Η υγειονομική κρίση του κορωνοϊού με αιχμή τα προβλήματα στην προμήθεια εμβολίων στην ΕΕ, αλλά και το υγειονομικό πιστοποιητικό θα κυριαρχήσουν σήμερα στις συνομιλίες που θα έχουν οι 27 Ευρωπαίοι ηγέτες κατά την πρώτη μέρα της Συνόδου Κορυφής, (η οποία ξεκινάει 2μμ ώρα Ελλάδας).

Μηχανισμός ελέγχου εμβολίων

Η κρίση στις σχέσεις ΕΕ και της AstraZeneca δημιουργούν βραδύτητα στις εκστρατείες πολλών ευρωπαϊκών χωρών στην εκστρατεία εμβολιασμού και αρκετές από αυτές ενισχύουν τα μέτρα του lockdown.

Ενδεικτικό της κρίσης στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες είναι η κατάσταση στο ίδιο το Βερολίνο όπου χτες η Άγκελα Μέρκελ ζήτησε συγγνώμη για το φιάσκο με το μέτρο της καθολικής απαγόρευσης της κυκλοφορίας ενόψει του Πάσχα το οποίο προκάλεσε σοβαρές και σφοδρές αντιδράσεις στο εσωτερικό της Γερμανίας, ακόμα και από πρωθυπουργούς των γερμανικών κρατιδίων.

Εντός ΕΕ ήδη έχουν εκφραστεί και κόντρες μεταξύ Κομισιόν και κρατών μελών, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση αυτή της Αυστρίας που καταγγέλλουν ότι θίγονται από το σημερινό μηχανισμό διανομής των εμβολίων στα κράτη μέλη καθώς εφαρμόζονται τα όσα έχουν συμφωνηθεί για τη διανομή των εμβολίων μεταξύ των 27 κρατών μελών.

Η Κομισιόν ενίσχυσε έναν μηχανισμό ελέγχου των εξαγωγών εμβολίων κατά της COVID-19 που συστάθηκε τον Ιανουάριο. Η κίνηση αυτή προκάλεσε επικρίσεις από το Λονδίνο, πρώτη χώρα προορισμού των δόσεων που εξάγονται από την ήπειρο, αλλά οι δύο πλευρές έδειξαν χθες Τετάρτη το βράδυ τη βούλησή τους να βρεθεί λύση.

Ο μηχανισμός αυτός επιτρέπει να εμποδιστούν οι εξαγωγές εμβολίων που προορίζονται για χώρες που παράγουν και οι ίδιες εμβόλια, συστατικά ή εξοπλισμό, και που δεν παραδίδουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εξαγωγές θα μπορούσαν επίσης να μπλοκαριστούν προς χώρες ο πληθυσμός των οποίων έχει ήδη εμβολιαστεί σε μεγάλο εύρος και που έχουν καλύτερη επιδημιολογική κατάσταση.

Η απαγόρευση εξαγωγής εμβολίων

Στους κόλπους της ΕΕ, αν και κάποιες χώρες όπως η Γαλλία υποστηρίζουν αυτόν τον μηχανισμό που επιτρέπει στην Ευρώπη «να υπερασπιστεί τα συμφέροντά της», άλλες παρουσιάζονται πιο επικριτικές.

Το Δουβλίνο εξέφρασε την έντονη αντίθεσή του σε οποιονδήποτε «αποκλεισμό». Το Βέλγιο, το οποίο έχει πολλές εγκαταστάσεις παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων, εξέφρασε ανησυχίες για πιθανά μέτρα αντιποίνων που θα διατάρασσαν τις διεθνείς αλυσίδες παραγωγής εμβολίων. Την ανησυχία αυτή συμμερίζονται η Ολλανδία και η Γερμανία.

«Θα πρέπει να δείξουμε μεγάλη προσοχή με τις αποφάσεις απαγόρευσης εξαγωγών ιδίως όταν αφορούν επιχειρήσεις που πληρούν τα συμβόλαιά τους», προειδοποίησε ευρωπαίος διπλωμάτης.

Πράσινο ψηφιακό πιστοποιητικό

Στο πλαίσιο των συζητήσεων που θα έχουν σήμερα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο οι «27» θα γίνει διαβούλευση και για τα επόμενα βήματα σε ό,τι αφορά τη δημιουργία ψηφιακού «πράσινου πιστοποιητικού», δήλωσε η Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, μιλώντας νωρίτερα σήμερα στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο της Γερμανίας ενόψει της αποψινής Συνόδου Κορυφής της ΕΕ.

Το πιστοποιητικό, εξήγησε η Γερμανίδα Καγκελάριος, «πρέπει να παρουσιαστεί μέχρι το καλοκαίρι» και με αυτό «θα είναι εφικτό να καταγραφεί εντός ΕΕ εάν κάποιος είναι εμβολιασμένος ή έχει υποβληθεί σε τεστ».

Παράλληλα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, πρόσθεσε, έχει ξεκινήσει τις εργασίες για την τεχνική εφαρμοσιμότητά του – το ίδιο κάνουν τα κράτη – μέλη και η Γερμανία.

«Δεν είναι εύκολο έργο, με 27 κράτη – μέλη θα χρειαστούμε ακόμη μερικές εβδομάδες, διότι πρέπει να δούμε με μεγάλη ακρίβεια ποια δικαιώματα θα συνδέονται με αυτό το πιστοποιητικό. Η τεχνική εφαρμογή είναι σχετικά απλή αλλά αυτό το θέμα είναι ασφαλώς μεγάλης σημασίας», τόνισε η Καγκελάριος.

Με τη συμμετοχή Μπάιντεν

Σημειώνεται ότι απόψε στη Σύνοδο κορυφής που θα πραγματοποιηθεί μέσω τηλεδιάσκεψης, θα συμμετάσχει το βράδυ ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, σε μια ισχυρή ένδειξη της ανανέωσης της σχέσης Ευρώπης και Αμερικανών.

Πρόκειται για την πρώτη συμμετοχή Αμερικανού προέδρου σε ευρωπαϊκή σύνοδο κορυφής μετά τον Μπαράκ Ομπάμα το 2009. Ο Τζο Μπάιντεν θα συνδεθεί για να συνομιλήσει με τους ευρωπαίους ηγέτες στις 20:45 (21:45 ώρα Ελλάδος). Η συνομιλία αναμένεται να είναι σύντομη, αλλά θα δώσει την ευκαιρία ο Δημοκρατικός πρόεδρος των ΗΠΑ και η ΕΕ να επισημάνουν την βούλησή τους για την αναζωογόνηση των σχέσεων μετά την περίοδο Τραμπ.

Στο μέτωπο των εμβολίων, η ΕΕ έχει αρχίσει συνομιλίες με τις ΗΠΑ για την εγγύηση του εφοδιασμού της σε συστατικά και «η επικοινωνία πάει τέλεια», σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο.

Το κεφάλαιο των σχέσεων με Ρωσία και Τουρκία

Στο κεφάλαιο των διεθνών υποθέσεων, το ζήτημα της Ρωσίας θα θιγεί μόνον εν συντομία, καθώς η μορφή της τηλεδιάσκεψης δεν ευνοεί τις συζητήσεις, αν και το ζήτημα αυτό λαμβάνει επείγοντα χαρακτήρα εξαιτίας του νέου ψυχρού πολέμου Ουάσιγνκτον και Κρεμλίνου, που δημιουργεί ασφυκτικές πιέσεις στις Βρυξέλλες και ιδίως στο Βερολίνο.

Όσον αφορά την Τουρκία, αν και οι δύο πλευρές επιθυμούν μια εξομάλυνση των σχέσεων έπειτα από μήνες εντάσεων στην ανατολική Μεσόγειο, η ΕΕ ανησυχεί για την επιδείνωση των θεμελιωδών δικαιωμάτων στη χώρα αυτή, η οποία εγκατέλειψε πρόσφατα την Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για την καταπολέμηση της βίας σε βάρος των γυναικών.

Πάντως και στο ζήτημα των ευρωτουρκικών σχέσεων υπάρχουν σοβαρά προβλήματα για τη σύγκλιση σε ένα προσχέδιο συμπερασμάτων καθώς η Κύπρος και δευτερευόντως η Ελλάδα έχουν εκφράσει διαφωνίες και επιφυλάξεις ότι τα ως τώρα προσχέδια υπολείπονται ακόμα και της ελλιπούς έκθεσης Μπορέλ για τις ευρωτουρκικές σχέσεις.