Ανελέητη μάχη μηχανισμών με φόντο τις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη νέων Νομαρχιακών Επιτροπών στα τέλη του Φεβρουαρίου εξελίσσεται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, σε μια χρονική στιγμή που η αξιωματική αντιπολίτευση καλείται να αντιμετωπίσει το στρατηγικό κενό που αναδεικνύεται και να αποκτήσει ελκυστικό αφήγημα με σκοπό να μειώσει τη δημοσκοπική διαφορά που τη χωρίζει από την κυβέρνηση.

Καμία αμφισβήτηση Τσίπρα

Η εσωκομματική γεωγραφία της τελευταίας περιόδου διαμορφώθηκε με το βλέμμα στο 3οΣυνέδριο, που είναι άγνωστο εάν και πότε θα γίνει, λόγω της πανδημίας. Το ερώτημα που τίθεται από πολλές πλευρές είναι εάν αυτές οι κινήσεις αποτελούν αμφισβήτηση του ίδιου του Αλέξη Τσίπρα. «Ούτε λόγος. Ο Τσίπρας δεν αμφισβητείται» είναι το μήνυμα από όλες τις τάσεις, τα ρεύματα και τις κινήσεις-πρωτοβουλίες στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ. Μάλιστα, τις τελευταίες ώρες, στη σκιά της ίδρυσης της νέας τάσης «Ομπρέλα» με επίκεντρο τους «53» και της «διάσπασης» της προεδρικής ομάδας με τη συγκρότηση του ρεύματος ιδεών ΡΕΝΕ (Ριζοσπαστική Εναλλακτική Ενότητα) υψώνεται τείχος προστασίας του πρώην πρωθυπουργού.

«Δεν τίθεται κανένα θέμα Τσίπρα. Ο Αλέξης είναι ο αρχηγός και καμία συζήτηση για το αντίθετο δεν γίνεται» λέει στο «Βήμα» πολύπειρος παράγοντας με μακρά διαδρομή και συμπληρώνει: «Υπάρχουν σκοπιμότητες πίσω από την ανακίνηση ενός ανύπαρκτου ζητήματος περί της αρχηγίας Τσίπρα και ειδικά σε μια στιγμή που η κυβέρνηση αρχίζει να καταγράφει φθορά». Στο επιτελείο του κ. Τσίπρα χαρακτηρίζουν όσα κυκλοφορούν αστειότητες, με στενούς συνεργάτες του να τονίζουν ότι καταγράφεται συσπείρωση και αναδιάταξη δυνάμεων. Μάλιστα, για να ενισχύσουν το επιχείρημά τους, σημειώνουν ότι η πρόσφατη απόφαση του Πολιτικού Συμβουλίου ελήφθη ομόφωνα και εστιάζουν και στην κίνηση της «Ομπρέλας» να ρίξει τους τόνους.

Αλμα με την Εθνική Συνδιάσκεψη

Η εσωστρεφής αυτή συζήτηση περί τάσεων, ομάδων, μηχανισμών και τα «εκλογομαγειρέματα» προκαλούν απέχθεια στους ψηφοφόρους που στέκονται με θετικό βλέμμα στον ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ή είναι στην ουδέτερη ζώνη σκεπτόμενοι εάν θα κάνουν ή όχι το βήμα για να συνταχθούν με την αξιωματική αντιπολίτευση. Ο κ. Τσίπρας κατανοεί πλήρως την κατάσταση και θέλει να πραγματοποιήσει ένα σημαντικό άλμα με την Εθνική Συνδιάσκεψη στα τέλη του Απριλίου, αφού βέβαια προηγηθούν οι κινήσεις που κάνει με εντολή του ο γραμματέας Δημήτρης Τζανακόπουλος για να ανασυνταχθεί ο κομματικός μηχανισμός.

Η Συνδιάσκεψη ουσιαστικά θα είναι η αφετηρία για πολιτική αντεπίθεση, έχοντας ανανεωμένο το κόμμα, όπως αποκάλυψε «Το Βήμα» την περασμένη Κυριακή, με το Μητρώο Πολιτικών Στελεχών και την ανάδειξη νέων στελεχών, μια επιχείρηση στην οποία εκτός των δεξαμενών σκέψης«ΕΝΑ» και «Νίκος Πουλαντζάς» έχει ενεργό ρόλο και ο διευθυντής του Πολιτικού Γραφείου του κ. Τσίπρα, ο Μιχάλης Καλογήρου.

Τι συμβαίνει με τις τάσεις και τα ρεύματα

Το ζητούμενο είναι πώς θα κινηθούν οι διάφορες τάσεις, και κυρίως η «Ομπρέλα», τα μέλη της οποίας ναι μεν δεν αμφισβητούν τον κ. Τσίπρα, αλλά έχουν ως σημείο αναφοράς την αρχή «πρώτος μεταξύ ίσων» (primus inter pares). Και ενώ ο κ. Τσίπρας επικεντρώνεται στην αντιπολίτευσή του κατά του Κυριάκου Μητσοτάκη, οι τάσεις στέλνουν λανθασμένο μήνυμα. Είναι ενδεικτικό ότι το τρέχον Σαββατοκύριακο συνεδριάζουν οι διάφορες τάσεις εν όψει των Νομαρχιακών Επιτροπών. Η ΡΕΝΕ συνεδρίασε χθες Σάββατο, σήμερα θα συζητήσει ψηφιακά η Κίνηση Μελών, ενώ σε ανοιχτή γραμμή βρίσκονται τα μέλη της «Ομπρέλας».

Το κρίσιμο στοίχημα για τον κ. Τσίπρα είναι να μην εξελιχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ από κόμμα μελών σε κόμμα ιδιοκτητών και να μην παγιωθούν οι κακές συνήθειες που μεταφέρθηκαν από το ΠαΣοΚ. Η νομή της κομματικής εξουσίας ενδιαφέρει σχεδόν όλους, ακόμα και όσους προτάσσουν πιο ιδεολογικά ζητήματα, ενώ είναι εμφανής η ισχυρή αντίσταση της υπάρχουσας κομματικής γραφειοκρατίας στο «ανοιχτό κόμμα».

«Μονόδρομος»

Υπό αυτές τις συνθήκες, ο κ. Τσίπρας έχει έναν δρόμο, όπως τονίζει στο «Βήμα» πρόσωπο με πλήρη γνώση των διεργασιών και με πίστη στον πρώην πρωθυπουργό: την πολιτική του αναβάπτιση από μια διαδικασία με λαϊκά χαρακτηριστικά και όχι μέσω μηχανιστικών διαδικασιών πίσω από κομματικές κουρτίνες. Αυτό πρεσβεύει και η «σκληρή ομάδα» των προεδρικών που επιθυμεί εκλογή από τη βάση του κ. Τσίπρα στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ ως μια διαδικασία που θα ενδυναμώσει το εγχείρημα της διεύρυνσης και του ανοίγματος του κόμματος. Η συζήτηση για εκλογή από τη βάση παραμένει ζωντανή, όπως και η πρόταση για ψηφιακό συνέδριο, με το οποίο διαφωνεί πλήρως η «Ομπρέλα».

Η «Ομπρέλα» και  οι άλλοι

Τα μέλη της «Ομπρέλας» δεν ακουμπάνε το θέμα της ηγεσίας, καθώς το θεωρούν μη γενόμενο, αλλά εστιάζουν στη στρατηγική της ηγεσίας. Αρα η απάντηση στο αρχικό ερώτημα εάν αμφισβητείται ο κ. Τσίπρας είναι αρνητική. «Ο ίδιος δεν αμφισβητείται, αλλά αμφισβητούνται και διατυπώνονται ενστάσεις για πτυχές της στρατηγικής του». Τα μέλη της «Ομπρέλας» δεν πιστεύουν π.χ. στη λεγόμενη «θεωρία του ώριμου φρούτου» για την κυβέρνηση, την οποία ασπάζεται ένα σημαντικό κομμάτι των προεδρικών.

Κάτω από την… «Ομπρέλα» πλέον βρίσκονται οι Ευκλείδης Τσακαλώτος, Πάνος Σκουρλέτης, Νίκος Φίλης, Νίκος Βούτσης, Δημήτρης Βίτσας, Θοδωρής Δρίτσας, Ανδρέας Ξανθός, Δημήτρης Παπαδημούλης, Κώστας Πουλάκης, Χριστόφορος Παπαδόπουλος (ο θεωρητικός των «53»), Πάνος Λάμπρου, Κώστας Αθανασίου, Αγγελος Γκόγκογλου, Πέτρος Καλκανδής, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης, Γιάννης Μπασκόζος, Μανώλης Σαρρής, Μιχάλης Υδραίος, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Εφη Καλαμαρά, Κατερίνα Κνήτου, Ράνια Σβίγγου, Ερμίνα Κυπριάδου κ.ά.

Συμπόρευση

Αξιοσημείωτη είναι η συμπόρευση πλέον των κ.κ. Τσακαλώτου και Παπαδημούλη που ήταν μέχρι πριν λίγους μήνες στο «προεδρικό μπλοκ», του κ. Βίτσα, αλλά και των «μπανιάδων», των κ.κ. Βούτση, Φίλη και Σκουρλέτη. Η κοινή περπατησιά του κ. Τσακαλώτου με τους «μπανιάδες» προετοιμαζόταν μήνες, ενώ ο πρώην υπουργός Οικονομικών είχε κάνει και αρκετές ζυμώσεις και επαφές για τα επόμενα βήματα ήδη από το περασμένο καλοκαίρι στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Πρέβεζα. Αξιοσημείωτο είναι ότι σε πολλά σημεία για το ύφος, την πορεία του κόμματος και τη στρατηγική τέμνεται με τις απόψεις της «Ομπρέλας» ο προβληματισμός του πολύπειρου Γιάννη Δραγασάκη και του θεωρητικού του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ Αριστείδη Μπαλτά.

Κινητικότητα στο προεδρικό μπλοκ

Το ενδιαφέρον όμως επικεντρώνεται και στην κινητικότητα στο προεδρικό μπλοκ και στη διάσπασή του. Η «Κίνηση Μελών» με κεντρικά πρόσωπα τους Νίκο Παππά, Χρήστο Σπίρτζη, Ρένα Δούρου, Γιάννη Μπαλάφα, Κώστα Ζαχαριάδη, Τρύφωνα Αλεξιάδη, Παύλο Πολάκη κ.ά. είδε να τραβάνε τον δικό τους δρόμο μια ομάδα στελεχών, δημιουργώντας αναστάτωση. Η επιλογή να ιδρυθεί το ρεύμα ιδεών ΡΕΝΕ με πρωταγωνιστές τον πρώην γραμματέα του κόμματος και πρώην υπουργό Παναγιώτη Ρήγα, τον Νίκο Σκορίνη και τον «πασοκογενή» Αντώνη Κοτσακά, υπεύθυνο για τον Πολιτικό Σχεδιασμό στον ΣΥΡΙΖΑ, τάραξε τα νερά στους προεδρικούς. Και αυτό διότι μαζί τους συντάσσονται αρκετοί πασοκογενείς, αλλά και μεσαία στελέχη με καλή δημόσια παρουσία και πολιτικό λόγο, όπως π.χ. ο εργατολόγος Διονύσης Τεμπονέρας, ο Δημήτρης Σακελλάρης, ο Στέλιος Καλπάκης κ.ά.

Η «Κίνηση Μελών» φέρεται ενοχλημένη για τη ΡΕΝΕ, καθώς την αποδυναμώνει στο εσωκομματικό πεδίο και της στερεί την πλειοψηφία και αλλάζει τους όρους του παιχνιδιού. Παράλληλα με την Κίνηση κινούνται – και με πιο προεδρική λογική – τόσο η Ολγα Γεροβασίλη όσο και ο Αλέκος Φλαμπουράρης. Διακριτή παρουσία έχει η ΔΗΜΑΡ με τον Θανάση Θεοχαρόπουλο που, εκτός της υποστήριξης της στρατηγικής του κ. Τσίπρα, σημειώνει σε όλους τους τόνους την ανάγκη να επικεντρωθεί ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ στην ουσιαστική αντιπολίτευση.

Η φήμη περί στήριξης Σακελλαρίδη για την ηγεσία

Απορίες και ερωτηματικά προκάλεσε στην Κουμουνδούρου η επαναφορά του ονόματος του Γαβριήλ Σακελλαρίδη με σενάρια περί στήριξής του από την «Ομπρέλα» για την ηγεσία της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ο επικεφαλής του ελληνικού τμήματος της Διεθνούς Αμνηστίας, που δεν είναι καν μέλος του κόμματος και έχει τραβήξει τον δικό του δρόμο, φέρεται ενοχλημένος από την ανάμειξη του ονόματός του σε αυτή την ιστορία. Πάντως με αφορμή τα σενάρια γύρω από τον κ. Σακελλαρίδη που έχει πάρα πολύ καιρό να επικοινωνήσει με τα βασικά στελέχη της «Ομπρέλας», υπάρχει συζήτηση από κορυφαίους παράγοντες για την ανάγκη να υπάρξει προσέγγιση με τα νεότερα στελέχη (π.χ. Α. Καρίτζη, είχε παραιτηθεί τον Αύγουστο του 2015 με επιστολή-κόλαφο για τη μετάλλαξη του κόμματος, Τάσο Κορωνάκη κ.ά.) που αποτραβήχτηκαν από τον ΣΥΡΙΖΑ τα τελευταία χρόνια.

Πρωτοβουλία τις επόμενες ημέρες

Η συζήτηση αυτή γίνεται με βάση και την εκτίμηση του κ. Τσίπρα για πολιτικές εξελίξεις. Ο πρώην πρωθυπουργός, που έχει διευρύνει τον κύκλο των συνομιλητών του (π.χ. για την πανδημία τακτικά συνομιλεί σε σύσκεψη που γίνεται με τα μέλη της Επιτροπής των επιστημόνων, Αλκιβιάδη Βατόπουλο και Τάκη Παναγιωτόπουλο, την καθηγήτρια Επιδημιολογίας Αθηνά Λινού, τον καθηγητή Αιματολογίας και επικεφαλής κλινικής COVID στο νοσοκομείο του Παρισιού Γρηγόρη Γεροτζιάφα και τον αναπληρωτή καθηγητή Πνευμονολογίας και επικεφαλής της κλινικής COVID του Ευαγγελισμού Γιάννη Καλομενίδη) προτάσσει την ανάγκη ρύθμισης του ιδιωτικού χρέους που δημιουργήθηκε μέσα στην πανδημία. Ο ίδιος προτείνει τη διαγραφή μέρους των χρεών και θα υπάρξει πρωτοβουλία τις επόμενες ημέρες.

Σύγκλιση Αριστεράς και Κεντροαριστεράς

Στο κλίμα της μάχης των συσχετισμών, πολιτικό τόνο δίνουν τα μέλη της «Γέφυρας», οι μεταρρυθμιστές, οι οποίοι και τάχθηκαν στο τελευταίο Πολιτικό Συμβούλιο υπέρ της προοδευτικής διακυβέρνησης και της ανάγκης σύγκλισης των δυνάμεων της Αριστεράς και της Κεντροαριστεράς. Το κείμενο υπέγραψαν τα τέσσερα μέλη του ΠΣ, οι Σπύρος Δανέλης, Αντώνης Λιάκος, Νίκος Μπίστης και Παναγιώτης Παναγιώτου, ενώ έχει και τη στήριξη και άλλων μη μελών του κομματικού οργάνου, αλλά με διακριτό ρόλο, όπως του Σωτήρη Βαλντέν.

Το κείμενο το είδαν με θετική ματιά, και επισημάνθηκε αυτό στη συνεδρίαση, στελέχη προερχόμενα από τη ΔΗΜΑΡ, ο κ. Θεοχαρόπουλος, ο Δημήτρης Χατζησωκράτης, ο Δημήτρης Χαλαζωνίτης. Επίσης, απαρατήρητο δεν πέρασε το γεγονός ότι αν και οι προεδρικοί είχαν ουδέτερη στάση, ο κ. Μπαλάφας – ενδεικτικό της κινητικότητας – στάθηκε με θετικό τρόπο.

Η αυτόνομη πορεία στελεχών της νεότερης γενιάς

Εξαιρετικό ενδιαφέρον παρουσιάζει επίσης η αυτόνομη πορεία στελεχών της νεότερης γενιάς, που θα έχει και ρόλο στις μελλοντικές εξελίξεις. Τα πρόσωπα αυτά, που κινούνται με εμφανή διάθεση να ενισχύσουν το κεντρικό μήνυμα περί ενότητας και χωρίς να βρεθούν απέναντι στον κ. Τσίπρα, είναι ο κ. Τζανακόπουλος, η Εφη Αχτσιόγλου, ο Αλέξης Χαρίτσης και ο Νάσος Ηλιόπουλος.