Ανησυχία για την αναβάθμιση των στρατιωτικών υποδομών στα Kατεχόμενα, μεταξύ των οποίων και για τη δραστηριότητα των τουρκικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών, εκφράζει στο «Βήμα» ο υπουργός Αμυνας της Κυπριακής Δημοκρατίας Χαράλαμπος Πετρίδης, εκτιμώντας ότι η Αγκυρα επιδιώκει τη δημιουργία νέων τετελεσμένων εναντίον του κυπριακού Ελληνισμού.

Ξεκαθαρίζει ότι θέση της Λευκωσίας εν όψει της άτυπης πενταμερούς για το Κυπριακό είναι λύση στο πλαίσιο της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, με αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Τέλος, μιλά για την ενισχυμένη αμυντική συνεργασία Ελλάδας – Κύπρου, αλλά και για την ανάπτυξη των αμερικανικο-κυπριακών σχέσεων.

Εν όψει της άτυπης πενταμερούς διάσκεψης για το Κυπριακό, Τουρκία και Τουρκοκύπριοι μιλούν για λύση δύο κρατών. Διαβλέπετε πιθανότητες γεφύρωσης του χάσματος; Θα μπορούσε να αποτελέσει λύση η αποκεντρωμένη ομοσπονδία που προτείνει ο πρόεδρος Αναστασιάδης;

«Ο πρόεδρος θα μεταβεί στην άτυπη πενταμερή διάσκεψη με αυτοπεποίθηση για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Συμφωνημένο πλαίσιο λύσης υπάρχει: η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία. Αυτό διασφαλίζει ότι η χώρα μας θα λειτουργεί αποτελεσματικά στο διεθνές περιβάλλον και στην ΕΕ με μια κυριαρχία, ιθαγένεια και διεθνή προσωπικότητα. Η απόρριψη της λύσης δύο κρατών δεν είναι μόνο δική μας απόφαση, αλλά και θέση των Ηνωμένων Εθνών, του ίδιου του Γενικού Γραμματέα, του Συμβουλίου Ασφαλείας αλλά και των χωρών που έχουν επιδείξει ενδιαφέρον για τη νέα προσπάθεια έναρξης των διαπραγματεύσεων».

Τι συζητήσατε με τον έλληνα ομόλογό σας στις πρόσφατες συναντήσεις σας;

«Με τον φίλο υπουργό Εθνικής Αμυνας έχουμε αναπτύξει μια εξαιρετική σχέση. Εργαζόμαστε μεθοδικά για την προάσπιση της κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας. Παράλληλα, εργαζόμαστε για την προώθηση μιας φιλόδοξης περιφερειακής αμυντικής πολιτικής. Κύπρος και Ελλάδα πρωταγωνιστούν στην εμπέδωση της σταθερότητας, ασφάλειας και περιφερειακής συνεργασίας σε έναν χώρο που εκτείνεται σε Ανατολική Μεσόγειο, Μέση Ανατολή και Κόλπο, που βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό του διεθνούς δικαίου. Τόσο στην Αθήνα όσο και στη συνάντηση που είχαμε με τον κ. Παναγιωτόπουλο, στο πλαίσιο της διεθνούς έκθεσης στρατιωτικού εξοπλισμού στο Αμπου Ντάμπι, ανταλλάξαμε απόψεις για την κατάσταση ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο υπό το φως της αποσταθεροποιητικής στάσης της Τουρκίας. Ακόμα, αναφερθήκαμε στο πώς θα ενδυναμωθούν οι τριμερείς συνεργασίες μας με το Ισραήλ και την Αίγυπτο, καθώς επίσης με άλλες χώρες, με προοπτική εμπλοκής τους σε τριμερείς ασκήσεις και προγράμματα αμυντικής συνεργασίας. Η αμυντική συνεργασία Κύπρου – Ελλάδας είναι βαθιά ριζωμένη και ιδιαίτερα ενισχυμένη και διευρυμένη τα τελευταία χρόνια. Με την Ελλάδα καθώς και με άλλους εταίρους στην ΕΕ εργαζόμαστε για τη δημιουργία ασπίδας προστασίας της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, που αποτελεί ταυτόχρονα ασπίδα προστασίας της ΕΕ».

Από τα πιο καυτά θέματα των συνομιλιών είναι η αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων. Ποια, πιστεύετε, θα ήταν η βιωσιμότερη λύση; Θα ήταν εφικτή η παραμονή των ΕΛΔΥΚ και ΤΟΥΡΔΥΚ σε συνδυασμό με μια sunset clause;

«Υποστηρίζουμε μια καθαρή λύση με αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων και κατάργηση των αποικιοκρατικών εγγυήσεων. Σκοπός μας είναι η εξέλιξη της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ένα σύγχρονο, λειτουργικό ομόσπονδο κράτος-μέλος της ΕΕ, στο οποίο όλοι οι πολίτες του, ανεξαρτήτως καταγωγής, θα απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους. Δεν μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι θα ζούμε υπό καθεστώς απειλής».

Πόσο σας ανησυχούν η κατασκευή και η αναβάθμιση των στρατιωτικών υποδομών της Αγκυρας στα Κατεχόμενα; Αληθεύει πράγματι ότι οι Τούρκοι σταθμεύουν UAVs στον Βορρά;

«Ασφαλώς και μας ανησυχεί η αναβάθμιση των στρατιωτικών συστημάτων και υποδομών της Τουρκίας στα κατεχόμενα εδάφη μας. Η συνέχιση της παρούσας κατάστασης έχει σκοπό να συμβάλει στην περαιτέρω παγίωση των τετελεσμένων και να εξυπηρετήσει περισσότερο τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας σε βάρος του Ελληνισμού της Κύπρου. Παρακολουθούμε τις δραστηριότητες στα Κατεχόμενα, ενώ παράλληλα προσπαθούμε να ενισχύσουμε αποτελεσματικά το αξιόμαχο των δυνάμεών μας. Οσον αφορά τη δραστηριότητα των τουρκικών UAVs, το τελευταίο τρίμηνο έχουν αυξηθεί οι πτήσεις τους τόσο στο Δυτικό – Βόρειο – Ανατολικό FIR όσο και πάνω από τον χερσαίο χώρο των Κατεχομένων».

Πώς προχωρεί η παραχώρηση διευκολύνσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας στη Γαλλία;

«Η Γαλλία αποτελεί για την Κυπριακή Δημοκρατία έναν ισχυρό σύμμαχο στην προσπάθεια που καταβάλλει για τήρηση του διεθνούς δικαίου και του Δικαίου της Θάλασσας. Στο πλαίσιο των αμυντικών συμφωνιών που έχουν συναφθεί με τη Γαλλία περιλαμβάνεται η παροχή διευκολύνσεων  που αφορούν προσγειώσεις αεροσκαφών της γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας στην Αεροπορική Βάση Πάφου και στα αεροδρόμια Λάρνακας και Πάφου, καθώς και ελλιμενισμούς γαλλικών πολεμικών πλοίων. Πρόσφατα φιλοξενήθηκαν στην Αεροπορική Βάση Πάφου μαχητικά αεροσκάφη που έλαβαν μέρος σε ευρείας κλίμακας άσκηση στην Κύπρο. Επιδίωξή μας είναι η δυνατότητα παροχής περισσότερων διευκολύνσεων μέσω της αναβάθμισης της Ναυτική Βάσης “Ευάγγελος Φλωράκης” αλλά και της Αεροπορικής Βάσης Πάφου με αντίστοιχα επιχειρησιακά οφέλη για την Εθνική Φρουρά».

Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η αμυντική συνεργασία με Ισραήλ και ΗΠΑ; Ιδιαίτερα σχετικά με τις ΗΠΑ, ποιες είναι οι νεότερες εξελίξεις έπειτα από την πρόσφατη απόφαση άρσης του εμπάργκο όπλων;

«Οι διμερείς σχέσεις σε θέματα άμυνας και ασφαλείας μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας – ΗΠΑ ενισχύθηκαν σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ιδιαίτερα μετά την ψήφιση της νομοθεσίας East Med Act έχουν ανοίξει νέοι ορίζοντες συνεργασίας. Ο συγκεκριμένος νόμος αποτέλεσε μια ιστορική εξέλιξη για την Κύπρο και σηματοδότησε τη νέα στρατηγική των ΗΠΑ στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Οι ΗΠΑ υποστηρίζουν την ενίσχυση του άξονα συνεργασίας Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας για θέματα ασφαλείας, ενέργειας και αντιμετώπισης της τρομοκρατίας. Επιδιώκεται  η συμμετοχή των ΗΠΑ στον άξονα συνεργασίας των τριών χωρών για ενίσχυση του επιπέδου ασφαλείας στην περιοχή.

Η πρώτη σημαντική εξέλιξη μετά την υιοθέτηση της νομοθεσίας ήλθε τον Σεπτέμβριο του 2020, όταν η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την απόφαση για προσωρινή άρση του εμπάργκο πώλησης αμερικανικών μη φονικών όπλων προς την Κυπριακή Δημοκρατία. Σε αυτό το πλαίσιο, το υπουργείο Αμυνας εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο για προμήθεια τέτοιων υλικών. Πέραν τούτου, για πρώτη φορά προβλέφθηκε η παροχή στρατιωτικής επιμόρφωσης και εκπαίδευσης προς τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεών μας.  Εχουν ήδη ολοκληρωθεί και προγραμματίζονται για το άμεσο μέλλον πρωτοβουλίες σε ό,τι αφορά στρατιωτικές ασκήσεις και συνεκπαιδεύσεις μεταξύ των Ειδικών Δυνάμεων των δύο χωρών».