«Δεν μπορείτε πια» είπε ο Αλέξης Τσίπρας στον Κυριάκο Μητσοτάκη στην τελευταία τους «μονομαχία» στην Ολομέλεια της Βουλής πριν από 10 μέρες. Η φράση αυτή του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης προς τον Πρωθυπουργό σηματοδοτούσε την αλλαγή στρατηγικής του. Ηταν η πρώτη φορά που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία απευθύνθηκε με τόσο έντονο ύφος στον κ. Μητσοτάκη, οριοθετώντας το πλαίσιο που θα κινηθεί από εδώ και πέρα. Το ερώτημα που τίθεται από όλους είναι εάν ο κ. Τσίπρας, που δεν ασπάζεται τη θεωρία του «ώριμου φρούτου», θα ζητήσει πρόωρες εκλογές.
Ο ίδιος την περασμένη Πέμπτη σημείωσε (Open) ότι θα ήταν ανεύθυνο εκ μέρους του ΣΥΡΙΖΑ να ζητήσει τώρα εκλογές: «Δεν ζητάω εκλογές γιατί είμαι σοβαρός άνθρωπος και είμαστε σοβαρή πολιτική δύναμη. Εχουμε πάνω από 7.500 νεκρούς, εμείς δεν ζητάμε εξουσία για την εξουσία, δεν υπήρξαμε ποτέ τυχοδιωκτική δύναμη και δεν επιχαίρουμε με την καταστροφή. Σε αυτή τη συγκυρία δεν μπορούμε να ζητάμε εκλογές». Ομως, η διευκρίνιση «σε αυτή τη συγκυρία» και η φράση στην Ολομέλεια ότι η κυβέρνηση «δεν μπορεί πια» είναι το «κλειδί» για να αποκωδικοποιήσει κανείς τη στρατηγική του κ. Τσίπρα.
«Φύγετε», το σύνθημα
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του «Βήματος», τα προηγούμενα εικοσιτετράωρα κατά τη διάρκεια των συσκέψεων που είχε ο κ. Τσίπρας με στενούς του συνεργάτες ετέθη στο τραπέζι το θέμα των πολιτικών εξελίξεων. Ουδείς στο στενό προεδρικό επιτελείο δεν μπορεί να αποκλείσει τίποτα, αν και αναλύονται τα υπέρ και τα κατά μιας απόφασης περί πρόωρων εκλογών από τον κ. Μητσοτάκη. Αναγνωρίζεται ότι μια απόφαση για εκλογές ενέχει μεγάλο πολιτικό ρίσκο για τον Πρωθυπουργό. «Η κυβέρνηση κάνει τη δουλειά της και εμείς τη δική μας» λένε από τη στενή προεδρική ομάδα.
Αναπόφευκτα η συζήτηση επικεντρώνεται στο εάν ήρθε το χρονικό σημείο ο κ. Τσίπρας να ζητήσει εκλογές. «Ο πρόεδρος το ξεκαθάρισε για την ώρα» σημειώνει στο «Βήμα» έμπειρος κοινοβουλευτικός παράγοντας του ΣΥΡΙΖΑ, διευκρινίζοντας όμως ότι αυτή η στάση θα μεταβληθεί σύντομα. Σε ποιο χρονικό σημείο τοποθετείται η αλλαγή στάσης; Με την αποσυμφόρηση της κατάστασης και τη σχετική ομαλοποίηση και επιστροφή σε μια μορφή κανονικότητας. Λίγο πριν ή μετά το Πάσχα, εάν εξελίσσεται ομαλά ο εμβολιασμός, μειωθούν τα κρούσματα σημαντικά και υπάρχει επιστροφή στην οικονομική και κοινωνική ζωή με συνθήκες προ καραντίνας, ο κ. Τσίπρας φέρεται αποφασισμένος να ζητήσει πρόωρες εκλογές. Θα είναι η πρώτη φορά από την ήττα του καλοκαιριού του 2019 που ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία θα θέσει το αίτημα για πρόωρες εκλογές με το σύνθημα: «Φύγετε».
Η κυβερνητική φθορά και οι προτεραιότητες
Η εκτίμηση που υπάρχει στην Κουμουνδούρου είναι ότι η εποχή που οι πολίτες, λόγω της ανασφάλειας και του φόβου, όπως συμβαίνει σε όλες τις κρίσεις, στηρίζονταν στην κυβέρνηση πέρασε και πλέον καταγράφεται σημαντική φθορά. Κεντρικά στελέχη με μακρά διαδρομή, όπως ο Γιάννης Δραγασάκης, θεωρούν, σύμφωνα με όσα λένε στους συνομιλητές τους, ότι οι επόμενοι μήνες ίσως αποδειχτούν καταλυτικοί, καθώς το αίτημα για πολιτική και κυβερνητική αλλαγή ωριμάζει στην κοινωνία.
Το ζητούμενο όμως για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ είναι ότι το κόμμα είναι «κολλημένο» δημοσκοπικά. Ο ίδιος ο κ. Τσίπρας λέει ότι δεν τον προβληματίζει η εικόνα αυτή και στέκεται ιδιαίτερα στο στοιχείο πως οι πολίτες διατυπώνουν οργή και αγανάκτηση. Γι’ αυτό και στη Βουλή είπε, απευθυνόμενος προσωπικά στον Πρωθυπουργό, ότι απέτυχε στην πανδημία και στην οικονομία και θέλει τώρα αυτή την αποτυχία να την πληρώσουν οι πολίτες. «Δεν μπορείτε πια. Εμείς, όμως, έχουμε την ευθύνη αυτή την ενότητα να τη διαφυλάξουμε. Και σας διαβεβαιώνω ότι θα τη διαφυλάξουμε με κάθε κόστος» ήταν η χαρακτηριστική του φράση. Σε αυτό το πλαίσιο προκύπτει η συζήτηση για τις κοινωνικές ομάδες που απευθύνεται πλέον ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και είναι, εκτός από τους νεολαίους, οι νοικοκυραίοι που ενοχλούνται από την αστυνομική καταστολή, όπως λένε στην Κουμουνδούρου, όντες επίσης εξαντλημένοι από το παρατεταμένο lockdown και τα οικονομικά προβλήματα. Ιδιαίτερη έμφαση όμως δίνουν πλέον στους μικρομεσαίους και ελεύθερους επαγγελματίες που θεωρούν ότι γυρίζουν ή γύρισαν πολλοί πλάτη στην κυβέρνηση.
Κοινωνία σε κατάσταση πολιορκίας
Για τον κ. Τσίπρα, η οικονομική κρίση μεταφράζεται σε φτώχεια, ανεργία και αγωνία για το αύριο, οδηγεί σε γενικευμένη ανασφάλεια και σε απόγνωση με προσωπική ευθύνη του κ. Μητσοτάκη. «Η κοινωνία βρίσκεται σε κατάσταση πολιορκίας. Εκατομμύρια άνθρωποι, εργαζόμενοι, μικρομεσαίοι, νέες και νέοι, αισθάνονται παγιδευμένοι ανάμεσα στη Σκύλλα της πανδημίας και τη Χάρυβδη του οικονομικού αφανισμού» είναι μια χαρακτηριστική του φράση. Ο πρώην πρωθυπουργός υποστηρίζει στις συζητήσεις του ότι η κυβέρνηση απέτυχε να δει έγκαιρα την έκταση της πανδημίας και να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη φάση. Παράλληλα αναφέρει ότι απέτυχε να αντιληφθεί το βάθος της οικονομικής κρίσης ώστε να παρέμβει με τρόπο αποφασιστικό και εμπροσθοβαρή, με ό,τι αυτό συνεπάγεται κυρίως για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.
Το πολιτικό μορατόριουμ
Ο Αλέξης Τσίπρας όπως και στις αρχές Νοεμβρίου του 2020, κατέθεσε και πάλι την περασμένη Τετάρτη δημόσια την πρόταση να υπάρξει ένα άτυπο μορατόριουμ έξι μηνών με την κυβέρνηση εν μέσω της πανδημίας. Η πρόταση τότε του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είχε τρεις άξονες: κοινά αποδεκτό σχέδιο έξι μηνών όπου στον πυρήνα του υπήρχε η ενίσχυση του ΕΣΥ, το πάγωμα των «αντιλαϊκών νομοσχεδίων», όπως η αναστολή του Πτωχευτικού Κώδικα και ο ορισμός κοινά αποδεκτού υπουργού Υγείας, και μάλιστα τότε είχε προτείνει την καθηγήτρια Αθηνά Λινού.«Να ζητήσετε με δική σας ευθύνη ένα πολιτικό μορατόριουμ μέχρι να βγει η χώρα από αυτή την κρίσιμη στιγμή. Να καθίσουμε όλοι μαζί για να δούμε πώς θα βγούμε από αυτή την κρίσιμη κατάσταση που μας φέρατε. Να αρθείτε στο ύψος των περιστάσεων» είπε από το βήμα της Βουλής αναφερόμενος ουσιαστικά στην κριτική της κυβέρνησης για τις διαδηλώσεις και θέλοντας να εμφανιστεί συναινετικός, αλλά χωρίς όμως να αναιρείται ο ρόλος της αντιπολίτευσης.
Επιχείρηση ανανέωσης του Μητρώου Στελεχών
Με αυτή την προσέγγιση εξετάζεται το σενάριο των πρόωρων εκλογών. Ηδη, ο κ. Τσίπρας έχει δώσει εντολή να είναι όλες οι νομαρχιακές οργανώσεις – ολοκληρώνονται αυτές τις ημέρες και οι εκλογές για τις νέες γραμματείες – σε κατάσταση «εκλογικού συναγερμού». Ο γραμματέας του κόμματος Δημήτρης Τζανακόπουλος είναι σε ανοικτή γραμμή με όλες τις νομαρχιακές οργανώσεις, το κόμμα έχει αποκτήσει πλέον πιο «δυνατό πολιτικό σφυγμό», όπως λένε οι γνωρίζοντες, και ετοιμάζεται για άνοιγμα στις τοπικές κοινωνίες. Η απόφαση είναι οριστική και αμετάκλητη να υπάρξει προσέγγιση με κεντρογενή και κεντροαριστερά στελέχη ανά την επικράτεια με στόχο να συμπεριληφθούν στα ψηφοδέλτια σε όλους τους νομούς. Σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» πολλές επαφές έχει ξεκινήσει ο ίδιος ο κ. Τσίπρας σε μια προσπάθεια να φρεσκαριστεί και άλλο το κόμμα, ενισχύοντας το μήνυμα προς την κοινωνία ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ διευρύνεται και προσελκύει πρόσωπα από διάφορους χώρους που κινούνταν στο πεδίο της ελληνικής σοσιαλδημοκρατίας.
Η επιχείρηση ανανέωσης ώστε να καταστεί ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ελκυστικός για νέα πρόσωπα, εκτός του λεγόμενου κομματικού σωλήνα, προχωρεί με γοργούς ρυθμούς και ρόλο συντονιστή ανέλαβε ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του κ. Τσίπρα, ο Μιχάλης Καλογήρου, που θα έχει και την κεντρική πολιτική εποπτεία του λεγόμενου Μητρώου Στελεχών. Επίσης, συνεχίζεται αθόρυβα η προεργασία στο παρασκήνιο από άλλα τρία πρόσωπα που διατηρούν στενή σχέση με τον κ. Τσίπρα, τον Ακρίτα Καϊδατζή, πρώην γενικό γραμματέα της κυβέρνησης και καθηγητή Συνταγματικού Δικαίου, ο οποίος έχει την ευθύνη της ανάπτυξης αυτού του δικτύου επαφών και συνεργασίας, την πρώην στενή συνεργάτρια του Γιώργου Παπανδρέου, τη Ρεγγίνα Βάρτζελη,που ανέλαβε την προσέγγιση με πρόσωπα από την Κεντροαριστερά, και τον πρώην υπουργό Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου, που επιχειρεί τον συντονισμό των Ινστιτούτων που συνδέονται με τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, είτε άμεσα όπως το «Νίκος Πουλαντζάς», είτε έμμεσα όπως το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών (ΕΝΑ), «πνευματικό-πολιτικό» παιδί του κ. Δραγασάκη. Καταβάλλεται επίσης προσπάθεια για συνεργασία με άλλα ινστιτούτα, όπως το ΙΝΤΕΡΠΟΣΤ, που ίδρυσε ο Γεράσιμος Αρσένης και πλέον είναι επικεφαλής η Λούκα Κατσέλη.
