Πώς τα… κεφαλάρια γίνονται έργα τέχνης

Η εικαστικός Ειρήνη Γκόγκουα γεννήθηκε στη Γεωργία από πατέρα Γεωργιανό και μητέρα Ελληνίδα. Η ίδια φέρει ένα πνευματικό συγκερασμό από τις κουλτούρες των χωρών που έχει ζήσει, δηλαδή τη Γεωργία, την Ελλάδα και το Ουζμπεκιστάν.

Αυτός ο συνδυασμός αποτελεί και τη βάση των έργων της. Το εικαστικό ταλέντο λειτουργεί μέσα της σαν χείμαρρος πνοής και ζωής. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ίδια: «Μου άρεσε από μικρή να παρατηρώ τον πραγματικό και τον φανταστικό κόσμο καθώς και το αποτέλεσμα της συνύπαρξής τους. Η ζωγραφική είναι ένας χώρος χωρίς κανόνες». Η Ειρήνη Γκόγκουα είναι μία καλλιτέχνις «πολυμορφική», καθώς τα έργα της βασίζονται σε πολυδιάστατα μοτίβα και κρυφά νοήματα. Τολμά και δοκιμάζει διαφορετικές τεχνικές, καθώς θεωρεί ότι η τέχνη δεν εγκλωβίζεται σε σταθερά πλαίσια αλλά μετουσιώνεται ανάλογα με την ψυχική και πνευματική υπόσταση του δημιουργού.

Στο νέο της project η εικαστικός δημιουργεί κεφαλάρια-έργα τέχνης που θα δώσουν διαφορετικό στην κρεβατοκάμαρά μας.

Πόσο έχει επηρεάσει την τέχνη σας η καταγωγή σας;

Η καταγωγή μου, σαφώς και έχει επηρεάσει πολύ τον τρόπο που εκφράζομαι στο χώρο της τέχνης.  Η ανάμιξη, όμως  της κουλτούρας της πατρίδας του πατέρα μου και της μητέρας μου  έχουν παίξει μεγαλύτερο ρόλο σε αυτόν. Ως αποτέλεσμα είναι κάτι άλλο, κάτι διαφορετικό… Είναι σαν να αναμιγνύεις αλεύρι με νερό και (που) το αποτέλεσμα είναι η ζύμη.

Πιστεύω πως δεν υπάρχει ήχος, χρώμα, άρωμα, άγγιγμα, γεύση, τα οποία συνειδητά ή ασυνείδητα να μην μας επηρεάζουν. Πόσο μάλλον η χώρα που γεννιέται και κατά καιρούς επισκέπτεται κάνεις. Ως προς το μέγεθος καθορισμού ακριβώς δεν μπορώ να απαντήσω. Θεωρώ ότι η επιρροή είναι κυμαινόμενη… είναι ζωντανή.

Οι διαφορετικές κουλτούρες συναντιούνται μέσα στο έργο σας. Είναι από επιλογή;

Σαν κουλτούρες τώρα αυτή της Ελλάδας και της Γεωργίας, θεωρώ πως από την αρχαιότητα υπήρχαν αλληλεπιδράσεις. Μην ξεχνάμε πως πριν από την  Τουρκία ήταν γειτονικές χώρες με πολλές ιστορικά και μυθολογικά κοινές αναφορές όπως το χρυσόμαλλο δέρας, η Μήδεια, ο Ιάσονας, ο μύθος του Προμηθέα. Το όρος του Βορέου ονομάστηκε Καύκασος   από τον Δία. ..

Στη γεωργιανή γραφή, όσο παράξενο και αν ακούγεται το «υ» και το «ω» υπάρχουν με αυτόν ακριβώς τον ήχο αλλά αντεστραμμένα.  Επίσης, στην αρχαία γεωργιανή αλφάβητο  υπάρχει το φωνήεν «ύψιλον». Στη μεταχριστιανική περίοδο ήταν η δεύτερη χώρα, έπειτα από την Ελλάδα που ασπάστηκε την ορθοδοξία.

Οπότε έχουν αρκετές διαφορές αλλά και πολλά κοινά σημεία, τα οποία σίγουρα ξεκάθαρα συναντιούνται στα έργα μου, χωρίς καμία προσπάθεια. Γενικά, οποία επιρροή υπάρχει στα έργα μου είναι ακούσια. Δεν προσπαθώ να εντάξω στοιχεία από κουλτούρες, ταξίδια, εμπειρίες,  καλλιτέχνες. Ότι γίνεται, προκύπτει  ασυνείδητα και μου αρέσει πολύ αυτό. Αφήνομαι στο υποσυνείδητο να με καθοδηγεί. Το εμπιστεύομαι!

Σε ποιο καλλιτεχνικό ρεύμα κατατάσσετε τον εαυτό σας;

Ως προς την αυτό, με εκφράζουν απόλυτα τα λόγια του Νίκου Καρούζου » Δεν εντάσσομαι , δεν ενσωματώνομαι, δεν ανήκω σε λογοτεχνικές εταιρείες, δεν επωμίζομαι τίποτα. Θέλω να είμαι μόνος μου και να έχω απεριόριστα την  υπαρξιακή μου ευθύνη.». Θαυμάζω καλλιτέχνες από κάθε ρεύμα. Αγαπημένοι μου είναι οι: Γυζης, Παπαλουκάς, Klimt, Van Gogh , Gogen, Monet, Dali…

Τι ρόλο έχει το χρώμα στην τέχνη και τη ζωή σας;

Τα χρώματα είναι ταξίδια. Αρκεί μία ανατολή ή δύση για να το συνειδητοποιήσει κάνεις αυτό. Και εδώ  αφήνομαι. Δεν τα επιλέγω. Όχι συνειδητά τουλάχιστον. Για να καταλάβετε, κατά τη διάρκεια μιας έκθεσης που είχα κάνει σε παλιό  βαγόνι, όταν βγήκε ένας θεατής, μου είπε: «πολύ μπλε! Θα είναι το αγαπημένο σας χρώμα!». Όταν έφυγε, μπήκα στο βαγόνι και μόνο τότε συνειδητοποίησα πως όλα τα έργα εμπεριείχαν μέσα το μπλε. Μόνο τότε το είδα. Ούτε όταν επέλεγα τα χρώματα κατά τη διάρκεια της ζωγραφικής, αλλά ούτε και όταν έστηνα την έκθεση. Έχει τύχει να δουλεύω πάνω σε δύο έργα,  (το συνηθίζω αυτό) το ένα να «πνίγεται» στο κοκκινόμαυρο και το άλλο σε γαλάζιο! Δεν ξέρω. Ίσως να ισορροπώ με αυτόν τον τρόπο.

Πόσο έχει επηρεάσει η πανδημία την αγορά της τέχνης;

Η πανδημία έχει επηρεάσει τα πάντα.  Η αγορά της τέχνης είναι το μικρότερο κακό που έχει κάνει. Άλλωστε είχε βάλει το χεράκι της και η οικονομική  κρίση νωρίτερα.  Ζούμε μία πρωτόγνωρη εποχή. Ιστορικές αλλαγές.  Έχουν έρθει τα πάνω κάτω. Η τέχνη είναι μία διάσταση, ένας μαγνήτης δονήσεων. Επηρεάζεται όσο τίποτα από τα γεγονότα που ζούμε και επηρεάζει συγχρόνως. Πιστεύω στην τέχνη και στην αφύπνιση που μπορεί να φέρει.

Μιλήστε μου για το νέο σας project.

Το νέο project προέκυψε από προσωπική ανάγκη. Η δουλειά μου είναι αρκετά επίπονη για το σώμα μου. Ο ύπνος σημαντικός παράγοντας για την ξεκούραση. Έτσι αποφάσισα να επενδύσω σε αυτό. Μου πήρα ένα καλό σύστημα ύπνου. Χρειαζόμουν και ένα κεφαλάρι αλλά δεν μου «γέμιζε» κάτι το μάτι… Δεν μου ήταν «αρκετά». Ήταν πάνω κάτω πανομοιότυπα. Έψαχνα να βρω στο διαδίκτυο κάτι διαφορετικό, να μου κάνει εντύπωση, αλλά όσα έβρισκα δεν ήταν μαλακά και εύχρηστα. Δεν ήταν κεφαλάρια με αλλά λόγια. Έτσι «έσκασε» η ιδέα του να το φτιάξω μόνη μου.

Η πρώτη απόπειρα έγινε με βαμβακερά νήματα,  ήθελα να μας περιβάλλουν φυσικά υλικά.  Τα έβαψα με φυτικά χρώματα (πχ το χρώμα του ήλιου είναι κουρκουμάς) και τα κόλλησα με αλευρόκολλα. Είχα κάνει ολόκληρη έρευνα για τα υλικά. Ήταν σαν ταξίδι η διαδικασία. Μου άρεσε πολύ. Όμως, το αποτέλεσμα ήταν πολύ σκληρό και πολύ βαρύ για κεφαλάρι. Ο σύζυγος  μου έλεγε πως ήταν σχέδιο δολοφονίας του (σε περίπτωση που τον πλάκωνε την ώρα του ύπνου).

Έτσι ήρθε το δεύτερο κεφαλάρι. Πάνω σε παπλωματάκι ζωγράφισα και κέντησα το περίγραμμα του αρχικού σχεδίου. Η επιθυμία πραγματοποιήθηκε.

Κατά την διάρκεια των προσχεδίων που έφτιαχνα για το κεφαλάρι μου, καταλαβαίνετε  ότι οι ιδέες δεν ήταν λίγες! Τα υλικά, τα χρώματα, το σχήμα, το θέμα… ήταν πολλά και σίγουρα δεν θα μπορούσα να τα φτιάξω όλα για μένα. Έχουν και τεράστιο όγκο! Έτσι σκέφτηκα μια σειρά από κεφαλάρια. Να τα μοιραστώ… Σίγουρα θα υπάρχουν άνθρωποι με παρόμοιες ανάγκες με τις δικές μου. Ένα ξεχωριστό και μοναδικό κεφαλάρι για τον πιο προσωπικό μας χώρο. Για το χώρο που περνάμε το εν-τρίτο της ζωής μας! Αυτά και με την ιδέα!

Η επιθυμία μου είναι έργα τέχνης για κεφαλάρια. Τα υλικά που  χρησιμοποιώ είναι: υφάσματα, νήματα, ξυλογλυπτική, ζωγραφική σε ξύλο, κεραμικά, αργαλειός. Σε αυτό δεν μπορώ να είμαι συγκεκριμένη, να περιοριστώ, αλλά αφήνω το έργο να με κατευθύνει.

Είναι η κρεβατοκάμαρα το πιο σημαντικό δωμάτιο του σπιτιού;

Ο χώρος που μας περιβάλλει είναι σημαντικός. Μας επηρεάζει…τα χρώματα, ο ήχος τα σχήματα. Όλα είναι δονήσεις, ενέργεια. Αυτή η δόνηση, η ενέργεια δεν σταματά όταν δεν κοιτάμε, όταν έχουμε κλειστά τα μάτια, όταν κοιμόμαστε. Ίσως, τότε, να μας επηρεάζει και σε μεγαλύτερο βαθμό. Οπότε ναι, θεωρώ πως το υπνοδωμάτιο και ότι υπάρχει μέσα σε αυτό, επηρεάζει τον ύπνο, την ψυχολογία, τη διάθεση κατά την διάρκεια του ύπνου αλλά και μετά.

Πόσο μπορεί να αλλάξει τη διάθεσή μας ένα κεφαλάρι-έργο τέχνης;

Όπως ακριβώς ένα έργο τέχνης!

(Φωτογραφίες: @yiannissotiropoulos)