Υπό την ασφυκτική πίεση που δέχεται λόγω της έξαρσης της πανδημίας, η κυβέρνηση προχωρεί σε κινήσεις υψηλού ρίσκου. Προσπαθώντας πλέον να ισορροπήσει ανάμεσα στη δυσφορία των πολιτών, την αδυναμία τήρησης περιοριστικών μέτρων, την ανάγκη επανεκκίνησης κάποιων κλάδων της οικονομίας και τον κίνδυνο κατάρρευσης του Συστήματος Υγείας, οδηγείται σε μια ελεγχόμενη επαναλειτουργία κάποιων δραστηριοτήτων.

Η απόφαση ήταν αποτέλεσμα και κοινωνικών-πολιτικών πιέσεων, αφότου, κατά το διάστημα των προηγούμενων εβδομάδων, φάνηκε ότι η διατήρηση ενός σκληρού απαγορευτικού, το οποίο εν τέλει δεν τηρείται καν, προκαλούσε σημαντικά ρήγματα στην αξιοπιστία της κυβέρνησης.

Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος για την κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, ο οποίος σε αυτή τη φάση μοιάζει να μη θεραπεύεται εύκολα, είναι το Πάσχα

Αλλαγή μοντέλου διαχείρισης

Παρά ταύτα, το εγχείρημα μοιάζει με πείραμα, καθώς από τη φάση αυτή κι έπειτα η βασική παράμετρος η οποία θα κρίνει την επιτυχία ή το φιάσκο είναι οι ατομικές συμπεριφορές. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται υπό αυτή την έννοια στη χρήση των αυτοδιαγνωστικών τεστ, τα οποία αναμένεται να είναι διαθέσιμα από την ερχόμενη εβδομάδα. Η διενέργειά τους θα είναι υποχρεωτική προϋπόθεση για τη συμμετοχή εργαζομένων σε μια σειρά δραστηριότητες, από την εκπαίδευση έως την εστίαση, όταν επαναλειτουργήσει. Εν αναμονή της αξιολόγησης των στοιχείων για τη λειτουργία των Λυκείων, αναμένεται ότι θα υπάρξει και η σχετική ενημέρωση, για τον κατάλληλο χρόνο διενέργειας των τεστ, ώστε τα αποτελέσματά τους να παρέχουν μια αντιπροσωπευτική και ασφαλή εικόνα.

Εχοντας αξιολογήσει και τα ευρήματα όλων των πρόσφατων ερευνών κοινής γνώμης, κεντρική απόφαση του Μεγάρου Μαξίμου είναι η αναπροσαρμογή του διαχειριστικού δόγματος των προηγούμενων μηνών. Οπως διαμηνύεται, ο έλεγχος της εξάπλωσης του ιού παραμένει κατά προφανή τρόπο η προτεραιότητα, όμως την ίδια στιγμή η απουσία του φόβου σε μεγάλη μερίδα πολιτών, η ύπαρξη των εμβολίων και η οικονομική ασφυξία οδηγούν εκ των πραγμάτων σε διαφορετικές αποφάσεις.

Από το περιβάλλον του Κυριάκου Μητσοτάκη εκφράζεται η ελπίδα ότι η ελληνική κυβέρνηση θα κατορθώσει σε αυτή τη φάση να αποφύγει τη μοίρα άλλων ευρωπαϊκών κυβερνήσεων. Οι περισσότερες από αυτές έχουν απολέσει το περιβόητο «μπόνους» της πρώτης περιόδου της πανδημίας και βρίσκονται σήμερα σε μια περιδίνηση για πολλούς και διάφορους λόγους, είτε λόγω κακής διαχείρισης (Γαλλία) είτε λόγω σοβαρών προβλημάτων στη διαδικασία των εμβολιασμών (Γερμανία).

Καταγράφεται η πολιτική φθορά

Η πολιτική φθορά, όπως καταγράφεται και στις δημοσκοπήσεις, έχει αξιολογηθεί και αποτελεί αντικείμενο προβληματισμού, όμως εκτιμάται και ως ένα αναμενόμενο εύρημα, στο μέσον της κυβερνητικής θητείας και όσο αυξάνονται οικονομικά και άλλα προβλήματα. Υπό αυτή τη συνθήκη, διατυπώνεται η εκτίμηση ότι εντός του Απριλίου θα έχουν φανεί κάποια ίχνη τα οποία να δικαιολογούν την αισιοδοξία. Ο συνδυασμός εμβολιασμών, καιρικών συνθηκών και επανέναρξης κάποιων δραστηριοτήτων προεξοφλείται ότι θα αποκλιμακώσει τις πιέσεις σε όλα τα πεδία και θα διαμορφώσει ένα νέο πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικό περιβάλλον.

Αρρυθμίες στην κυβέρνηση

Οπως χαρακτηριστικά λέγεται στο Μέγαρο Μαξίμου αυτές τις ημέρες, «η πανδημία κάποια στιγμή θα τελειώσει, θα κριθούμε από τη συνολική διαχείριση, όμως θα αρχίσει να δίνεται έμφαση και σε άλλα πεδία διακυβέρνησης». Παρά ταύτα, το σημείο καμπής ως προς την εξέλιξη της πανδημίας βρίσκει την κυβέρνηση αντιμέτωπη και με μια σειρά αρρυθμίες, εμφανή δείγματα προσωπικών στρατηγικών και προβλήματα συντονισμού. Ενδεικτική είναι η συνεχιζόμενη πολυφωνία και τα συγκεχυμένα μηνύματα εν όψει αποφάσεων για την έναρξη δραστηριοτήτων, αλλά και οι εκκρεμότητες στο πεδίο της εκπαίδευσης, ιδίως των πρώτων βαθμίδων.

Ο γρίφος με τις ημέρες του Πάσχα

Ως προς τα βήματα και τις αποφάσεις των επόμενων ημερών, το λιανεμπόριο θεωρείται από τους συνεργάτες του Πρωθυπουργού το λιγότερο ριψοκίνδυνο, ενώ η επανέναρξη των μαθημάτων στα Λύκεια και η λειτουργία της εστίασης σε επόμενη φάση είναι τα μεγάλα στοιχήματα από υγειονομική και πολιτική άποψη. Ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος όμως, ο οποίος σε αυτή τη φάση μοιάζει να μη θεραπεύεται εύκολα, είναι το Πάσχα.

Το χρονικό διάστημα έως τα τέλη Απριλίου-αρχές Μαΐου δεν επιτρέπει προβλέψεις, ενώ το δίλημμα το οποίο θα τεθεί για απελευθέρωση των μετακινήσεων από νομό σε νομό δεν θα απαντιέται εύκολα. Με δεδομένη την επιδημιολογική εικόνα αυτής της στιγμής, εκτιμάται ότι τα ημερήσια κρούσματα θα εξακολουθούν να βρίσκονται στα επίπεδα των κάποιων χιλιάδων και το ερώτημα που τίθεται είναι αν σε αυτές τις συνθήκες μπορούν να απελευθερωθούν οι μετακινήσεις, με κίνδυνο διασποράς του ιού σε όλη τη χώρα. Απάντηση αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να δοθεί και είναι φανερό ότι η απόφαση για τα μέτρα που θα ισχύσουν το Πάσχα δεν θα είναι εύκολη.

Τοξικό περιβάλλον από τον ΣΥΡΙΖΑ

Ο προβληματισμός για την κρίσιμη φάση διαχείρισης της πανδημίας εντείνεται και λόγω του τοξικού πολιτικού περιβάλλοντος, το οποίο επιχειρείται να καλλιεργηθεί από την αντιπολίτευση, κατά μείζονα λόγο από τον ΣΥΡΙΖΑ. Η επιλογή του Αλέξη Τσίπρα να μετατρέψει την πανδημία σε πεδίο σκληρής πολιτικής αντιπαράθεσης αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση ως υπονομευτική της προσπάθειας.

Την ίδια στιγμή δε η σύγκρουση εξελίσσεται σφοδρότερη, με αφορμή και τη σύσταση προανακριτικής επιτροπής για τις ενέργειες του Νίκου Παππά στην υπόθεση των τηλεοπτικών αδειών. Οπως πάντως μεταφέρεται από το Μέγαρο Μαξίμου, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης ήταν εκείνος που θέλησε να υποδαυλίσει την ένταση κατά τη σχετική συζήτηση την προηγούμενη Τρίτη στη Βουλή.

Σημειώνεται ως προς τούτο από συνεργάτες του Κυριάκου Μητσοτάκη ότι η επιλογή του Πρωθυπουργού να μην παρίσταται και να μη μιλήσει στη συνεδρίαση είχε ως στόχο ακριβώς να αποφευχθεί άλλη μία μετωπική σύγκρουση, δεδομένου ότι θα ακολουθούσε και η προ ημερησίας διατάξεως συζήτηση της Παρασκευής, με θέμα ακριβώς την πανδημία. «Αυτό το κλίμα δεν το επιθυμεί η κυβέρνηση, άλλωστε σε αυτή τη συγκυρία δεν την εξυπηρετεί σε κάτι. Ο ΣΥΡΙΖΑ ωστόσο θεωρεί ότι με αυτή την πόλωση λύνει πολλά δικά του ζητήματα» υποστηρίζουν συνομιλητές του Κυριάκου Μητσοτάκη.

Καταλύτης η απόδοση του «ΕΛΛΑΔΑ 2.0»

Σύμφωνα και με τα όσα περιέγραψε ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης στη συνέντευξή του στο «Βήμα της Κυριακής» πριν από δύο εβδομάδες, η υλοποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης θέτει και τον χρονικό ορίζοντα των πολιτικών εξελίξεων. Κατά τα όσα μεταφέρονται σήμερα από κυβερνητικές πηγές, ο χρόνος εφαρμογής και απόδοσης των παρεμβάσεων του σχεδίου «Ελλάδα 2.0.» οδηγούν στο τέλος της τετραετίας. «Από αυτά θα κριθεί η κυβέρνηση αφότου θα έχει ξεπεραστεί η πανδημική κρίση» επιμένουν συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη και προσθέτουν ότι επί αυτού του σχεδίου και των όσων αυτό προϋποθέτει και συνεπάγεται θα διαμορφωθεί και το πολιτικό τοπίο. «Με βάση αυτά θα τεθούν τα διλήμματα των εκλογών και έτσι θα κληθούν να αποφασίσουν οι πολίτες αν επιθυμούν συνέχιση αυτής της πορείας εκσυγχρονισμού ή αν προτιμούν τη δεύτερη φορά της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, όπως την περιγράφει ο Πολάκης» σημειώνουν χαρακτηριστικά κυβερνητικά στελέχη.

Οι ελπίδες για το Σχέδιο Ανάκαμψης και ο δρόμος προς τις εκλογές

Ταυτόχρονα με τις αποφάσεις για τη σταδιακή χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων, πρόθεση του Πρωθυπουργού είναι να φέρει και την πολιτική συζήτηση σε ένα διαφορετικό πεδίο, με περισσότερα προγραμματικά χαρακτηριστικά. Σε αυτή την προσπάθεια κομβική θέση κατέχει το Σχέδιο Ανάκαμψης («Ελλάδα 2.0.»), το οποίο δόθηκε στη δημοσιότητα την Τετάρτη.

Μιλώντας κατά την παρουσίαση, ο κ. Μητσοτάκης περιέγραψε και την πολιτική διάσταση του σχεδίου, λέγοντας μεταξύ άλλων: «[…] Το σχέδιο “Ελλάδα 2.0” δεν αφορά τελικά μια κυβέρνηση. Αφορά όλη τη χώρα, είναι πολύ μεγάλο για να χωρέσει σε ένα κόμμα, καθώς συνδέεται με τη ζωή όλης της κοινωνίας. Και η εμβέλειά του βέβαια δεν μετριέται με θητείες, μετριέται με δεκαετίες. Αποτελεί επομένως ευκαιρία γόνιμου διαλόγου με όλους, ευκαιρία για τη δημιουργία ευρύτερων συναινέσεων, αποτελεί όμως τελικά και ένα μεγάλο στοίχημα που θα κάνει καλύτερη τη ζωή της κάθε Ελληνίδας και του κάθε Ελληνα».

Προφανής στόχος της κυβέρνησης και του ίδιου του Πρωθυπουργού είναι να προκαλέσει μια γενικότερη συζήτηση για το Σχέδιο Ανάκαμψης, στην οποία θα κληθούν να τοποθετηθούν όλες οι πολιτικές δυνάμεις. Σε πρώτη φάση η συζήτηση αυτή αναμένεται να ξεκινήσει τις αμέσως επόμενες ημέρες στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής. Στη συνέχεια το σχέδιο θα υποβληθεί στους ευρωπαϊκούς θεσμούς και θα ακολουθήσει συζήτηση και ψήφισή του από τη Βουλή.

Η διαδικασία αυτή έχει ορατά πολιτικά κίνητρα και αναμένεται ότι ο Πρωθυπουργός θα καλέσει (κυρίως) τον Αλέξη Τσίπρα αλλά και το ΚΙΝΑΛ να τοποθετηθούν, σύμφωνα με τα όσα αναφέρονται από το Μέγαρο Μαξίμου. Οι ίδιες πηγές δε αναφέρουν ως προς αυτά: «Η συζήτηση για το Σχέδιο Ανάκαμψης θα καθορίσει και το πολιτικό περιβάλλον των επόμενων μηνών και έτσι θα φανεί ποιοι είναι οι στόχοι και το πρόγραμμα του καθενός».

Στοχευμένες παρεμβάσεις

Κατά τους υπολογισμούς του Μεγάρου Μαξίμου, η διαδικασία και η συζήτηση αυτή θα συμπέσουν με την έναρξη της πορείας εξόδου από την πανδημική κρίση και υπό αυτό το πρίσμα θα δώσουν το έναυσμα για την πολιτική αντιπαράθεση της επόμενης περιόδου, στο τέλος της οποίας σε κάθε περίπτωση θα βρεθούν οι εκλογές. Με δεδομένους τους στόχους και τους πυλώνες του Σχεδίου Ανάκαμψης, οι κυβερνητικές παρεμβάσεις και μεταρρυθμίσεις έχουν αποδέκτες μεγάλες κοινωνικές ομάδες, συνεπώς και εκλογικό ακροατήριο: τους νέους, τους αγρότες, τις γυναίκες και τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα.