Η σύγχυση επιστρέφει. Αν και η απειλή της σε μια κοινωνία δεν διαγράφεται ποτέ, συχνά περνάει ηττημένη στο περιθώριο. Σήμερα, εκεί που νόμιζες ότι η σύγχυση έμεινε πίσω και ένας δρόμος διαύγειας έμοιαζε ανοιχτός, μετά από τόσα χρόνια μάχης και την εμπειρία σύμμαχο, αυτή επιστρέφει και ανεμπόδιστα απλώνει τη σκιά της.
Η παγκόσμια περιδίνηση που έφερε η πανδημία είναι το τέλειο περιβάλλον επιστροφής και εκ νέου εγκατάστασης του μαύρου σύννεφου της σύγχυσης. Η σύγχυση είναι μια ακατανοησία. Μέσα στη δυσκολία των συνθηκών, τη συνθετότητα της κατάστασης, το απρόβλεπτο της εξέλιξης, τον κίνδυνο θανάτου, η ισοπέδωση κερδίζει τον πρώτο λόγο, η άρνηση της διάκρισης την πρώτη θέση και η απόρριψη της πραγματικότητας γίνεται η επιλογή των πολλών.
Σύγχυση. Το Διαδίκτυο αποδεικνύεται το όπλο της. Περιστασιακός, ανεύθυνος, αδέσμευτος, ο λόγος ρέει στον «τοίχο» σαν κατεδαφιστικός άνεμος, που δεν σέβεται, δεν αναγνωρίζει, δεν αποδέχεται, δεν απολογείται, δεν λογοδοτεί. Το στιγμιαίο και το επίκαιρο τρέφουν αυτή τη διάθεση διαγραφής, αδιάφορα και πέραν πάντα από αλήθεια και ψέμα, από σημαντικό και ασήμαντο.
Μέσα σε αυτή την ατμόσφαιρα, η σύγχυση διαλύει κάθε συνθήκη πολιτικής. Το διαπιστώνουμε αυτές τις ημέρες, που η σύγκρουση κινείται εκτός κανόνων και απαιτήσεων του ορθού λόγου, πειστικής επιχειρηματολογίας, αποδοχής των κινδύνων της πανδημίας, αναγνώρισης των ορίων και των περιορισμένων δυνατοτήτων αντιμετώπισης και θεραπείας.
Ταυτόχρονα διαλύει την ενότητα και τη συνοχή των πραγμάτων. Αν η ζωή των ανθρώπων συνδέεται με ένα νήμα στην κοινή πορεία, μέσα σε ένα πλαίσιο αμοιβαιότητας και ζωντανών σχέσεων, η σύγχυση έρχεται να τα διασπάσει και να τα διασκορπίσει. Καμιά ενότητα, καμιά συνοχή. Η σύγχυση αποπροσανατολίζει, συσκοτίζει και παραπλανά.
Υπονομεύει, όταν κερδίζει στο δημόσιο μέτωπο, την πειθώ. Την υποσκάπτει και γκρεμίζει κάθε δυνατότητα επικοινωνίας με το πραγματικό, της συναίσθησης δηλαδή συμμετοχής και ευθύνης καθενός ξεχωριστά και των πολλών μαζί, σε μια πορεία κοινών κινδύνων.
Αυτή η υπονόμευση της πειθούς είναι υπονόμευση της εμπιστοσύνης. Αφού όλα είναι ισοπεδωμένα και συνεπώς αδιάφορα, τι και ποιον να εμπιστευτείς; Aυτή η διαλυτική κατάσταση είναι το βαρύτερο πλήγμα που επιφέρουν στο σώμα της κοινωνίας οι εργάτες της σύγχυσης.
Είναι σημείο της εποχής, ότι οι πολιτικές δυνάμεις, μέσα στην καθημερινότητα της αντιπαράθεσης, σε κλίμα αθεμελίωτης και αναντίστοιχης με τις συνθήκες έντασης, προσανατολισμένες μονομερώς σε αντικυβερνητική δράση, προσπερνούν και συχνά τροφοδοτούν τη σύγχυση πάνω στις συνθήκες της εποχής, αντί να ενημερώνουν, να εξηγούν, να ερμηνεύουν. Η σύγχυση έχει έναν αντίπαλο. Τη μαχόμενη πειθώ, που πρώτα και κύρια βαρύνει την κυβέρνηση.
*Ο κ. Λευτέρης Κουσούλης είναι πολιτικός επιστήμονας.
