Οταν όλα κινούνται προς μια κατεύθυνση για έναν πιο βιώσιμο πλανήτη, η φιλοσοφία των μηδενικών απορριμμάτων (zero waste) μετατρέπεται σε ανάγκη. Οι περισσότερες επιχειρήσεις καταναλώνουν πολύτιμη ενέργεια για την κατασκευή νέων προϊόντων, τα οποία τελικά θα σταλούν για απόρριψη μετά τη χρήση τους.
Κατά μία γενικότερη έννοια, η κυκλική οικονομία είναι ένα μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης το οποίο περιλαμβάνει κοινή χρήση, χρηματοδοτική μίσθωση, επαναχρησιμοποίηση, επισκευή, ανακαίνιση και ανακύκλωση υπαρχόντων υλικών και προϊόντων κατά τον μεγαλύτερο δυνατό βαθμό. Με αυτόν τον τρόπο, ο κύκλος ζωής των προϊόντων παρατείνεται.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση παράγει πάνω από 2,5 δισεκατομμύρια τόνους αποβλήτων κάθε χρόνο, γι’ αυτό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει υιοθετήσει ένα νέο Σχέδιο Δράσης για την Κυκλική Οικονομία, το οποίο είναι ένας από τους βασικούς άξονες της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Συγκεκριμένα, έχει εισαγάγει νομοθετικά και μη νομοθετικά μέτρα που στοχεύουν στη διασφάλιση της διατήρησης των πόρων, κάνοντας πιο ανταγωνιστική την οικονομία της.
Η μετάβαση σε μια πιο κυκλική οικονομία παράλληλα δημιουργεί την ανάγκη για εξειδικευμένες θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας (International Labour Organization), προβλέπεται δημιουργία 18 εκατομμυρίων πράσινων θέσεων εργασίας έως το 2030 σε όλους τους τομείς που θα ενισχυθούν από τη μετάβαση στον κυκλικό τρόπο σκέψης.
Συγκεκριμένα, στην Ευρώπη υπολογίζεται ότι θα δημιουργηθούν 700.000 νέες θέσεις εργασίας έως το 2030, καθώς η ζήτηση εργασίας από εργοστάσια ανακύκλωσης, υπηρεσίες επισκευής και άλλες σχετικές δραστηριότητες αναμένεται να αυξηθεί. Παράλληλα μπορεί να δημιουργηθούν νέες ειδικότητες που εστιάζουν στη μετατροπή ανακυκλωμένων υλικών σε προϊόντα υψηλότερης αξίας.
Η κυκλική οικονομία απαιτεί νέες, καινοτόμες ιδέες επιχειρήσεων που είναι σε θέση να δημιουργήσουν ένα βιώσιμο επιχειρηματικό μοντέλο, όπως τα παρακάτω start ups σε Αμερική, Ευρώπη και Ελλάδα:
Η Lehigh Technologies στην Ατλάντα στοχεύει στην ανακύκλωση ελαστικών και τη μετατροπή τους σε σκόνη από καουτσούκ, η οποία μπορεί να χρησιμοποιηθεί περαιτέρω στην κατασκευή ελαστικών, ή σε άλλες βιομηχανίες (άσφαλτος, πλαστικά).
Η βιομηχανία τσιμέντου φτάνει σχεδόν το 7%-8% των παγκόσμιων εκπομπών CO2, γι’ αυτό και η CelluComp στη Σκωτία επικεντρώνεται στην αντικατάσταση του τσιμέντου με ένα βιώσιμο υλικό που ονομάζεται Curran. Πρόκειται για ένα διάλυμα που παράγεται με την εξαγωγή νανοϊνών κυτταρίνης από απορρίμματα λαχανικών ρίζας και χρησιμοποιείται σε χρώματα, φαρμακευτικά προϊόντα, ακόμη και στις βιομηχανίες τροφίμων.
Στην Ελλάδα, η Liofyllo δημιουργεί ένα νέο, φιλικό προς το περιβάλλον υλικό από τη βιομάζα των φύλλων ελιάς που απορρίπτεται κατά τη διαδικασία παραγωγής ελαιολάδου. Το υλικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ξύλινα πάνελ, πλαστικά, πετρώματα κ.ά. Επιπλέον, η εταιρεία επεξεργάζεται πάνελ που καταστρέφονται κατά τη διάρκεια της παραγωγής και τα επαναχρησιμοποιεί ως πρώτη ύλη για έργα τέχνης.
Ο κ. Νίκος Αυλώνας είναι πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE) και επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο (MBA International).
