Η απόσταση από τη θεωρία στην πράξη είναι αβυσσαλέα, κυρίως όταν πρόκειται για προεκλογικές εξαγγελίες και υποσχέσεις πολιτικών. Πέρα από το πρόβλημα αν είναι αντικειμενικα εφικτές οι εξαγγελίες και πραγματοποιήσιμες υποσχέσεις ή πρόκειται απλώς για ευσεβείς πόθους και αυταπάτες των εξαγγελλόντων, η εξασφάλιση κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας είναι ένα πρώτο βήμα. Μια συνθήκη αναγκαία μεν αλλά όχι και ικανή για να αποδειχθεί ένας πολιτικός συνεπής με τα λόγια του.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και οι Δημοκρατικοί ευτύχησαν να εξασφαλίσουν οριακή, έστω, πλειοψηφία στο Κογκρέσο – στη Γερουσία μόνο με την ψήφο της προέδρου του Σώματος, που είναι η αντιπρόεδρος της χώρας Κάμαλα Χάρις. Με τη δική της ψήφο (και συνολικές ψήφους 51 έναντι 50) «πέρασε» τις προάλλες το πακέτο των 1,9 τρισ. δολαρίων για την ανακούφιση των πλέον ευάλωτων Αμερικανών από τις οικονομικές επιπτώσεις της πανδημίας.
Την Τετάρτη το βράδυ η Κάτω Βουλή των ΗΠΑ, η Βουλή των Αντιπροσώπων, ενέκρινε το πακέτο με πλειοψηφία 200 υπέρ και 211 κατά. Μόνο δηλαδή με τις ψήφιους των βουλευτών του Δημοκρατικού Κόμματος. Οι αντιπολιτευόμενοι Ρεπουμπλικανοί βουλευτές αποδείχθηκαν «μπετόν», όπως και οι συνάδελφοί τους γερουσιαστές λίγες ημέρες νωρίτερα.
Η (ελληνικής καταγωγής) εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Τζεν Ψάκη διευκρίνισε ότι ο πρόεδρος θα προσυπογράψει το νομοθέτημα αύριο, Παρασκευή. Πρόκειται αναμφίβολα για μια πρώτη και σίγουρα μεγάλη νίκη της νέας διακυβέρνησης στην Ουάσιγκτον. Και ο ίδιος ο Μπάιντεν είπε εξάλλου ότι το πακέτο των 1,9 τρισ. δολαρίων θα αποτελέσει τη «ραχοκοκκαλιά του έθνους», αφού θα δώσει «στους εργαζόμενους Αμερικανούς που έχτισαν αυτή τη χώρα τη δύναμη να συνεχίσουν να την σπρώχνουν προς το μέλλον».
Πού θα πάνε τα λεφτά
Παρενθετικά αξίζει να αναφέρει κανείς τις κεντρικές προβλέψεις του «πακέτου-μπαζούκα» του Μπάιντεν:
– Προβλέπει την άμεση χορήγηση εφάπαξ αρωγής 1.400 δολαρίων στους περισσότερους Αμερικανούς.
– Παρατείνει έως το Σεπτέμβριο τη χορήγηση επιδομάτων ανεργίας 300 δολαρίων εβδομαδιαίως.
– Προβλέπει την εκταμίευση κονδυλίων 350 δισ. δολ. στις Πολιτείες και στις τοπικές κυβερνήσεις, 130 δισ. δολ. για την επαναλειτουργία των σχολείων, 49 δισ. δολ. για τη διενέργεια περισσότερων τεστ Covid-19 και για την έρευνα και επίσης 14 δισ. δολ. για τη διενέργεια εμβολιασμών.
Η πρόταση για αύξηση του κατώτατου ωρομισθίου από τα 7,25 στα 15 δολάρια αποδείχθηκε ουτοπική. Δεν κατάφερε να «πείσει» το σύνολο των Δημοκρατικών γερουσιαστών και κινδύνευσε να τινάξει στον αέρα το όλο νομοθέτημα, γι’ αυτό και εγκαταλείφθηκε.
Λαϊκή αποδοχή του πακέτου
Δημοσκόπηση που διενήργησε προ ολίγων ημερών το Pew Research Center έδειξε ότι το 70% των Αμερικανών πολιτών στηρίζει το πακέτο Μπάιντεν. Μεταξύ αυτών και το 41% των ψηφοφόρων των Ρεπουμπλικανών. Διότι η χειρότερη υγειονομική κρίση που έχει ξεσπάσει στις ΗΠΑ μετά την πανδημία της ισπανικής γρίππης το 1918 δεν έχει κάνει κομματικές διακρίσεις. Ο κορωνοϊός έχει σκοτώσει προσώρας 527.000 Αμερικανούς και έχει προσβάλει περισσότερους από 29 εκατομμύρια. Και οι κοινωνικές επιπτώσεις επίσης είναι κομματικά «οριζόντιες», καθώς έχει εκτινάξει την ανεργία από το 4% στο 6,2%, σύμφωνα με το αμερικανικό υπουργείο Εργασίας.
Ο κορωνοϊός δεν κάνει κομματικές διακρίσεις, αλλά οι Ρεπουμπλικανοί και των δύο Σωμάτων του Κογκρέσου αντιτάχθηκαν «en bloc» στα μέτρα ανακούφισης των πληγέντων. Αυτό αποδεικνύει το βαθύ διχασμό της πολιτικής ζωής στις ΗΠΑ. Ένα διχασμό που, αν σκεφτεί κανείς την ευρεία κοινωνική αποδοχή που εχουν τα μέτρα Μπάιντεν, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν αποτυπώνεται στην αμερικανική κοινωνία.
Η πρωτοφανής κομματική δυσανεξία που κυριαρχεί στην πολιτική τάξη δεν έχει αναλογίες στην εν πολλοίς «απολιτική» αμερικανική κοινωνία – και αυτό αποδεικνύει την έκπτωση της πολιτικής ζωής στις ΗΠΑ κατά την ανεκδιήγητη τετραετία Τραμπ.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έθρεψε αναμφίβολα τον πολιτικό, κοινωνικό και ταξικό φανατισμό – τα γεγονότα της 6ης Ιανουαρίου στο Καπιτώλιο δεν θα ξεχαστούν εύκολα. Αλλά είναι προφανές ότι οι επιρρεπείς στο… μπάχαλο Αμερικανοί πολίτες αποτελούν μια μικρή μειοψηφία. Και ίσως καταπραϋνθούν τα εξημμένα ήθη κι αυτών ακόμη, αν το «πακέτο» λειτουργήσει. Πρόκειται άλλωστε για τη μεγαλύτερη οικονομική αρωγή που αποφασίζει ιστορικά το Κογκρέσο, η οποία ανεβάζει για τις ΗΠΑ το συνολικό κόστος για την αντιμετώπιση της πανδημίας στα 5 τρισ. δολάρια!
Η κρίσιμη διετία
Το πακέτο Μπάιντεν πέρασε από το Κογκρέσο με απλή πλειοψηφία. Άλλα πολιτικά σχέδια, που απαιτούν αυξημένη πλειοψηφία είναι προφανές ότι πολύ δύσκολα θα εγκριθούν και θα υλοποιηθούν. Ρεπουμπλικανική στήριξη η νέα διακυβέρνηση είναι μάλλον ουτοπικό να πιστεύει ότι μπορεί να εξασφαλίσει σε οποιοδήποτε νομοθέτημα με οποιαδήποτε αφορή – με την εξαίρεση βέβαια μιας απευκταίας εθνικής τραγωδίας.
Ο νέος πρόεδρος και η κυβέρνησή του θα πορευθούν κοινοβουλευτικά και πολιτικά απολύτως μόνοι για να υλοποιήσουν το πρόγραμμά τους. Και έχουν ουσιαστικά μόλις δύο χρόνια διορία για να πείσουν τους Αμερικανούς ότι έχουν τη δυνατότητα να βελτιώσουν τη ζωή τους.
Στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 πιθανώς να χάσουν κι αυτήν ακόμη την οριακή κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Αλλά αν «λειτουργήσει» το πακέτο, κι αν ακόμα προχωρησει και το άλλο μεγαλεπήβολο σχέδιο των δημοσίων επενδύσεων ύψους 2 τρισ. δολαρίων για τη βελτίωση των αμερικανικών υποδομών, ο Μπάιντεν θα μπορούσε ίσως να πει ως νέος Κλίντον στους Αμερικανούς και δη στους ψηφοφόρους των Ρεπουμπλικανών: it ‘s the economy stupid.
