Σε ένα ακόμα ανατολίτικο παζάρι για τις σχέσεις Ευρώπης και Τουρκίας αναμένεται να εξελιχθεί η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ αύριο και μεθαύριο. Αυτό το σκηνικό προδιαγράφουν οι παρασκηνιακές εξελίξεις των τελευταίων ωρών, καθώς η κοινή δήλωση των 27 ηγετών πηγαίνει από προσχέδιο σε προσχέδιο.
Τα προσχέδια δεν αντανακλούν την έκθεση Μπορέλ
Η Κυπριακή Δημοκρατία –σύμφωνα με τα κυπριακά ΜΜΕ- περιμένει τρίτο προσχέδιο για να ικανοποιηθεί, ενώ και το μήνυμα Μητσοτάκη κατά τη συνάντησή του με το Νίκο Αναστασιάδη ήταν εύληπτο πίσω από τις γραμμές καθώς ζήτησε τα συμπεράσματα της Συνόδου να μείνουν στο πλαίσιο της έκθεσης Μπορέλ.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η Κύπρος και ακολούθως και η Ελλάδα εξακολουθούν να μην ικανοποιούνται με τις ως τώρα διατυπώσεις των δύο πρώτων προσχεδίων για το σχέδιο συμπερασμάτων στο οποίο θα καταλήξουν οι 27 ηγέτες στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Θέση της Λευκωσίας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, είναι πως η κοινή δήλωση των 27 για την Τουρκία πρέπει να αντανακλά ξεκάθαρα το περιεχόμενο της έκθεσης του Ύπατου Εκπροσώπου της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, αλλά και τη συζήτηση που έγινε από τους Υπουργούς Εξωτερικών στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (ΣΕΥ) τη Δευτέρα.
Η κοινή δήλωση, αναφέρουν, πρέπει να κινείται στο πλαίσιο και των δημόσιων δηλώσεων στις οποίες προέβη ο Ζοζέπ Μπορέλ, με τις οποίες συνόψισε τα συμπεράσματα της συνεδρίασης του ΣΕΥ.
«Συνολικά η Ένωση οφείλει να επιμείνει στην αξιόπιστη εφαρμογή της πολιτικής της διττής προσέγγισης απέναντι στην Τουρκία. Χαιρετίσαμε την έκθεση Μπορέλ, επισημάναμε την ανάγκη τα συμπεράσματα να κινούνται στο ίδιο πνεύμα» δήλωσε σήμερα ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχοντας στο πλευρό του τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Ο σημαντικότερος σύμμαχος της Τουρκίας
Ενδεικτικό του όλου κλίματος είναι το γεγονός ότι –σύμφωνα με «Το Βήμα»– μικρή ομάδα χωρών με προεξάρχουσα, ως συνήθως, τη Γερμανία επιμένουν να υπάρξουν κάποια «δώρα» προς την Τουρκία στη συνάντηση των «27», με βασικότερο από αυτά τη χορήγηση νέων κονδυλίων για το Προσφυγικό και τη διαμόρφωση μιας ισχυρής «θετικής ατζέντας» με αιχμή την αναθεώρηση της Τελωνειακής Ένωσης.
Μάλιστα σε συνέντευξη στη Handelsblatt με τίτλο «η Τουρκία ποντάρει στο Βερολίνο» o τούρκος υπουργός Άμυνας Χουλουσί Ακάρ εξαίρει τον διαμεσολαβητικό ρόλο του Βερολίνου τονίζοντας ότι «η Γερμανία είναι για μας ο σημαντικότερος σύμμαχος στην ευρωπαϊκή πολιτική ασφαλείας».
Επιπλέον ο Χουλουσί Ακάρ υπογραμμίζει ότι το Βερολίνο ανέλαβε θετικό και εποικοδομητικό ρόλο στην αντιπαράθεση με την Ελλάδα, αλλά και με άλλες χώρες της ανατολικής Μεσογείου. Ο υπουργός Άμυνας εμφανίστηκε μάλιστα ικανοποιημένος για τις προσπάθειες της Γερμανίας και «ιδίως της καγκελαρίου Μέρκελ να βρει λύση στην ανατολική Μεσόγειο».
Αθήνα και Λευκωσία θέλουν οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιμείνουν στο να συμμετάσχει η ΕΕ στην άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό, κάτι που δεν θέλει και το έχει δηλώσει ρητά η Άγκυρα.
Η Πενταμερής και ο …ελιγμός
Ταυτόχρονα η Ελλάδα θα ήθελε η «διττή προσέγγιση» της ΕΕ να μην αφήνει περιθώρια παρερμηνειών ως προς την απειλή των κυρώσεων που να επιτρέπει στην Τουρκία να συνεχίζει την παραβατική της συμπεριφορά στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο την ίδια στιγμή που βρίσκονται σε εξέλιξη οι διερευνητικές επαφές.
«Στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο η Τουρκία έχει αποσύρει τα ερευνητικά της πλοία. Το γεγονός αυτό δεν είναι ασήμαντο, απομένει να δούμε εάν θα έχει διάρκεια. Είναι στο χέρι της Τουρκίας να αποδείξει εάν είναι ειλικρινής προσέγγιση ή παραπλανητικός ελιγμός» τόνισε με νόημα σήμερα ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Μητσοτάκης άφησε αιχμές για τη στάση της Τουρκίας και κατά τη συνάντησή του με το Ρώσο πρωθυπουργό όπου τόνισε την υποστηρικτική στάση του Κρεμλίνου για την εφαρμογή του διεθνούς δικαίου της θάλασσας αλλά και του Κυπριακού, σημειώνοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα είναι μέλος του ΝΑΤΟ.
Δεν είναι μυστικό
Μένει πάντως να φανεί στο μπρα ντε φερ του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου πως θα επιδράσει και προς ποια κατεύθυνση η παρουσία του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, ο οποίος υπενθυμίζεται ότι θα έχει τηλεφωνική επικοινωνία αύριο το βράδυ και με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, ενώ κάτι αντίστοιχο δεν έχει προγραμματιστεί από το Λευκό Οίκο με τον Ταγίπ Ερντογάν.
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν κατά τη συνάντησή του με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου εξέφρασε τη στήριξή του στις διερευνητικές επαφές, ενώ ο Τούρκος ΥΠΕΞ μίλησε για εποικοδομητική συζήτηση.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο ΥΠΕΞ των ΗΠΑ κατά τη σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες είχε στείλει το μήνυμα ότι η Τουρκία ως «παλαιός και πολύτιμος σύμμαχος» πρέπει να παραμείνει προσδεδεμένη στο ΝΑΤΟ και είχε τονίσει ότι «δεν είναι μυστικό ότι έχουμε διαφορές με την Τουρκία, αλλά δεν είναι μυστικό επίσης ότι η Τουρκία είναι παλαιός και πολύτιμος σύμμαχος».