Πάνω από οκτώ χιλιάδες ακίνητα κινδυνεύουν να χαθούν στα Δωδεκάνησα με συνέπεια 20.000 ιδιοκτήτες να έχουν χάσει τον ύπνο τους (!).
Γιατί; Επειδή 73 χρόνια μετά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στην Ελλάδα (το 1948) φαίνεται πως υπάρχει ακόμη μια ανοιχτή πληγή που εξακολουθεί να δημιουργεί πρόβλημα σε χιλιάδες ιδιοκτήτες , οι οποίοι -εξαιτίας αυτής της πληγής-, κινδυνεύουν να χάσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία.
Το πρόβλημα το αναγνωρίζουν πλέον όλοι. Για το λόγο αυτό, συστάθηκε ήδη νομοπαρασκευαστική επιτροπή με σκοπό τη μετάπτωση των Κτηματολογίων Ρόδου –Κω –Λέρου στο Εθνικό Κτηματολόγιο.
Η Επιτροπή έως το τέλος του Απριλίου, οφείλει να έχει ολοκληρώσει τη νομοθέτηση όλων των απαιτούμενων άρθρων για την ομαλή μετάπτωση των Κτηματολογίων και τις μεταβατικές διατάξεις που θα κάνουν εφικτή την κατάργηση του Ιταλικού Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου.
Σύμφωνα με πηγές που γνωρίζουν καλά το θέμα, το κρισιμότερο ζήτημα που θα κληθεί να αντιμετωπίσει, είναι η αποκατάσταση των εξαιρουμένων της Ιταλικής κτηματογράφησης ιδιοκτητών της παράκτιας ζώνης της Ρόδου και της Κω.
Ωστόσο, από τις έως τώρα πληροφορίες, όπως λέει, μιλώντας στον « Οικονομικό Ταχυδρόμο», ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου (ΕΝΙΑΔ) Μιχάλης Βαγιανού « στο μείζον θέμα του αιγιαλού και της παραλίας φαίνεται να μην δίνει οριστική λύση στους ιδιοκτήτες που εξαιρέθηκαν της ιταλικής κτηματογράφησης».
Κατά τον πρόεδρο της ΕΝΙΑΔ « οι εκτάσεις και τα ακίνητα που θα βρίσκονται ανάμεσα στην οριογραμμή της παραλίας και τις «ιταλικές» κτηματομεσίτες που βρίσκονται και τα ακίνητα των ιδιοκτητών θα κτηματογραφηθούν υπέρ της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου και όχι υπέρ των ιδιοκτητών».
Τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει, αναφέρει ο Μιχάλης Βαγιανού, πως εάν δεν προβλεφτεί ένα νομοθετικό πλαίσιο παρόμοιο με αυτό που ισχύει στην υπόλοιπη Ελλάδα για τα νησιά της Ρόδου –Κω και Λέρου οι ιδιοκτήτες θα αναγκαστούν να προσφύγουν ξανά στις δικαστικές αίθουσες και στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Που οφείλεται το πρόβλημα
Το πρόβλημα, όπως εξηγεί, ο πρόεδρος της Ένωσης Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου « οφείλεται στο γεγονός ότι το Ελληνικό κράτος –μετά την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων- δεν ολοκλήρωσε ποτέ την κτηματογράφηση που ξεκίνησαν οι Ιταλοί».
Έτσι, κατά τον Μιχάλη Βαγιανού, άνθρωποι που κατείχαν νόμιμα ιδιοκτησίες (ακόμη και από την Οθωμανική περίοδο) εξαιρέθηκαν από τη διαδικασία της κτηματογράφησης η οποία είναι προφανές πως δεν ολοκληρώθηκε, αφού κτηματογραφήθηκαν μερικώς η Ρόδος, η Κως και τμήματα της Λέρου.
1.002 αγωγές σε μια μέρα…
Η μη ολοκλήρωση της κτηματογράφησης – από το ελληνικό κράτος- προκάλεσε – και εξακολουθεί να προκαλεί- αλυσιδωτές αντιδράσεις. Για το λόγο αυτό, χιλιάδες ιδιοκτησίες δεν μπορούν να καταγραφούν στους τόμους του Κτηματολογίου . Χαρακτηριστική είναι, όπως λένε από την ΕΔΙΑΔ, η περίπτωση της Σύμης όπου ιδιωτικές περιουσίες αλλά και ιστορικά κτήρια δεν μπορούν να κτηματογραφηθούν και για το λόγο αυτό – εάν δεν αλλάξει το ισχύον καθεστώς- περνούν στην ιδιοκτησία του Δημοσίου.
Έτσι, μπροστά στο κίνδυνο να χάσουν την περιουσία τους οι ιδιοκτήτες είναι αναγκασμένοι να προσφύγουν στη δικαιοσύνη για να την απόδειξη των εμπράγματων δικαιωμάτων τους.
« Πριν από δυόμιση μήνες, μέσα σε μια μέρα, στη Σύμη κατατέθηκαν 1.002 αγωγές προκειμένου να μην τους αρπάξει το Δημόσιο την περιουσία τους που κατείχαν νόμιμα για δεκάδες ή και εκατοντάδες χρόνια. Το ίδιο συνέβη και στην Πάτμο, όπου οι αγωγές ξεπέρασαν τις 2.000», λένε από την Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου.
«Ανήκετε στο Ιταλικό Κτηματολόγιο» …
Σε επιστολή που έστειλε στις 21 Ιανουαρίου 2021 η ΕΝΙΑΔ στον πρόεδρο του Ελληνικού Κτηματολογίου Δημήτρη Σταθάκη, περιγράφεται ακριβώς το πρόβλημα μέσα από τηλεφωνική επικοινωνία που είχε μέλος του ΔΣ της Ένωσης με υπάλληλο στο κέντρο εξυπηρέτησης πελατών του Κτηματολογίου. Η επικοινωνία έγινε προκειμένου να δοθούν διευκρινήσεις σχετικά με τη διαδικασία κτηματογράφησης ενός ακινήτου στη Ρόδο που οποίο είχε εξαιρεθεί από την Ιταλική Κτηματογράφηση.
Αρχικά η υπάλληλος τους είπε ότι θα πρέπει να δηλωθεί. Στο τέλος όμως της συνομιλίας κατέληξε: «Αφού είστε στη Ρόδο δεν έχετε σήμερα δικαίωμα εγγραφής γιατί δεν ανήκετε στο ελληνικό Κτηματολόγιο αλλά στο ιταλικό (!)».
Τα όρια της οριογραμμής και τα προβλήματα
Η Ελληνική Πολιτεία, υιοθετώντας κατ’ αποκλειστικότητα τα Ιταλικά κτηματολογικά δεδομένα χωρίς καμία αιτιολογημένη ρυθμιστική εκτίμηση, αποδέχτηκε και επικύρωσε τις προβλέψεις των διατάξεων του Κτηματολογικού Κανονισμού Δωδεκανήσου (άρθρο 3) που όριζε τον αιγιαλό, προσαυξάνοντας κατά 12 μέτρα τα όρια της οριογραμμής του αιγιαλού, όπως ορίζουν οι διατάξεις του για τις εκτός αστικών κέντρων περιοχές, μέχρι και τα όρια πάσης ιδιοκτησίας δημόσιας ή ιδιωτικής.
Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, όπως αναφέρεται στην επιστολή που εστάλη την Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2021 από την Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου προς τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων Στυλιανό –Ιωάννη Κουτνατζή, τεράστιες εκτάσεις γης, με χιλιάδες ιδιοκτησίες στην παράκτια ζώνη των νησιών, να μην κτηματογραφηθούν με τη δικαιολογία ότι βρίσκονται στη ζώνη της παραλίας.
«Να σημειώσουμε πως η οριογραμμή της παραλίας δεν είναι προϊόν οριοθέτησης, όπως προβλέπεται από τον νόμο αλλά προϊόν κτηματογράφησης από κατακτητές», επισημαίνεται χαρακτηριστικά στην επιστολή.
Αυθαίρετα –και- κρατικά, δημοτικά ακίνητα καθώς και ιστορικής σημασίας κτήρια
Σημειώνεται ότι εξαιτίας της ισχύουσας τοπικής νομοθεσίας, εκτός των εξαιρουμένων ιδιωτικών ιδιοκτησιών, που ξεπερνούν τις 8.000 περιπτώσεις, με την ίδια ακριβώς αιτιολογία χαρακτηρίζονται ως αυθαίρετα και κρατικά ή δημοτικά ακίνητα, ακόμη και ιστορικής σημασίας όπως είναι για παράδειγμα, το μνημείο Πηγών Καλλιθέας.
Άμεση νομοθετική ρύθμιση
Τόσο η Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου όσο και η ΠΟΜΙΔΑ ζητούν άμεση νομοθετική ρύθμιση του Κτηματολογικού Καθεστώτος Δωδεκανήσου. Κι αυτό διότι, όπως αναφέρουν, το τοπικό νομικό καθεστώς δημιουργεί ήδη προβλήματα και «μπλοκάρει» διαδικασίες που νομοθετήθηκαν ή θα νομοθετηθούν.
Ο χρόνος στο μεταξύ κυλά αντίστροφα. Κι αυτό, επειδή μεταξύ άλλων, έγινε ανάληψη από εργολάβο του μειοδοτικού διαγωνισμού που αφορά τις κατεδαφίσεις των εν λόγω ακινήτων μετά την προκήρυξη του από το υπουργείο Περιβάλλοντος και την Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου. Και επιπλέον, υπάρχει αδυναμία εφαρμογής του νέου χωροταξικού του ΥΠΕΝ στα Δωδεκάνησα, στα νέα οικιστικά σχέδια που προβλέπει να δημιουργηθούν.
Η βοήθεια από τον Ευάγγελο Βενιζέλο
Για το λόγο αυτό, η Ένωση Ιδιοκτητών Ακινήτων Δωδεκανήσου ήρθε σε επαφή με τον συνταγματολόγο/ καθηγητή στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και πρώην αντιπρόεδρο της κυβέρνησης Ευάγγελο Βενιζέλο, από τον οποίο ζήτησε επιστημονική Γνωμοδότηση –Μελέτη σχετικά με την αντισυνταγματικότητα των σχετικών διατάξεων του Κτηματολογικού Κανονισμού, ιδίως επί του ειδικού καθεστώτος επί του αιγιαλού και της παραλίας.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην επιστολή προς τον Γενικό Γραμματέα Νομικών και Κοινοβουλευτικών Θεμάτων Στυλιανό –Ιωάννη Κουτνατζή « ο καθηγητής Ευάγγελος Βενιζέλος στη μελέτη που μας παρέδωσε, τεκμηρίωσε ευθέως την αντισυνταγματικότητα του άρθρου 3 του Κ.Δ 132/1929 με αδιάσειστα στοιχεία βασισμένα στο Ελληνικό Σύνταγμα, τις Ευρωπαϊκές και Διεθνείς συνθήκες, τους νόμους αλλά και τη σχετική νομολογία του ΣτΕ».
