Είναι γνωστός ο αντίκτυπος της Covid-19 στις οικονομίες των κρατών και στις ανθρώπινες κοινωνίες: κατάρρευση των δημοσίων εσόδων, εκτίναξη των δαπανών, δημοσιονομικές εκτροπές, συρρίκνωση των οικογενειακών προϋπολογισμών, εκτίναξη της ανεργίας, πολλαπλασιασμός των αστέγων, επανεμφάνιση του φαινομένου της πείνας ακόμα και σε χώρες της Δύσης. Και όμως, αν σε κάποιους η πανδημία στέρησε την αξιοπρεπή διαβίωση, σε άλλους χάρισε ακόμα περισσότερο πλούτο!

Ερευνα του αμερικανικού Πανεπιστημίου Harvard έδειξε ότι το 20% του πληθυσμού στις ΗΠΑ – πρόκειται για τους πλέον ευκατάστατους – όχι μόνο δεν έχασε εισοδήματα εξαιτίας του κορωνοϊού, αλλά αύξησε εκείνα που ήδη κέρδιζε. Εξυπακούεται η πανδημική κρίση καθιστά τους πλούσιους πλουσιότερους όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά σε ολόκληρη την ανεπτυγμένη Δύση. Στις αναπτυσσόμενες οικονομίες με προβληματική λειτουργία της Δημοκρατίας και των θεσμών, η συσσώρευση του πλούτου στους ολίγους που παρατηρείται έπειτα από κάθε είδους αναταραχή οφείλεται κυρίως στη μεγάλη πολιτική και οικονομική διαφθορά.

Εν προκειμένω, για τις ΗΠΑ η έρευνα έδειξε ότι τα λεγόμενα «λευκά κολάρα» δεν κατάφεραν μόνο να μεταφέρουν σχετικά εύκολα τον χώρο άσκησης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων τους στο σπίτι. Επωφελήθηκαν κατά εντυπωσιακό βαθμό από τα άνευ προηγουμένου έκτακτα μέτρα για την τόνωση της ρευστότητας που έλαβε η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της χώρας (Fed). Επωφελήθηκαν επίσης τα μάλα από τα οιονεί μηδενικά επιτόκια για να αναχρηματοδοτήσουν τα στεγαστικά τους δάνεια, βρήκαν φθηνά κεφάλαια για να αγοράσουν δεύτερες κατοικίες μακριά από τις επικίνδυνες για να επιμολυνθούν πόλεις, ενώ είδαν τις επενδύσεις τους στη Wall Street να εκτινάσσονται (παρά την κατάρρευση της κερδοφορίας των περισσότερων εισηγμένων επιχειρήσεων).

Εκαναν την κρίση ευκαιρία

Ηταν εντυπωσιακή η συγκέντρωση πλούτου που σημειώθηκε τους τελευταίους 10 μήνες σε μια συγκυρία δραματική από κοινωνικής απόψεως, κατά την οποία «εκατοντάδες χιλιάδες μικρομεσαίες επιχειρήσεις εκτιμάται ότι έβαλαν οριστικό λουκέτο, οι άνεργοι ξεπέρασαν τα 10 εκατομμύρια και σχεδόν τριπλασιάστηκε ο αριθμός των Αμερικανών που κοιμούνται το βράδυ νηστικοί», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το Bloomberg.

Για κάποιους άλλους – μειοψηφία μεν, αλλά διόλου ευάριθμη – το δεκάμηνο της πανδημίας αποδείχθηκε ευκαιρία για βελτίωση της ήδη καλής οικονομικής τους θέσης. Κατά την έρευνα του Harvard και συγκεκριμένα του ανεξάρτητου ερευνητικού Ινστιτούτου που εδρεύει στο Πανεπιστήμιο, Opportunity Insights, επωφελήθηκαν όσοι έχουν ετήσιο εισόδημα άνω των 60.000 δολαρίων.

Αυτοί έχουν ήδη «ρεφάρει» κάθε απώλεια που αρχικά είχαν με το ξέσπασμα του κορωνοϊού στις ΗΠΑ και την πρώτη καραντίνα της άνοιξης. Και έβγαλαν χρήμα κυρίως επειδή είχαν τη δυνατότητα να ανακατευθύνουν το κεφάλαιο που διαφορετικά θα ξόδευαν σε εστιατόρια, σε ταξίδια και γενικά για ψυχαγωγία, σε επενδύσεις! Σε χώρες υψηλότερου επενδυτικού κινδύνου, όπως είναι η Ελλάδα, τα αντίστοιχα οικονομικά και κοινωνικά στρώματα αύξησαν τις αποταμιεύσεις τους στις τράπεζες.

Πού μπορεί να οδηγήσει η συσσώρευση πλούτου εν καιρώ πανδημίας; Σε νέες κρίσεις και σε μείζονες κινδύνους να ξεσπάσουν κοινωνικές ταραχές τα επόμενα 3 με 5 χρόνια, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ (WEF), που εφέτος δεν θα διοργανώσει την καθιερωμένη φιέστα στο χιονισμένο Νταβός. Διότι η πανδημική κρίση «ανατροφοδοτεί τη συνωμοσιολογία, ευνοεί τη μισαλλόδοξη ρητορική και ενθαρρύνει τη βία, τις πολιτικές συγκρούσεις, τον κοινωνικό διχασμό και τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».