Λίγο μετά τις 8 το βράδυ η μπυραρία PiwPaw στο κέντρο της Βαρσοβίας έχει γεμίσει κόσμο. Οι σερβιτόροι πηγαίνουν γρήγορα από τη μια παρέα στην άλλη. «Διαθέτουμε 40 διαφορετικά είδη μπύρας», περηφανεύεται ο Μίχαλ Μάτσιαγκ ιδιοκτήτης της δημοφιλούς μπυραρίας. Δεν φορά μάσκα, όπως άλλωστε και όλοι οι πελάτες.
Η PiwPaw ανήκει στις πολυάριθμες μπυραρίες και τα εστιατόρια που παραβιάζουν συστηματικά το λοκντάουν. Σύμφωνα με απόφαση των αρχών στην εστίαση επιτρέπεται μόνο η αποστολή φαγητών και ποτών σε πακέτο. Ο Μίχαλ Μάτσιαγκ όμως αδιαφορεί για τα περιοριστικά μέτρα. Δηλώνει ότι λόγω της πανδημίας έχασε εκατομμύρια Ζλότι και ότι μια επιτυχημένη επιχείρηση που είχε ιδρύσει χρεοκόπησε.
Με το σύνθημα «Ανοίγουμε» (Otwieramy) γαστρονόμοι και άλλοι επιχειρηματίες έχουν ξεκινήσει στην Πολωνία εκστρατεία με αίτημα τον τερματισμό του λοκντάουν. Ο Μίχαλ Βοϊτσιεχόφσκι από τη πρωτοβουλία «Απεργία επιχειρηματιών – Ενωμένοι Πολωνοί», στην οποία συμμετέχουν εκατοντάδες εστιατόρια και μπυραρίες, δηλώνει: «Περιμένουμε από την κυβέρνηση να μας επιτρέψει να ανοίξουμε για να μην καταστρέφονται άλλο χωρίς νόημα θέσεις εργασίας».
Σε καθοδική τροχιά τα κρούσματα
Το τελευταίο διάστημα η Πολωνία εισέρχεται αργά, αλλά σταθερά σε περίοδο χαλάρωσης των μέτρων μιας και τα κρούσματα άρχισαν σταδιακά να μειώνονται. Από 24ωρα με σχεδόν 28.000 κρούσματα, οι πολωνικές υγειονομικές αρχές καταγράφουν πλέον καθημερινά περίπου 7.000 νέα κρούσματα και περίπου 450 θανάτους.
Οι Πολωνοί είναι ιδιαίτερα εφευρετικοί στη προσπάθειά τους να παρακάμψουν τους ισχύοντες κανόνες. Σε ένα μπαρ η σερβιτόρα απαντά όταν την ρωτά ένας πελάτης εάν έχουν ανοίξει ότι απλά «εκπαιδεύουν προσωπικό». Κάποια εστιατόρια βάζουν τους πελάτες τους να υπογράψουν ότι λαμβάνουν μέρος σε μια «γαστρονομική δοκιμή».
Παρά το γεγονός ότι οι υγειονομικές αρχές και η αστυνομία έχουν εντείνει το τελευταίο διάστημα τους ελέγχους στην εστίαση, κανείς δεν δείχνει να ανησυχεί για την επιβολή των προβλεπόμενων προστίμων. Και αυτό επειδή η σχετική νομοθεσία δεν είναι ούτε ιδιαίτερα σαφής, ούτε προβλέπει αυστηρές κυρώσεις για όσους δεν συμμορφώνονται. Επιπλέον οι εστιάτορες έχουν με το μέρος τους νομικούς, τους οποίους αποστέλλει η πρωτοβουλία «Απεργία επιχειρηματιών – Ενωμένοι Πολωνοί» σε όσους βρίσκονται αντιμέτωποι με το νόμο.
Τα δικαστήρια δίνουν δίκαιο σε εστιάτορες
Ένας από τους δικηγόρους είναι ο Πιότρ Βοντκόφσκι, ο οποίος ίδρυσε την πρωτοβουλία «Δικηγόροι για τους εστιάτορες». «Είμαστε παρόντες όταν διεξάγονται έλεγχοι στην εστίαση για να διασφαλίσουμε ότι όλα γίνονται όπως προβλέπουν οι νόμοι». Στο μεταξύ δικηγόροι της πρωτοβουλίας που στέκονται στο πλευρό της εστίασης υπάρχουν σε πολλές πόλεις της χώρας. Ας σημειωθεί ότι και στην Πολωνία οι έλεγχοι των αρχών γίνονται φυσικά χωρίς προειδοποίηση. Συνήθως όμως οι εστιάτορες ανακοινώνουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι θα ανοίξουν τα μαγαζιά τους και οι ελεγκτές κάνουν σχετικά γρήγορα την εμφάνισή τους. Όπως και να έχει οι εστιάτορες είναι προετοιμασμένοι για παν ενδεχόμενο.
Άθελά τους στο πλευρό όσων δραστηριοποιούνται στην εστίαση βρίσκονται τα πολωνικά δικαστήρια. Σε πλήθος περιπτώσεων οι αρμόδιες δικαστικές αρχές έχουν αποφανθεί υπέρ των εστιατόρων και έχουν διαγράψει πολλά τσουχτερά πρόστιμα για παραβίαση περιοριστικών μέτρων. Όπως εξηγεί ο Πιότρ Βοντκόφσκι «σύμφωνα με το πολωνικό Σύνταγμα θα πρέπει να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης για να επιβληθούν αυστηρά περιοριστικά μέτρα που περιλαμβάνουν και το κλείσιμο εστιατορίων και μπαρ». Κατά την εκτίμηση του δικηγόρου όμως το κυβερνών κόμμα PiS φοβάται να επιβάλλει κατάσταση εκτάκτου ανάγκης διότι τότε οι επιχειρηματίες αποκτούν το δικαίωμα να διεκδικήσουν αποζημιώσεις από το δημόσιο.
Ντόρις Χάιμαν, dpa
Επιμέλεια: Στέφανος Γεωργακόπουλος
