Όταν οι Ταλιμπάν κυβέρνησαν το Αφγανιστάν από τα μέσα της δεκαετίας του ’90 ως τις αρχές της επόμενης, απαγόρευαν στις γυναίκες και τα κορίτσια να εργάζονται ή να πηγαίνουν σχολείο, φυλακίζοντάς τες στα σπίτια τους. Υπό το καθεστώς τους, οι γυναίκες στερήθηκαν ακόμα και το δικαίωμα στην υγεία, την ελεύθερη μετακίνηση, την πολιτική και κοινωνική συμμετοχή.
Μετά την εισβολή των Ηνωμένων Πολιτειών στη χώρα που ακολούθησε την 11η Σεπτεμβρίου και η οποία, είχε στόχο τη ανατροπή των Ταλιμπάν και την ήττα της Αλ Κάιντα, έγιναν άλματα σε ό, τι αφορά τα γυναικεία δικαιώματα. Πολλά σχολεία άνοιξαν ξανά, δίνοντας σε νεαρές γυναίκες και κορίτσια μια ευκαιρία στην εκπαίδευση.
Γυναίκες κατάφεραν να προσχωρήσουν στον στρατό και την αστυνομία, κατέκτησαν πολιτικά αξιώματα, έγιναν διεθνώς αναγνωρισμένες τραγουδίστριες, αγωνίστηκαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συμμετείχαν σε ομάδες ρομποτικής, πράγματα σχεδόν αδιανόητα πριν λίγα μόλις χρόνια.
Για πάνω από δυο δεκαετίες, οι Ηνωμένες Πολιτείες ξόδεψαν περισσότερα από 780 εκατομμύρια δολάρια για την προώθηση των δικαιωμάτων των γυναικών στο Αφγανιστάν και μια ολόκληρη γενιά ενηλικιώθηκε σε μια περίοδο ελπίδας για την ισότητα των δυο φύλων. Τα κέρδη των γυναικών, υποστηρίζουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, υπήρξαν απόδειξη της επιτυχίας της προσπάθειας ανοικοδόμησης του έθνους. Υπήρξαν ωστόσο άνισα κατανεμημένα.
Κραυγή αγωνίας
Σε περιοχές που ελέγχονται από τους Ταλιμπάν, η εκπαίδευση των γυναικών παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη, αν όχι ανύπαρκτη, πολλά κορίτσια δεν πηγαίνουν σχολείο, άλλα αναγκάζονται να παντρευτούν πριν καν ενηλικιωθούν και εκατοντάδες σχολεία αποτελούν στόχο επιθέσεων εξτρεμιστικών στοιχείων. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 1.000 σχολεία έχουν κλείσει τα τελευταία χρόνια.
Η βία κατά των γυναικών εξακολουθεί να αποτελεί συνήθη πρακτική ενώ η συμμετοχή τους στα κοινά είναι επί της ουσίας ελάχιστη. Καθώς οι δυνάμεις των Ηνωμένων Πολιτειών και του ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να αποχωρήσουν σύντομα από το Αφγανιστάν οι γυναίκες της πολύπαθης χώρας εκφράζουν φωνή αγωνίας.
Οταν οι Ταλιμπάν θα επιστρέψουν
Οι Ταλιμπάν είναι έτοιμοι να καταλάβουν περισσότερα εδάφη και την ίδια ώρα να επιβάλλουν τους ίδιους καταπιεστικούς και απάνθρωπους νόμους που ίσχυαν τη δεκαετία του ‘90. Τι θα σημάνει η νέα εποχή κυριαρχίας των ακραίων ισλαμιστών για τις ίσες ευκαιρίες και ελευθερίες; Πολλοί προεξοφλούν ότι τα σχολεία για κορίτσια θα κλείσουν, οι επαγγελματικές επιλογές των γυναικών θα περιοριστούν σημαντικά και θα ανοίξει ένας νέος κύκλος βίας που θα βασίζεται στο φύλο.
«Οι γυναίκες είναι συνεχώς θύματα των πολέμων που κάνουν οι άνδρες», λέει στους New York Times η Ραϊχάνα Άζαντ, μέλος του Κοινοβουλίου του Αφγανιστάν. «Οι γυναίκες –προσθέτει- θα είναι και θύματα της ειρήνης τους».
Είτε οι Ταλιμπάν ανακτήσουν την εξουσία με τη βία, είτε μέσω μιας πολιτικής συμφωνίας με την επίσημη κυβέρνηση, η επιρροή τους θα αυξηθεί κατακόρυφα. Πολλοί στη χώρα θεωρούν δεδομένο ότι ένας νέος εμφύλιος βρίσκεται ante portas.
