Από 50% έως 70% αναμένεται να διαμορφωθεί, ανάλογα με την τράπεζα, το ποσοστό των δανείων που θα επανέλθουν σε κανονικές πληρωμές μετά τις εννιάμηνες αναστολές δόσεων που χορηγήθηκαν σε οφειλέτες πληττόμενους από την πανδημία του κορωνοϊού.
Αυτή είναι η πρώτη εκτίμηση τραπεζικών στελεχών μετά τις πρώτες επαφές με δανειολήπτες που ακολούθησαν τη λήξη των μορατόριουμ σε ανοίγματα 24 δισ. από το σύνολο των 28 δισ. ευρώ που πάγωσαν μετά το ξέσπασμα της πανδημίας.
Οπως επισημαίνει κορυφαία τραπεζική πηγή που έχει εικόνα των σχετικών διεργασιών, «καλύτερη ορατότητα θα υπάρξει στις αρχές του επόμενου μήνα ως προς τα δάνεια που θα συνεχίσουν να αποπληρώνονται κανονικά». Ωστόσο δηλώνει αισιόδοξος ότι τελικά θα αποφύγουμε το κακό σενάριο. Σύμφωνα με τον ίδιο, «η μάχη των επόμενων μηνών θα δοθεί για τα δάνεια τα οποία είναι αδύνατον να εξυπηρετηθούν με τις προ κορωνοϊού δόσεις εξαιτίας της πίεσης στα εισοδήματα».
Δύο οι επιλογές
Οι επιλογές σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δύο:
Πρώτον, η εξόφληση, τουλάχιστον για όλο το 2021, μειωμένης κατά 50% δόσης σε σχέση με την αρχική.
Δεύτερον, βαθύτερες ρυθμίσεις για τη θεραπεία ανοιγμάτων που δεν είναι δυνατόν να αποπληρωθούν με τους όρους που ίσχυαν πριν από την πανδημία λόγω μόνιμης μείωσης στα εισοδήματα του οφειλέτη.
Οι διαχειριστές δανείων θα επιχειρήσουν να περιορίσουν όσο το δυνατόν περισσότερο τα δάνεια που θα χρειαστούν τελικά ρύθμιση και όχι απλή παράταση των μέτρων διευκόλυνσης. Στην παρούσα συγκυρία, ωστόσο, δεν είναι δυνατή η διατύπωση ασφαλών προβλέψεων για τις οφειλές που θα ενταχθούν στην κατηγορία των μη εξυπηρετούμενων (NPE).
O υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας
Η επιδότηση δόσεων
Από την άλλη, ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία για τα ενυπόθηκα δάνεια που εντάχθηκαν στον μηχανισμό επιδότησης δόσεων «Γέφυρα». Σε αυτά η απώλεια του δώρου από το κράτος, που μπορεί να φτάσει έως τα 5.400 ευρώ σε περίπτωση καθυστέρησης, αποτελεί ένα ισχυρό αντικίνητρο αθέτησης πληρωμών από εδώ και στο εξής. Ως εκ τούτου υπάρχει μεγάλη αισιοδοξία πως τα ανοίγματα αυτά θα παραμείνουν πράσινα.
Εξάλλου, οι τραπεζίτες ποντάρουν πολλά και στην ενεργοποίηση του αντίστοιχου προγράμματος για ελεύθερους επαγγελματίες και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που βρίσκεται στην τελική ευθεία για τη νομοθέτηση και την εφαρμογή του. Στη νέα δράση αναφέρθηκε από το βήμα της Βουλής την περασμένη Παρασκευή ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, τονίζοντας ότι η επιδότηση θα είναι διάρκειας 8 μηνών και θα καλύπτει ένα μεγάλο μέρος κεφαλαίου και τόκων για διάστημα 8 μηνών.
Ειδικότερα, η επιχορήγηση θα φτάνει ως το 90% επί των δόσεων σε ενήμερα επιχειρηματικά και επαγγελματικά δάνεια και έως το 80% σε μη εξυπηρετούμενα, υπό την προϋπόθεση ότι θα ρυθμιστούν. Με τον τρόπο αυτό θα επιβραβευθούν οι συνεπείς δανειολήπτες, αλλά και όσοι είναι διατεθειμένοι να βρουν μία λύση με τον πιστωτή της για την αποπληρωμή του χρέους τους.
Ο κ. Σταϊκούρας υποστήριξε ότι η διαδικασία των αιτήσεων για τη νέα δράση θα γίνεται αποκλειστικά με ηλεκτρονικό τρόπο και θα ολοκληρώνεται γρήγορα χωρίς την υποβολή δικαιολογητικών από τους δικαιούχους.
Ανοδος των επιχειρηματικών χορηγήσεων
Ανοδο για πρώτη φορά μετά τη χρεοκοπία του Ελληνικού Δημοσίου το 2010 σημείωσαν πέρυσι τα υπόλοιπα των τραπεζικών δανείων. Πρόκειται για μια εξέλιξη που συνδέεται άμεσα με την ενεργοποίηση μετά το ξέσπασμα της πανδημίας προγραμμάτων εγγυοδοσίας και επιδότησης τόκων για τη στήριξη των πληττόμενων από τον περιορισμό της οικονομικής δραστηριότητας επιχειρήσεων. Από την άλλη, χαμηλές ήταν οι πτήσεις στα δάνεια των ιδιωτών που συμπλήρωσαν πέρυσι 11 χρόνια συνεχούς πτώσης από τα ιστορικά υψηλά τους, παρά το γεγονός ότι ανεστάλησαν οι πληρωμές σε χορηγήσεις άνω των 10 δισ. ευρώ.
Στην πραγματική οικονομία
Σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος, η ενδυνάμωση της πιστωτικής επέκτασης, ιδιαίτερα αφότου ξεκίνησαν οι επιδράσεις από την πανδημία, αντανακλά την ενίσχυση τόσο της ζήτησης όσο και της προσφοράς δανείων. Ειδικότερα, οι πιέσεις στη ρευστότητα των επιχειρήσεων μετά την έναρξη της υγειονομικής κρίσης και η διαμόρφωση των επιτοκίων των επιχειρηματικών χορηγήσεων σε χαμηλό μέσο επίπεδο οδήγησαν σε ενίσχυση της ζήτησης για νέα δάνεια.
Η παροχή πιστώσεων προς τις επιχειρήσεις ενισχύθηκε, ειδικά μετά τον Ιούνιο, από τα προγράμματα χρηματοδότησης μέσω της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας με εγγυήσεις (από το Ταμείο Εγγυοδοσίας Επιχειρήσεων COVID-19) και επιδότηση επιτοκίου (ΤΕΠΙΧ ΙI), καθώς και από τις χρηματοδοτήσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων.
Τα κονδύλια αυτά διοχετεύτηκαν με ταχύτητα προς την πραγματική οικονομία για την κάλυψη αναγκών σε κεφάλαια κίνησης και για να στηριχτούν κλάδοι της οικονομικής δραστηριότητας οι οποίοι υπέστησαν ζημιές από την πανδημία. Πάντως, ακόμη και αν αφαιρεθεί η σημαντική συμβολή των προαναφερθέντων προγραμμάτων, τα οποία άλλωστε προϋποθέτουν διάθεση των τραπεζών να αναλάβουν μέρος του πιστωτικού κινδύνου, εκτιμάται ότι η πιστωτική επέκταση παρέμεινε αξιοσημείωτη.
Στον αντίποδα, συνεχίστηκε, όπως προαναφέρθηκε, η περαιτέρω συρρίκνωση του υπολοίπου της χρηματοδότησης προς τα νοικοκυριά.
