Η πανδημία του COVID19 είχε ριζική επίδραση στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, μεταβάλλοντας τη σχέση των εργαζομένων με το φυσικό χώρο εργασίας τους.
Σύμφωνα με την τελευταία Έκθεση του ΔΝΤ για την Παγκόσμια Οικονομία, η μεσοπρόθεσμη προσαρμογή των εθνικών οικονομιών στα νέα δεδομένα αναμένεται να ευνοήσει τομείς όπου κυριαρχούν οι ψηφιακές μέθοδοι εργασίας.
Το νέο διεθνές οικονομικό περιβάλλον προμηνύεται ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Καθοριστική παράμετρο σε αυτόν τον ανταγωνισμό θα αποτελέσει και η αξιοποίηση των «ψηφιακών νομάδων» (digital nomads).
Τι είναι οι ψηφιακοί νομάδες;
Σε αντίθεση με τους εγχώριους τηλεργαζόμενους, οι «ψηφιακοί νομάδες» είναι ως επί το πλείστον επαγγελματίες που διαμένουν και εργάζονται εξ’ αποστάσεως σε διαφορετικό κράτος από τον εργοδότη τους ή τους πελάτες τους. Αυτοί οι εργαζόμενοι, σε μεγάλο βαθμό αγγλοσαξωνικής καταγωγής, εξειδικεύονται στους τομείς προγραμματισμού και νέων τεχνολογιών, με εισοδήματα άνω των 50.000 δολαρίων σε ποσοστό άνω του 70%, σύμφωνα με την έρευνα Buffer 2020.
Η διεθνής τηλεργασία ενισχύθηκε κατά την πανδημία, την ίδια στιγμή, ωστόσο, οι ψηφιακοί νομάδες αναγκάστηκαν να μειώσουν τους ρυθμούς κινητικότητας, αναζητώντας μονιμότερους και ασφαλέστερους προορισμούς εγκατάστασης. Αυξήθηκε, μάλιστα, ο ανταγωνισμός μεταξύ διαφόρων κρατών για την προσέλκυσή τους, από την Κεντρική Αμερική μέχρι την Ασία και την Ευρώπη. Ενδεικτικά, η Εσθονία θέσπισε βίζα για «ψηφιακούς νομάδες» τον Αύγουστο του 2020 και ακολούθησε η Κροατία.
Ποια τα οφέλη για την Ελλάδα;
Η αύξηση της κατανάλωσης στις τοπικές αγορές είναι μεν η πρώτη και πιο προφανής απάντηση, ωστόσο έρευνες επικεντρώνουν στην υψηλή συσχέτιση της διεθνούς κοινότητας των ψηφιακών νομάδων με την καινοτόμα επιχειρηματικότητα.
Αυτή η ροπή στην επιχειρηματικότητα και η διάχυση της καινοτομίας σε τομείς τεχνολογικής αιχμής πέρα από το «εύκολο συνάλλαγμα» είναι ακριβώς που έχει κερδίσει την προσοχή της ομάδας εργασίας της ελληνικής «ψηφιακής βίζας», υπό τον αρμόδιο Αναπληρωτή Υπουργό Εξωτερικών Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη η οποία βρίσκεται σε στενή συνεργασία με το γραφείο του Υπουργού Μετανάστευσης, Νότη Μηταράκη και το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και την ομάδα του ΓΓ Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Λεωνίδα Χριστόπουλου.
Η ανάγκη για τη λήψη νομοθετικής πρωτοβουλίας διαπιστώθηκε έπειτα από διαβουλεύσεις της ομάδας εργασίας του Αν. Υπουργού Εξωτερικών με εκπροσώπους διεθνών δικτύων επιχειρηματικότητας και επιτυχημένων νεοφυών επιχειρήσεων, καθώς μάλιστα και με τη διαδικτυακή κοινότητα των «ψηφιακών νομάδων» της Ελλάδας. Η σχετική νομοθετική πρωτοβουλία είναι ήδη στα σκαριά από τις αρμόδιες διευθύνσεις των Υπουργείων και αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα σε υπηκόους χωρών εκτός ΕΕ να διαμένουν και να εργάζονται για ορισμένο χρονικό διάστημα από την Ελλάδα. Μάλιστα, για να μην πλήττεται η εγχώρια αγορά εργασίας, θα αποκλείεται, μέσω αυστηρών εισοδηματικών κριτηρίων, το ενδεχόμενο παράτυπης δραστηριότητάς τους στην ελληνική αγορά εργασίας, ενώ θα διευκολύνονται για τη μετάβασή τους στο καθεστώς καινοτόμου επενδυτή ή φορολογικής μετεγκατάστασης. Η νέα νομοθετική πρωτοβουλία έρχεται σε συνέχεια της student visa μάλιστα μόλις πριν από 1 μήνα έφερε προς ψήφιση τροπολογία ο Αν. Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης ανοίγοντας τον δρόμο σε στελέχη εταιρειών τρίτων χωρών να έρχονται για σπουδές στη χώρα μας.
Παράλληλα, την νέα πρωτοβουλία αυτή έχει αγκαλιάσει και η τοπική αυτοδιοίκηση και κυρίως τα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας, που προσβλέπουν στην αναζωογόνηση του αστικού ιστού και στην τόνωση της διεθνούς εξωστρέφειάς τους την επομένη της πανδημίας. «Η Αθήνα έχει όλα τα απαραίτητα στοιχεία, για να προσελκύσει τα πιο λαμπρά μυαλά. Οι νομάδες θέλουν να βρίσκονται σε μια πόλη που βρίσκεται σε κίνηση και εξελίσσεται συνεχώς. Ξέρω από προσωπική εμπειρία ότι αυτό ακριβώς είναι η Αθήνα. Πολλοί εργαζόμενοι εξ αποστάσεως θα ήθελαν πραγματικά να βρίσκονται εδώ, εάν τους δινόταν η δυνατότητα να μείνουν για παραπάνω από μερικούς μήνες», δηλώνει ο Tyler Boersen, υπεύθυνος διεθνών media του Οργανισμού “This is Athens” του Δήμου Αθηναίων, ο οποίος μάλιστα έχει εγκαινιάσει μια θεματική καμπάνια προσέλκυσης ψηφιακών νομάδων.
Άλλωστε, η προσέλκυση καινοτόμων επαγγελματιών υψηλής εξειδίκευσης στη χώρα μας εντάσσεται στην ευρύτερη κυβερνητική στρατηγική «ψηφιακού μετασχηματισμού» για την ενίσχυση της εθνικής οικονομίας. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε δηλώσει πρόσφατα στον διεθνή τύπο ότι «ο κορωνοϊός έδειξε ότι μπορεί κανείς να εργάζεται από οπουδήποτε»
