Μπορεί οι Ηνωμένες Πολιτείες να «επέστρεψαν» στο διεθνές προσκήνιο, όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο νέος αμερικανός πρόεδρος δηλώνοντας ότι «Αmerica is back», σε αντίθεση με εκείνο το εθνικολαϊκιστικό «Αmerica first» του υπόδικου τώρα στη Γερουσία Ντόναλντ Τραμπ, αλλά η «επιστροφή» αυτή φαίνεται ότι δεν θα είναι χωρίς εμπόδια. Και τούτο διότι η πολιτική Τραμπ, με την απομάκρυνση από υπογραφείσες διεθνείς συμφωνίες, την υποβάθμιση των Διεθνών Οργανισμών και την αποξένωση από την Ευρώπη, δημιούργησε ένα βαρύ κλίμα καχυποψίας στις ευρωαμερικανικές σχέσεις, που δεν είναι εύκολο να αλλάξει. Καθώς μάλιστα – και ιδιαίτερα μετά το Brexit – η Γαλλία πρωτίστως, αλλά και η Γερμανία αποφάσισαν να δώσουν μια ώθηση στην εδώ και χρόνια επιδιωκόμενη ενίσχυση της ευρωπαϊκής αυτόνομης εξωτερικής πολιτικής.
Ετσι η πανίσχυρη διατλαντική σχέση που είχε δημιουργηθεί μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, με τη συγκρότηση του ΝΑΤΟ (το οποίο σήμερα ο Εμανουέλ Μακρόν αποκαλεί «κλινικά νεκρό») και η οποία είχε ήδη διαρραγεί, λόγω της αλαζονικής πολιτικής του Τραμπ, είναι πλέον εκ των πραγμάτων αδύνατον να επανασυσταθεί. Πόσο μάλλον που, πέρα από τις δικαιολογημένες ευρωπαϊκές φιλοδοξίες, ο σημερινός κόσμος δεν έχει καμία σχέση με την κατάσταση που επικρατούσε πριν 70 χρόνια. Γνωστή είναι η ανερχόμενη ισχύς της Κίνας, που έχει καταστεί ο κυριότερος ανταγωνιστής σε πολιτικοοικονομικό επίπεδο των Ηνωμένων Πολιτειών και η αυταρχική πολιτική του προέδρου Πούτιν, επικεφαλής μιας χώρας που η Δύση απέτυχε να προσεγγίσει μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης. Βαδίζουμε λοιπόν προς μια νέα μορφή διατλαντικής σχέσης, το περιεχόμενο της οποίας μένει να διευκρινισθεί.
Προς το παρόν όμως από αμερικανικής πλευράς έχουν αρχίσει να εκφράζονται οι πρώτες γκρίνιες, μετά την υπογραφή από την ΕΕ μιας σημαντικής συμφωνίας για επενδύσεις με την Κίνα, χωρίς να έχει προηγηθεί ενημέρωση του Τζο Μπάιντεν, ο οποίος στη συνέχεια υπήρξε ιδιαίτερα σκληρός στην πρώτη τηλεφωνική του επικοινωνία με τον κινέζο πρόεδρο, ενώ Μακρόν και Μέρκελ εξέφρασαν την άποψη ότι δεν πρέπει να δημιουργηθεί ένα κοινό αντικινεζικό μπλοκ, που θα έχει ως αποτέλεσμα να δυσχεράνει τις περαιτέρω επαφές. Εκφράζεται επίσης δυσαρέσκεια για το φιάσκο της επίσκεψης του επικεφαλής της ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής Γιοζέπ Μπορέλ στη Μόσχα και την επιμονή της Μέρκελ για τον αγωγό Nord Steam 2, που μεταφέρει αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία. Και να δούμε τώρα, στην εποχή των γενικότερων γεωπολιτικών ανακατατάξεων που ζούμε (όπου σημαντικό ρόλο παίζει και η «φίλη» μας Τουρκία), ποια θα είναι η συνέχεια.
