Μπορεί τα φώτα της δημοσιότητας να έχουν εστιάσει στην πανεπιστημιακή αστυνομία ωστόσο το νομοσχέδιο των υπουργείων Παιδείας και Προστασίας του Πολίτη έχει και άλλες πολύ σημαντικές διατάξεις.
Ίδια επαγγελματικά δικαιώματα ΑΕΙ και κολεγίων
Μία από αυτές είναι η αλλαγή του συστήματος εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η θέσπιση Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής.
Η κυβέρνηση υπεραμύνεται του μέτρου υποστηρίζοντας ότι με αυτό τον τρόπο θα αναβαθμιστεί το επίπεδο των πανεπιστημίων. Από την άλλη πλευρά η αντιπολίτευση αντιτείνει πως η διάταξη αυτή στη δεδομένη συγκυρία το μόνο στόχο που υπηρετεί είναι η εξασφάλιση πελατείας για τα ιδιωτικά κολέγια.
Σε αυτό το πλαίσιο άλλωστε πολλοί συνδυάζουν τις αλλαγές που φέρνει το νομοσχέδιο για την εισαγωγή στα ΑΕΙ με το πρόσφατο μέτρο που ψηφίστηκε το Δεκέμβριο για την αναγνώριση των ίδιων επαγγελματικών δικαιωμάτων για τους κατόχους τίτλου κολεγίου και τους κατόχους πτυχίου πανεπιστημίου.
Μάλιστα το αρμόδιο τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ προχώρησε σε μελέτη και επεξεργασία των δημοσιευμένων δεδομένων για τις εξετάσεις των υποψηφίων από τα ημερήσια Γενικά Λύκεια για το 2020 και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η εφαρμογή της Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής έτσι όπως προβλέπεται στο νομοσχέδιο θα οδηγήσει σε μείωση τουλάχιστον κατά 23% του αριθμού των εισακτέων σε σχέση με το 2020.
Όπως σημειώνει στην ανάλυση αυτή ο ΣΥΡΙΖΑ:
– κάθε πανεπιστημιακό τμήμα θέτει μια «δική» του βάση,
– η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής είναι το ποσοστό του μέσου όρου των επιδόσεων όλων των υποψηφίων στα 4 εξεταζόμενα μαθήματα του κάθε πεδίου,
– το υπουργείο Παιδείας καθορίζει το εύρος για το ποσοστό του μέσου όρου, μέσα στο οποίο θα μπορεί να κινηθεί η επιλογή του κάθε τμήματος (πχ: 80% έως 120%).
Βαθμολογικός κόφτης και δίδακτρα
Κατά τον ΣΥΡΙΖΑ η θέσπιση Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής στερείται εκπαιδευτικής και ακαδημαϊκής λογικής, καθώς η βελτίωση των επιδόσεων στις πανελλαδικές εξετάσεις δε σχετίζεται με την εφαρμογή οποιουδήποτε βαθμολογικού «κόφτη», αλλά με ουσιαστικές αλλαγές στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στο Λύκειο.
Επιπλέον επισημαίνεται ότι η νομοθετική πρόταση της κυβέρνησης θέτει περιορισμούς στην πρόσβαση των υποψηφίων στα Πανεπιστήμια και επιφέρει μια σειρά από αρνητικές συνέπειες σε μαθητές και ΑΕΙ, στις πόλεις και τις περιφέρειες που αυτά εδρεύουν, όταν την ίδια στιγμή, η πρόσβαση στα ιδιωτικά κολέγια δεν προϋποθέτει καμία βάση εισαγωγής παρά μόνο τη δυνατότητα καταβολής διδάκτρων.
Τα στοιχεία που παραθέτει ο ΣΥΡΙΖΑ στη μελέτη έχουν ως εξής:
Στατιστική ανάλυση:
Σύμφωνα με στοιχεία του υπουργείου Παιδείας οι μέσοι όροι στις πανελλαδικές εξετάσεις του 2020 κυμάνθηκαν ως εξής:
Οι τιμές αυτές αφορούν τους υποψήφιους από τα ημερήσια Γενικά Λύκεια, δηλαδή το 87% των υποψηφίων, με το ισχύον σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, ακόμα και αν όλα τα πανεπιστημιακά τμήματα επιλέξουν το χαμηλό όριο της ΕΒΕ (80%), με βάση τα στατιστικά δεδομένα των μορίων που συνέλεξαν οι υποψήφιοι το 2020, το 2021 δεν θα εισαχθούν (κατά προσέγγιση):
1ο πεδίο: 7.686 υποψήφιοι – δηλαδή το 36%
2ο πεδίο: 4.653 υποψήφιοι – δηλαδή το 31%
3ο πεδίο: 3.424 υποψήφιοι – δηλαδή το 31%
4ο πεδίο: 8.739 υποψήφιοι – δηλαδή το 37%
Λαμβάνοντας υπόψη πως το 2020, από τους 71.159 υποψήφιους δεν εισήχθησαν σε ΑΕΙ 10.319 (15%), με το προτεινόμενο σχέδιο, το 2021 δεν θα εισαχθούν 24.502 (34%) υποψήφιοι – σύμφωνα με το «ευνοϊκό» σενάριο (συντελεστής 0,8) ή 34.070 (52%) – σύμφωνα με το «μέτριο» σενάριο (συντελεστής 1,0).
Ημερήσια ΕΠΑΛ και Εσπερινά ΓΕΛ ΚΑΙ ΕΠΑΛ
Υπενθυμίζεται πως το νομοσχέδιο προβλέπει κοινούς συντελεστές Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής για τους υποψήφιους που φοιτούν σε ημερήσια Γενικά και Επαγγελματικά Λύκεια, και κοινή ΕΒΕ σε εσπερινά και ημερήσια. Οι κοινοί συντελεστές για αποφοίτους ΓΕΛ και ΕΠΑΛ αναμένεται να πλήξουν τους υποψήφιους των ΕΠΑΛ, οι οποίοι έχουν παράλληλο σύστημα εισαγωγής με δικές τους βάσεις και αριθμό θέσεων.
Η θεσμοθέτηση κοινής βάσης (ΕΒΕ) ημερησίων και εσπερινών Λυκείων (ΓΕΛ και ΕΠΑΛ αντίστοιχα) θα αποκλείσει τους απόφοιτους των εσπερινών από την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι οποίοι συνήθως είναι εργαζόμενοι μαθητές. Πρόκειται για ρυθμίσεις με ιδιαίτερα σκληρό και ταξικό πρόσημο.
Επιπτώσεις από τη μείωση των εισακτέων
Η εφαρμογή του προτεινόμενου συστήματος εισαγωγής -ακόμα και στο «ευνοϊκό σενάριο»- θα έχει ως αποτέλεσμα:
139 τμήματα και εισαγωγικές κατευθύνσεις να έχουν απώλειες φοιτητών (σε σύνολο 418), 6 τμήματα δε θα έχουν καθόλου εισακτέους, 50 πόλεις θα χάσουν φοιτητές, 17 από τα 24 ΑΕΙ θα υποστούν απώλειες.
Πιο αναλυτικά, τα τμήματα ανά Πανεπιστήμιο που θα υποστούν απώλειες είναι τα εξής:
Οι επιπτώσεις της Ελάχιστης Βάσεις Εισαγωγής ανά πόλη και περιφέρεια:
Το ποσοστό των τμημάτων που θα υποστούν απώλειες ανά Περιφέρεια:
Κεντρική Μακεδονία: 90%
Βόρειο Αιγαίου: 86%
Ιόνιο: 70%
Στερεά Ελλάδα & Εύβοια: 62%
Δυτική Μακεδονία: 59%
Κρήτη: 56%
Νότιο Αιγαίο: 50%
Πελοπόννησος:47%
Θεσσαλία: 37%
Ανατολική Μακεδονία & Θράκη: 36%
Δυτική Ελλάδα: 34%
Ήπειρος: 22%
Θεσσαλονίκη: 16%
Αττική: 11%
(Επισημαίνεται ότι το μέγεθος του βέλους και ο χρωματισμός του ακόλουθου χάρτη είναι ανάλογος του ποσοστού Τμημάτων που έχουν μείωση).
Συμπεράσματα
Τα συμπεράσματα της μελέτης του ΣΥΡΙΖΑ κατατείνουν στο ότι το προτεινόμενο από την κυβέρνηση σύστημα εισαγωγής στα ΑΕΙ αναμένεται να έχει αρνητικές συνέπειες σε διάφορα επίπεδα. Κύρια χαρακτηριστικά είναι η συρρίκνωση του Ενιαίου Χάρτη Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας, η ένταση των ανισοτήτων και των αποκλεισμών στη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια εκπαίδευση, η ανακατεύθυνση χιλιάδων υποψηφίων σε αμφιβόλου ποιότητας και κοστοβόρες λύσεις που προσφέρουν τα ιδιωτικά κολέγια, όπως και η αποδυνάμωση των περιφερειακών ιδρυμάτων, με ότι αυτό συνεπάγεται για τις τοπικές κοινωνίες και οικονομίες.
Περιορισμός περίπου 30% των φοιτητών στα ΑΕΙ
Αύξηση της μαθητικής διαρροής στο Λύκειο και μείωση των αποφοίτων λόγω της δυσκολίας εισαγωγής στα ΑΕΙ και της εφαρμογής της Τράπεζας Θεμάτων
Αύξηση της φοίτησης σε φροντιστήρια και των σχετικών οικογενειακών δαπανών
Πλήρης ακύρωση του μορφωτικού ρόλου του λυκείου για όλες τις τάξεις
Μείωση της χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων δεδομένου ότι πλέον συνδέεται με τον αριθμό των φοιτητών
Κλείσιμο και συγχώνευση Τμημάτων – μείωση ερευνητικού έργου & αύξηση της «διαρροής εγκεφάλων»
Ανακατεύθυνση σπουδαστών στα ιδιωτικά κολλέγια και επιπλέον οικονομική επιβάρυνση των οικογενειών λόγω των διδάκτρων
Περιορισμός της αναπτυξιακής συνεισφοράς των περιφερειακών Πανεπιστημίων, ειδικά στην επαρχία όπου τα Πανεπιστήμια συνεισφέρουν με μελέτες, έργα και επενδύσεις
Περιορισμός της πολιτιστικής συνεισφοράς των ακαδημαϊκών κοινοτήτων στην επαρχία
Σημαντικές αρνητικές συνέπειες στις τοπικές οικονομίες.
