Ο Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων  (EMA) έδωσε το πράσινο φως για τη χρήση  του εμβολίου της Johnson & Johnson στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για το τέταρτο εμβόλιο που εγκρίνεται, μετά από εκείνα των Pfizer-BioNTech, Moderna και AstraZeneca-πανεπιστημίου της Οξφόρδης.

Ωστόσο, σύμφωνα και με το ΑΠΕ, το σκεύασμα της Johnson & Johnson παρουσιάζει πολλά πλεονεκτήματα ως προς την λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας: Είναι μονοδοσικό, αντίθετα με τα υπόλοιπα τρία, που χορηγούνται σε δύο δόσεις με απόσταση αρκετών εβδομάδων. Επίσης, διατηρείται για διάστημα 3 μηνών σε θερμοκρασίες κοινού ψυγείου, πράγμα που διευκολύνει την διάθεσή του.

Όσον αφορά στην αποτελεσματικότητά του, δοκιμάσθηκε σε κλινικές δοκιμές με την συμμετοχή 40.000 ατόμων ηλικίας 18 ετών και άνω σε πολλές χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Βραζιλία, το Μεξικό, η Νότια Αφρική. Το ήμισυ των συμμετεχόντων έλαβε το εμβόλιο, το άλλο ήμισυ έλαβε placebo και στην συνέχεια έγιναν οι συγκρίσεις ανάμεσα στις δύο ομάδες.

Υψηλή αποτελεσματικότητα

Το εμβόλιο αποδείχθηκε κατά 85% αποτελεσματικό στην αποφυγή σοβαρής νόσησης από Covid-19, στοιχείο σοβαρό διότι αποτρέπει την νοσηλεία και τον θάνατο. Επίσης, κανένα από τα εμβολιασμένα άτομα δεν πέθανε από Covid-19 κατά την διάρκεια των δοκιμών, έναντι 7 θανάτων που σημειώθηκαν στην ομάδα του placebo.

Το εμβόλιο έδειξε αποτελεσματικότητα 66% στην πρόληψη ήπιας έως σοβαρής νόσησης. Το ποσοστό αυτό συνοψίζει τις διαφορετικές πραγματικότητες μεταξύ χωρών: 72% στις ΗΠΑ, 64% στην Νότια Αφρική, όπου η παραλλαγή B.1.351 κυριαρχούσε κατά την περίοδο των κλινικών δοκιμών, σύμφωνα με τα στοιχεία που αναλύθηκαν από τον Αμερικανικό Οργανισμό Φαρμάκων.

Βεβαίως, η παραπάνω αποτελεσματικότητα δεν μπορεί να συγκριθεί με το 95% των Pfizer-Moderna. Στην πραγματικότητα, όμως, οι κλινικές δοκιμές των Pfizer-Moderna πραγματοποιήθηκαν σε χρόνο που οι παραλλαγές – και κυρίως η νοτιοαφρικανική – δεν ήταν διαδεδομένες.

Έχει παρενέργειες;

Οι συχνότερες παρενέργειες που παρατηρήθηκαν κατά τις κλινικές δοκιμές του εμβολίου της Johnson & Johnson ήταν πόνος στο σημείο της ένεσης, πονοκέφαλος, εξάντληση και μυικοί πόνοι. Επίσης, στην Νότια Αφρική καταγράφηκε τουλάχιστον ένα περιστατικό αναφυλαξίας, σύμφωνα με την εταιρεία.

Τέτοιες αντιδράσεις, αν και πολύ σπάνιες, έχουν προκληθεί και μετά την χορήγηση των εμβολίων των Moderna και Pfizer.

Σημειώνεται ότι το εμβόλιο της Johnson & Johnson είναι ένα εμβόλιο ιικού φορέα. Χρησιμοποιεί έναν εξασθενημένο αδενοϊό, τροποποιημένο ώστε να δέχεται γενετικές οδηγίες του τμήματος του ιού που ευθύνεται για την Covid-19. Μόλις εισαχθεί στα κύτταρα, παράγεται πρωτεΐνη χαρακτηριστική του κορωνοϊού SARS-CoV-2, που εκπαιδεύει το ανοσοποιητικό σύστημα να την αναγνωρίζει.

Και σε άλλες χώρες

Το εμβόλιο της Johnson & Johnson έχει ήδη λάβει άδεια επείγουσας χρήσης στις Ηνωμένες Πολιτείας από το τέλος Φεβρουαρίου. Έχει επίσης εγκριθεί στον Καναδά στις αρχές Μαρτίου. Πριν από τις δύο αυτές χώρες, η Νότια Αφρική έχει ήδη αρχίσει την χρήση του.

Η φαρμακευτική εταιρεία ανακοίνωσε ότι μελετά την αποτελεσματικότητα της χορήγησης  δύο δόσεων, αντί μίας, στην παροχή ανοσολογικής προστασίας.

Ορισμένοι επιστήμονες έχουν εκφράσει επιφυλάξεις για το αποτέλεσμα της επιπλέον δόσης, εξαιτίας της  τεχνικής που χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη του εμβολίου: το ανοσοποιητικό σύστημα ενδέχεται να αναγνωρίσει τον αποδυναμωμένο ιό «όχημα» που διοχετεύεται μία δεύτερη φορά και να τον εξουδετερώσει πριν αυτός μπορέσει να δράσει.

Η Johnson & Johnson ανακοίνωσε επίσης την προσεχή έναρξη δοκιμών στους εφήβους, στην συνέχεια στα παιδιά, καθώς και στις εγκύους.