Τα φώτα θα σβήσουν για άλλη μια φορά στις βιτρίνες της Ερμού, καθώς το «σκοτάδι» της πανδημίας εξαπλώνεται για άλλη μια φορά πάνω από την Αττική, παρασέρνοντας έτσι και το λιανεμπόριο. Και μπορεί ο μεγαλύτερος εμπορικός δρόμος της πρωτεύουσας να «ξανάνιωσε» για λίγες μέρες, όμως τα διπλανά στενά στην Αγίας Ειρήνης και στο Μοναστηράκι έχουν γίνει πια ένα με το σκοτάδι, καθώς η εστίαση έχει βάλει λουκέτο εδώ και πάνω από 150 μέρες.

Οι ανησυχητικές εικόνες των πρώτων ημερών του ανοίγματος του λιανεμπορίου, με τους γεμάτους καταναλωτές δρόμους, προκάλεσαν ανησυχία, γρήγορα όμως η κίνηση στην αγορά γύρισε σε κανονικά – προ πανδημίας – επίπεδα. Τα δυσμενή επιδημιολογικά δεδομένα για την Αττική επέβαλαν την επιστροφή στο click away, καθώς και τον ερχομό ενός νέου όρου, του click inside ή click in shop, που μένει να φανεί κατά πόσο αποτελεσματικό θα είναι.

Παρά τις διαβεβαιώσεις της κυβέρνησης ότι «το click away δούλεψε», οι έμποροι και οι καταστηματάρχες έχουν αντίθετη άποψη. Σύμφωνα με έρευνα της Palmos Analysis για την ΕΒΕΘ, ο τζίρος της πρόσφατης εορταστικής περιόδου για τις επιχειρήσεις λιανικού εμπορίου που συμμετείχαν στην έρευνα ήταν πολύ χαμηλός, καθώς κατά μέσο όρο δεν ξεπέρασε το 28% των πωλήσεων της εορταστικής περιόδου του 2019. Μόλις το 39% από αυτές πραγματοποίησε πωλήσεις με τη μέθοδο click away την περίοδο των εορτών.

Υπό αυτό το πρίσμα, ο εμπορικός κόσμος εξέφρασε την έντονη αντίδραση του για τα σημερινά μέτρα και τα βήματα πίσω που γίνεται σχετικά με τη λειτουργία του λιανεμπορίου – και μάλιστα εν μέσω της περιόδου των χειμερινών εκπτώσεων. «Ούτε το click in shop, ούτε ακόμη περισσότερο το click away, συνιστούν λύση για το εμπόριο. Τα δεχόμαστε περισσότερο ως αναγκαίο κακό», σημειώνει ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας.

«Κλινικά νεκρή» η εστίαση – Στον αέρα εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις εργασίας

Οι επαγγελματίες της εστίασης βέβαια, ενός νευραλγικού τομέα της ελληνικής οικονομίας, δεν είχαν ούτε την πολυτέλεια και τη χαρά να ανοίξουν έστω και για λίγες μέρες.

Οι εργαζόμενοι στην εστίαση στην Ελλάδα είναι περίπου 330.000. Οι άνθρωποι αυτοί ζούνε με τα επιδόματα των 534 ευρώ για μήνες. Και όταν κάποια στιγμή στο μέλλον ανοίξει ξανά ο κλάδος, οι αναστολές θα λήξουν και θα ξεκινήσουν οι απολύσεις.

Λόγω της καταστροφής του κλάδου, υπολογίζεται ότι τέσσερις στις δέκα επιχειρήσεις εστίασης δεν θα ανοίξουν ποτέ. Με λίγα λόγια, σχεδόν 150.000 θέσεις εργασίας είναι στον αέρα.

Ωστόσο, σύμφωνα με όσα είπε πριν λίγες μέρες στο OPEN ο πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ Γιώργος Καββάθας, η εστίαση συνεργάζεται με μια σειρά κλάδων από τον πρωτογενή μέχρι τον τριτογενή τομέα, επηρεάζοντας συνολικά τουλάχιστον 1.000.000 εργαζομένους!

Δέκα καταστήματα εστίασης έκλεισαν σε ένα τετράγωνο στο Γκάζι, που έσφυζε από ζωή και τα μαγαζιά ξεπηδούσαν σαν μανιτάρια. Ίδια τραγική εικόνα αποτυπώνεται και στο Κολωνάκι με πάνω από 80 μαγαζιά ένδυσης, υπόδησης, εστίασης να βάζουν λουκέτο.

Στη Θεσσαλονίκη μόνο στο κέντρο της πόλης έκλεισαν άλλα 40 καταστήματα εστίασης. Υπολογίζεται ότι ο κλάδος στη Θεσσαλονίκη έχει περίπου 5.500 επιχειρήσεις (3.500 εστιατόρια/φαστ φουντ και 2.000 καφέ μπαρ) που απασχολούν περί τις 30.000-35.000 εργαζόμενους. Προβλήματα φυσικά υπάρχουν και στη Ρόδο, τα Χανιά και στα προάστια της Αθήνας.

Με αυτά τα δεδομένα και με την αγορά να έχει χάσει περίπου 4 δισ. ευρώ από την αξία της το 2020 και να συνεχίζει να «καίει» 500 – 600 εκατ. ευρώ κάθε μήνα lockdown, δημιουργούνται πιεστικές συνθήκες στο κυβερνητικό επιτελείο για επανεκκίνηση του κλάδου.

Τα σενάρια για το άνοιγμα της εστίασης

Τρία είναι τα σενάρια για το άνοιγμα της εστίασης, όπως τα μεταφέρει στο Euro2day ο κ. Καββαθάς, ο οποίος είναι επίσης και πρόεδρος της ΠΟΕΣΕ.

  • 1ο σενάριο: Είναι το άνοιγμα σε ζώνες, αρχής γενομένης από την 8η Φεβρουαρίου. Μία εκδοχή είναι ότι ανοίγουν πρώτα τα εστιατόρια και στη συνέχεια σταδιακά ανοίγουν οι αλυσίδες καφέ και γρήγορου φαγητού και τελευταία τα μπαρ και τα κέντρα διασκέδασης. Η πρόταση προσκρούει στη συνδικαλιστική θέση για άνοιγμα που δεν θα αφήνει καμία επιχείρηση πίσω. Για τον ίδιο λόγο, άλλωστε, απορρίφθηκε το σενάριο του ανοίγματος της αγοράς με λειτουργία μόνο σε εξωτερικούς χώρους. Το σχέδιο αυτό σχολιάστηκε ως μη βιώσιμο, ειδικά σε περίοδο με κακές καιρικές συνθήκες.
  • 2ο σενάριο: Είναι η επανεκκίνηση της εστίασης περί τις 10 ή 15 Φεβρουαρίου, σε συνέχεια των ασφαλών δεδομένων που θα δώσει η επανεκκίνηση του λιανεμπορίου και μιας πρώτης εικόνας από το άνοιγμα των γυμνασίων και λυκείων από την 1η Φεβρουαρίου. Συγκεντρώνει σημαντικές πιθανότητες, στον βαθμό βέβαια που θα επιβεβαιωθεί ότι η λειτουργία των εμπορικών καταστημάτων δεν έχει προσθέσει επιδημιολογικό φορτίο και η υγειονομική κατάσταση θα διατηρηθεί σχετικά καλή.
  • 3ο σενάριο: Προβλέπει ότι η αγορά ανοίγει το Πάσχα (φέτος πέφτει 2/5). Αυτό υποστηρίζουν όσοι θεωρούν ότι η επανεκκίνηση εντός των επόμενων εβδομάδων, στις 8 ή 15 Φεβρουαρίου, θα οδηγήσει σε κλιμάκωση της υγειονομικής κρίσης και νέο lockdown. Δεδομένου ότι η λύση-ακορντεόν έχει μεγαλύτερο κόστος, υλικό και άυλο, προτείνουν άνοιγμα με ασφάλεια το Πάσχα, που θα έχει ανοίξει και ο καιρός!

Αντιδράσεις από την εστίαση για την Επιστρεπτέα Προκαταβολή 5

Τα παραπάνω βέβαια είναι και παραμένουν σενάρια. Μέχρι να επιβεβαιωθούν, η αβεβαιότητα του 2020 συντηρείται, μαζί με την υπενθύμιση ότι πέρσι για κάθε μήνα lockdown η αγορά υπολογίζεται ότι «έκαιγε» 500 με 600 εκατ. ευρώ.

Γι’ αυτό τον λόγο, η κρατική στήριξη στους επαγγελματίες και τους εργαζομένους της εστίασης είναι κρίσιμης. Ο πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Αθηνών, Γιάννης Χατζηθεοδοσίου, υπενθυμίζει ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης έχει υποσχεθεί πακέτο στήριξης στην εστίαση μέχρι το τέλος του μήνα.

Ωστόσο, οι επαγγελματίες δηλώνουν την έντονη διαμαρτυρία τους για τα μέχρι στιγμής μέτρα στήριξης. Το Επαγγελματικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης εξέφρασε την αγανάκτησή του για τα ποσά «κοροϊδία» της «Επιστρεπτέας Προκαταβολής –5» , τα οποία υπολογίστηκαν λάθος με αποτέλεσμα να αδικηθούν οι επιχειρήσεις της εστίασης.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του ΕΕΘ, μέλη του εξέφρασαν παράπονα ότι τα ποσά που δόθηκαν σε επιχειρήσεις εστιατορίων, καφετεριών και άλλων κλάδων της εστίασης υπολογίστηκαν με ανορθόδοξο τρόπο, με αποτέλεσμα «επιχειρήσεις που είναι κλειστές εδώ και μήνες εισέπραξαν από 1.000 έως 4.000 ευρώ, δηλαδή ανεπίτρεπτα χαμηλά».