Είναι δύσκολο να αποτυπώσει κανείς κάθε φορά την κατάσταση των πραγμάτων. Ενώ τόσα μάς έχει αφήσει, ως πλούτο, η ιστορική εμπειρία, δεν υπάρχει ούτε οδηγός ούτε πρότυπο περιγραφής.
Μέσα στη μεγάλη κίνηση, εκεί που μικρές και μεγάλες διαλεκτικές ροές διασταυρώνονται, η κατάσταση των πραγμάτων δεν είναι πάντα αναγνώσιμη. Το επίκαιρο, εντυπωσιακό πάντα και θορυβώδες, παραπλανά και αποπροσανατολίζει.
Στη σύγχρονη Ελλάδα, των ημερών σε εξέλιξη, συγκεντρώνονται όλες οι συνθήκες ενός κοινωνικού πειράματος, σε έκταση και πολυπλοκότητα πρωτόγνωρη. Η πανδημία, ως δοκιμασία, πάντα εδώ, απειλητική και θανάσιμη, μεταπλάθει, ανατρέπει και αλλοιώνει. Στον πυρήνα της πολιτικής και κοινωνικής της διαχείρισης αποκρυσταλλώνεται η κατάσταση των πραγμάτων. Πρόκειται για το αδιαίρετο σύνολο πλήθους στοιχείων (στοιχεία αρνητικά και θετικά), που έρχονται από το παρελθόν και συγκροτούν την πραγματικότητά μας.
Κάθε φορά που ένα απροσδόκητο γεγονός έρχεται να διαταράξει τη «μακάρια ισορροπία», η κατάσταση των πραγμάτων έρχεται στο φως, γυμνή και αφρόντιστη, σε κοινή θέα και δημόσια κριτική.
Στο πολιτικό μέτωπο θα τη συναντήσει κανείς. Η κυβερνητική πράξη πρώτα. Αναγνωρίστηκε – και δίκαια – η τεχνική, στην πρώτη φάση ασφαλώς αλλά και στη συνέχεια, επάρκεια στον χειρισμό της κρίσης. Με ανοιχτές πολλές πλευρές κριτικής, ο συνολικός απολογισμός στον διοικητικού τύπου χειρισμό είναι πολύ θετικός. Και το σχέδιο ανάκαμψης που η κυβέρνηση ανακοινώνει, φέρνει μια ελπίδα μέλλοντος και μια υπόσχεση «ευτυχίας». Στο μέτωπο που συντελούνται τα ουσιαστικά υστέρησε η κυβέρνηση. Στο μέτωπο της πειθούς. Εκεί που οι κρίσεις τρέφουν την εμπιστοσύνη και στερεώνουν τη συνείδηση της κοινής μοίρας. Παρατηρώντας τις συμπεριφορές άρνησης, που πύκνωσαν τον τελευταίο καιρό και αναίρεσαν το απαγορευτικό, θυμάται κανείς ότι καμιά πολιτική δεν μπορεί να αντέξει στον χρόνο αν μαζί της δεν αναπτύσσεται αδιαίρετα μια πειστική επικοινωνία οικειότητας. Υστερεί και χάνει η πολιτική λειτουργία, όταν, εκεί που υπάρχει ένα «αίτημα» επεξήγησης και κατανόησης, βλέπει κανείς μια διαφημιστική ανάγκη. Η πολιτική διεύθυνση είναι πέρα από την πιο άρτια διοικητική διαχείριση.
Η Αντιπολίτευση δίπλα. Δύο σχεδόν χρόνια μετά τις εκλογές, μοιάζει να βρίσκεται σε πνευματικό λήθαργο. Καμιά νέα επεξεργασία, τίποτα το νεωτερικό που καλούν οι ημέρες, καμιά κίνηση, συμβολική έστω, απέναντι και εναντίον στη δεκαετίες κρατούσα κατάσταση των πραγμάτων. Μηχανικά αρνητική η γλώσσα της, απαράλλακτος ο γνωστός εαυτός της.
Αυτός είναι ο πίνακας μπροστά μας. Αν διαβάζαμε σωστά, θα ακούγαμε, μέσα στη ροή του παρόντος, την απουσία της προϋπόθεσης, της υπαρξιακής προϋπόθεσης, που θα άλλαζε ριζικά την κατάσταση των πραγμάτων. Την άρνηση της διαλογικής συνύπαρξης. Μένει να γράψουμε στον πίνακα καθαρά: Διαλογικά χτίζεται και διαλογικά μεταβάλλεται ο κόσμος.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
