή δέσμευση στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων της. Η αγορά του κορυφαίου ελικοπτέρου ανθυποβρυχιακού πολέμου ΜΗ-60 Romeo θα συνδυαστεί άψογα με τα αναβαθμισμένα αεροσκάφη Ρ-3Β Orion δίνοντας στην Ελλάδα αξεπέραστη ικανότητα ελέγχου θαλάσσιας περιοχής. Η έξυπνη χρήση από την Ελλάδα συστημάτων από το πλεόνασμα των αμερικανικών δυνάμεων όπως τα 70 ελικόπτερα Kiowa OH-58 Warrior, τα 10 ελικόπτερα CH-47 Chinook, σκάφη Ειδικών Επιχειρήσεων και αεροκινητήρων θα αυξήσει δραματικά τις ικανότητες της Ελλάδας έναντι λογικού κόστους. Η αμερικανική κυβέρνηση επίσης πρόσφατα ενέκρινε την παραχώρηση 1.200 Μ-117 τεθωρακισμένων οχημάτων μεταφοράς προσωπικού για τον Ελληνικό Στρατό. Και στο μέλλον περιμένουμε να υποδεχθούμε την Ελλάδα στο πρόγραμμα του F-35, το οποίο είναι φυσική προέκταση της αναβάθμισης των F-16 σε Viper.
Και μην ξεχνάτε ότι η αμερικανική κυβέρνηση είναι πολύ εστιασμένη στην προσφορά μας για το Πρόγραμμα του Πολεμικού Ναυτικού για τον Εκσυγχρονισμό των Ελληνικών Φρεγατών που εκπροσωπεί την ευκαιρία μιας ολόκληρης γενιάς να επεκτείνουμε τη ναυτική μας σχέση.
Καθώς πετούσαμε πάνω από τον Κόλπο του Ναβαρίνου με το F-16 εξήγησα στον πιλότο μου την αποφασιστική ναυμαχία που έγινε πριν από 200 χρόνια και τις κοινές αξίες και τη φιλία που ενώνουν τις χώρες μας από τότε. Και ίσως δεν υπάρχει καλύτερη απόδειξη των κοινών αξιών και της εμπιστοσύνης που έχουμε μεταξύ μας από την περίπτωση των πολλών κοινών στρατιωτικών ασκήσεων. Σύντομα θα επιστρέψω στην Αλεξανδρούπολη για την άσκηση Defender Europe 2021. Αυτή η μεγάλης κλίμακας άσκηση του αμερικανικού στρατού, που συμπεριλαμβάνει περισσότερους από 28.000 στρατιωτικούς από 26 χώρες, θα χρησιμοποιήσει κομβικές διαδρομές σε ξηρά και θάλασσα που ενώνουν την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική, αποδεικνύοντας άλλη μια φορά τη σημαντική θέση της Ελλάδας στο σημείο συνάντησης των ηπείρων καθώς και τη στρατηγική αξία της Αλεξανδρούπολης.
Αυτή η πρόοδος στηρίζεται στην ανανεωμένη μας Συμφωνία Αμοιβαίας Αμυντικής Συνεργασίας (MDCA) που στέλνει ξεκάθαρο μήνυμα σε υποθετικούς αντιπάλους ότι η Ελλάδα και οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μαζί και ισχυρές. Λόγω της ανανέωσης της MDCA μπορέσαμε να ορίσουμε ως βάση του πλοίου USS Hershel «Woody» Williams τη Σούδα. Επεκτείναμε τη χρήση του εμπορικού λιμένα της Αλεξανδρούπολης που προσφέρει εξαιρετικά πλεονεκτήματα και εναλλακτική όδευση για τη μεταφορά εξοπλισμού και προσωπικού στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και στην περιοχή της Μαύρης Θάλασσας. Εχουμε ήδη πραγματοποιήσει επενδύσεις υποδομών στο Στεφανοβίκειο και έχουμε σχέδια να κάνουμε το ίδιο στην Αεροπορική Βάση Λάρισας και στο συγκρότημα του προβλήτα Μαράθι της Σούδας στους επόμενους μήνες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα θα κάνουν τόσα πολλά ακόμη πράγματα μαζί. Γι’ αυτό οι κυβερνήσεις μας, στο υψηλότατο επίπεδο, έχουν δεσμευθεί να ανανεώσουν τη διάρκεια και το περιεχόμενο της MDCA. Η σχέση μας στον τομέα της ασφάλειας δεν είναι μόνο εξοπλιστική. Εχει να κάνει με τα κοινά μας στρατηγικά συμφέροντα και τις αξίες που ενώνουν τις χώρες μας 200 χρόνια τώρα. Οταν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ελλάδα συνεργάζονται, δεν υπάρχει όριο στο τι μπορούμε να πετύχουμε, και έτσι αυξάνεται η ασφάλεια στην περιοχή μας και στον κόσμο.
*Ο κ. Τζέφρι Πάιατ είναι πρεσβευτής των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα.
