Ημουνα νια και γέρασα μέσα στο Πανεπιστήμιο, γι’ αυτό και έζησα πολλές φάσεις αντιμετώπισης της προστασίας των Πανεπιστημίων από τις εκάστοτε κυβερνήσεις με τις συνακόλουθες θέσεις-αντιθέσεις, ρήξεις, αντιδράσεις, με αγώνες και συχνά θλιβερά επεισόδια.
Αναρωτιέμαι αν έχουν σκεφθεί οι κατά καιρούς αρμόδιοι πώς αντιμετωπίζουν οι νέοι μας τις συνεχείς αλλαγές των συστημάτων, πόση ανασφάλεια αλλά και έλλειψη εμπιστοσύνης αισθάνονται, που σε πολλούς μάλιστα ανώριμους καταλήγουν σε απειθαρχία, ακόμη και σε ακραίες αντιδράσεις.
Σήμερα, τον 21ο αι., εξακολουθούμε δυστυχώς να δίνουμε την εικόνα στους διεθνείς πανεπιστημιακούς κύκλους ότι στην Ελλάδα απειλούνται τα Πανεπιστήμια και η Δημοκρατία! Οι Ελληνες από την αρχαιότητα είχαν μοναδικό ταλέντο στις ιδέες αλλά και μεγάλη αδυναμία στην εφαρμογή τους και στην οργάνωση των σχεδιασμών τους. Διέθεταν όμως και ένα μεγάλο προτέρημα, τον ορθολογισμό, τη λογική. Ο ορθός λόγος των αρχαίων Ελλήνων αποτελεί το μόνο κατάλληλο όργανο για την εύρεση της αλήθειας. Η δομή της πραγματικότητας πρέπει να είναι τέτοια ώστε να γίνεται αντιληπτή από τον ορθό λόγο, και αυτό σημαίνει ότι η δομή της πραγματικότητας πρέπει να είναι από μόνη της ορθολογική.
Η πραγματικότητα σχετικά με την προστασία των Πανεπιστημίων είναι ότι επί χρόνια το πρόβλημα αυτό λύνεται και… ξελύνεται. Η λογική εξαντλείται όταν νόμοι, που ψηφίζονται από τη συντριπτική πλειονότητα των βουλευτών, καταλύονται ή αποδυναμώνονται με τροποποιήσεις και νέες ρυθμίσεις πολιτικής σκοπιμότητας, πριν προλάβουν να δοκιμαστούν στην εφαρμογή τους. Παράδειγμα ο γνωστός ως νόμος Διαμαντοπούλου. Αντιμετώπιζε ουσιαστικά το θέμα της προστασίας των Πανεπιστημίων, ορίζοντας ότι με τον Οργανισμό κάθε ΑΕΙ ρυθμίζονται τα θέματα της οργανωτικής δομής και λειτουργίας του, μεταξύ των οποίων τα ειδικότερα θέματα φύλαξης και προστασίας του Ιδρύματος και της περιουσίας του. Τούτο σήμαινε ότι τα ΑΕΙ, ως αυτοδιοικούμενα Ιδρύματα, θα όριζαν τα του οίκου τους, δεδομένης μάλιστα και της ιδιαιτερότητας κάθε Πανεπιστημίου, από την οποία εξαρτάται άμεσα και ο τρόπος φύλαξης.
Σήμερα, λοιπόν, βρισκόμαστε, και υπό χειρότερες συνθήκες, μπροστά στο ίδιο πρόβλημα, το οποίο, πιστεύω, θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί, σύμφωνα και με τη φιλοσοφία που ανέφερα, με μια ειδική υπηρεσία φύλαξης. Η υπηρεσία αυτή θα υπάγεται στον Πρύτανη, ο οποίος και θα υποχρεούται να συνεργάζεται με κάθε αρμόδια δημόσια αρχή όταν προκύπτει κρούσμα βίας και δημόσιου εξευτελισμού στο Ιδρυμα.
Το ζήτημα της προστασίας δεν λύνεται με τη λογική «άσπρο ή μαύρο», ασυδοσία ή αστυνομία. Η ασυδοσία είναι αναμφίβολα απαράδεκτη αλλά και ο συμβολισμός της αστυνομικής παρουσίας στα Πανεπιστήμια είναι αρνητικός και εγκυμονεί εύλογους κινδύνους.
Προστασία, λοιπόν, των Πανεπιστημίων από οποιαδήποτε μορφή βίας, αλλά, καθώς η εμπειρία μάς διδάσκει, προστασία και από τις αδιέξοδες συζητήσεις και τις συνεχείς ανατροπές στις διατάξεις «περί προστασίας»!
*Η κυρία Στέλλα Πριόβολου είναι ομότιμη καθηγήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του ΕΚΠΑ.
