«Όλοι με την Σοφία» : Τα μηνύματα συμπαράστασης και το ντόμινο αποκαλύψεων από άλλες αθλήτριες

Η συγκλονιστική αποκάλυψη της Σοφίας Μπεκατώρου για τη σεξουαλική παρενόχληση που υπέστη από υψηλόβαθμο και ενεργό μέχρι και σήμερα στέλεχος της Ελληνικής Ιστιοπλοΐκής Ομοσπονδίας έχει προκαλέσει οργή και φυσικά κύμα συμπαράστασης προς την Ολυμπιονίκη που βρήκε το κουράγιο και το σθένος να μιλήσει γι’ αυτό το γεγονός που σημάδεψε τη ζωή της.

Η Σοφία Μπεκατώρου όχι μόνο βρήκε τη δύναμη και μίλησε αλλά αποκάλυψε το τεράστιο φορτίο που σήκωνε τόσο καιρό που την είχε κάνει μάλιστα να χάσει μέχρι και τον εαυτό της.

Μάλιστα παρά τις αρχικές προσπάθειες της Ομοσπονδίας να υποβαθμίσει τις καταγγελίες, εστιάζοντας μεταξύ άλλων στη χρονική συγκυρία που έγιναν (σ.σ. 23 χρόνια μετά την αποτρόπαια πράξη) και χωρίς να λαμβάνει υπόψιν την ψυχική δύναμη και το θάρρος που απαιτείται προκειμένου μια γυναίκα να προβεί σε τέτοιου είδους αποκαλύψεις, το κύμα συμπαράστασης και αλληλεγγύης της κοινωνίας που ενώνει τη φωνή της με τα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης ήταν -και είναι- τέτοιο που έστω και καθυστερημένα οι ιθύνοντες φρόντισαν να προχωρήσουν στην εις βάθος εξέταση της υπόθεσης, τασσόμενοι στο πλευρό της Σοφίας Μπεκατώρου και όποιας άλλης αθλήτριας/ή έχει υπάρξει θύμα αντίστοιχης συμπεριφοράς.

Η θαρραλέα της αποκάλυψη είχε ως αποτέλεσμα να ανοίξει ο ασκός του Αίολου και να σπάσει η σιωπή και άλλων αθλητριών.

Ήδη, τέσσερις ακόμη πρώην αθλήτριες ακολουθούν τον δρόμο που χάραξε η Σοφία Μπεκατώρου, μιλώντας για τις τραυματικές εμπειρίες που βίωσαν, και χαράσσοντας το δρόμο για ένα #MeToo στην Ελλάδα. Οι εξομολογήσεις τους σοκάρουν και καταδεικνύουν πως υπάρχουν πολλές ιστορίες σεξουαλικής βίας και κακοποίησης γυναικών (και) στον ελληνικό αθλητισμό που επί χρόνια έμεναν στο σκοτάδι.

Η αρχή έγινε με τις Μάνια Μπίκοφ και Ραμπέα Ιατρίδου, ακολούθησε η Μαρίνα Ψυχογιού, άλλοτε πρωταθλήτρια της Ιστιοπλοΐας, και τελευταία χρονικά η Νίκη Μπακογιάννη, ασημένια ολυμπιονίκης του άλματος εις ύψος.

Η Ραμπέα Ιατρίδου αποκαλύπτει σε ανάρτησή της στο Facebook:

«H αποκάλυψη της σεξουαλικής κακοποίησης της Ολυμπιονίκη μας Sofia Bekatorou έσκασε σαν βόμβα λες και τα εγκλήματα αυτής της κατηγορίας είναι κάτι σπάνιο για την «πολιτισμένη» κοινωνία μας και όλοι δήλωσαν σοκαρισμένοι που ο Ελληνικός πρωταθλητισμός δεν είναι αγνός και δεν στελεχώνεται από ενάρετους ανθρώπους…

» Μετά το σοκ η βροχή του εύκολου σχολιασμού και η ευκαιρία των πολλών να κρίνουν πίσω από τα πληκτρολόγιά τους και αρκετών κομπλεξικών να νιώσουν ανώτεροι κατηγορώντας το θύμα είτε ευθέως είτε με υπονοούμενα για τον χρόνο που διάλεξε να δημοσιοποιήσει την ιστορία της. Στην ανάγνωση της ιστορίας της έμεινα για ώρες σιωπηλή. Σκέφτηκα πόσα έχει πετύχει αυτή η γυναικάρα με το εθνόσημο στο στήθος της και στα πανιά της και προσπάθησα να βάλω τον εαυτό μου στη θέση της. Σκέφτηκα πως θα αισθανόμουν, τι θα σκεφτόμουν, τι θα έκανα. Τι θα επέλεγα να κάνω και πως θα το έπνιγα μέσα μου.. Σίγουρα δεν μπορείς να το νιώσεις σκέφτηκα αν δεν το έχεις ζήσει.

» Την επόμενη ημέρα ήρθε η ανάρτηση της φίλης Mania Bikof για τον γιατρό της εθνικής υδατοσφαίρισης που υποχρέωνε τις αθλήτριες να κατεβάζουν το μαγιό τους, να ταράξει τα δικά μου νερά με μια αλυσιδωτή αντίδραση που με πήγε πολλά χρόνια πίσω, σαν μια πτώση μια τσουλήθρα που δεν μπόρεσα να σταματήσω πριν προσγειωθώ σε ένα ιατρείο της Θεσσσαλονίκης, σχεδον 27 χρόνια πριν.Στη διάρκεια της αθλητικής μου καριέρας είχα μόνο άνδρες προπονητές και συνοδούς στις αποστολές και ήταν όλοι τους άψογοι, δεν είχα ποτέ παράπονο.Λίγο πριν τα 19 μου, στην επανεκκίνηση εντατικών προπονήσεων μετά από ολιγόμηνη παύση για τις πανελλαδικές εξετάσεις σε μια στιγμή ανωριμότητας στο γυμναστήριο του Τζίμη Σαμαρά, χωρίς καλό ζέσταμα δέχτηκα μια πρόκληση για μια άσκηση που κατέληξε σε άσχημη θλάση του δικεφάλου του δεξιου ποδιού.

» Κάλεσα αμέσως τον αθλητίατρο που με παρακολουθούσε αλλά λόγω φόρτου θα με έβλεπε το επόμενο απόγευμα αργά. Ο φόβος μου πως κάτι κακό έχει γίνει με οδήγησε να κλείσω ραντεβού και σε ορθοπεδικό του ασφαλιστικού φορέα κοντά στο σπίτι.. Ο γιατρός, μου ζήτησε αμέσως να μείνω με το εσώρουχο.

»Αφού έκανε σύντομες ερωτήσεις και με εξέτασε στο ειδικό κρεβάτι πιάνοντας συνεχώς το σώμα μου σε σημεία που δεν δικαιολογούσε η εξέταση, μου ζήτησε να σηκωθώ και να σκύψω. Στάθηκα αντικριστά του και πήγα να σκύψω εμπρός. Οχι μου είπε, όχι έτσι, θα γυρίσεις και θα σκύψεις μπροστά μου.

» Είχα πανικοβληθεί, το ένιωθα τελείως λάθος αλλά δεν ήξερα πως να αντιδράσω, το όχι είχε κολλήσει σαν λυγμός στο λαιμό μου και δεν κατάφερε να βγει. Εκανα αυτό που μου ζήτησε και ο σιχαμένος στάθηκε ακριβώς πίσω μου και χούφτωσε με πρόφαση την εξέταση μηρούς και γλουτούς, Με ένα εξίσου σιχαμένο χαμόγελο μου συνταγογράφησε λίγο μετά φάρμακα. Μόλις έκλεισα την πόρτα πίσω μου ξέσπασα σε κλάμα και έσκισα τη συνταγή σε χιλιάδες κομματάκια. Εκανα ώρα να γυρίσω στο σπίτι μέχρι να μη φαίνεται το κλάμα μου γιατι άν έλεγα τι έγινε ο πατέρας μου θα πήγαινε και θα τον πετούσε από το μπαλκόνι αφού πρώτα τον είχε κάνει τόπι στο ξύλο. Το ίδιο βράδυ πήγα στο ιατρείο του αθλητίατρου μου σαν φοβισμένο κουτάβι.

»»Βγάζουμε παπουτσάκια και καλτσούλες και ανεβαίνουμε στο κρεβατάκι» μου είπε γλυκά. «Γιατρέ να βγάλω τη φόρμα;» «Όχι βέβαια» απάντησε ήρεμα, «δε χρειάζεται για την εξέταση». Η εξέταση περιλάμβανε εντολές κίνησης, εκτέλεση και ακόλουθη ερώτηση για το είδος και την ένταση του πόνου και το μόνο που άγγιξε ήταν ο αστράγαλος και η κνήμη μου για να διορθώσει κίνηση… Με τις θεραπείες και την αγωγή σε λίγες ημέρες ήμουν πάλι σε θέση να κολυμπήσω αλλά το σκηνικό στον πρώτο γιατρό έκανα χρόνια να το ξεπεράσω και ο τρόπος που διάλεξα για να το διαχειριστώ ήταν να το διακωμωδήσω ώσπου τελικά το ξέχασα.

Ημουν μικρή, φοβισμένη και εντελώς άβγαλτη. Με αφορμή την εξιστόρησή σου Μάνια, που με αφορμή την εξιστόρηση της Σοφίας, το ξέθαψες από τη μνήμη σου, το ξέθαψα κι εγώ από τη δική μου.. Σαφώς και δεν εξισώνεται σε καμία περίπτωση με αυτή ενός βιασμού αλλά η παρενόχληση και η κακοποίηση ανεξάρτητα από την βαρύτητα του περιστατικού γεμίζουν με αισθήματα ντροπής το θύμα. Πολύ φοβάμαι πως πολλές αθλήτριες έχουν ανάλογες ή πολυ πιο σοβαρές ιστοριες να διηγηθούν.

» Το λάθος δεν είναι ότι πνίξαμε τις ιστορίες μέσα μας. Το λάθος είναι ότι δεν είχαμε την αίσθηση ότι θα μας (υπο)στηρίξουν για να τις πούμε και φυσικά φοβόμασταν τον σχολιασμό και την κριτική από τους «δικαστές» γι αυτό δεν είχαμε το θάρρος. Η κάθε γυναίκα χρειάζεται τη στήριξη μας αν και όταν αποφασίσει να μιλήσει, όταν βρει το θάρρος μέσα της.#me_tin_sofia».

Μια γυναίκα βρίσκει το θάρρος και δημόσια μιλά για τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη χρόνια πριν κ αντί αυτό να αφυπνίσει, ταρακουνήσει, προβληματισει κάθε έναν, ειδικά του χώρου του αθλήματος της, η ίδια δέχεται πλήθος μηνυμάτων που εμμέσως πλην σαφώς την κρίνουν γιατί της πήρε τόσα χρόνια, ότι τα ήθελε, ότι το κάνει για την δημοσιότητα. Είστε όλοι τραγικοί.. Οι γυναίκες δε,, που σχολιάζετε στο ίδιο μήκος κύματος είστε εμετικές. Ξέρετε πόσο δύναμη χρειάζεται να αποδεχθεις αρχικά ότι είσαι θύμα βίας και να το πεις; Έχετε σκεφτεί πόσο δύσκολο είναι να πρέπει να χειριστείς και την βία αλλά και όλους όσους σε κρίνουν; Έχετε μπει σε αυτήν τη θέση? Όπου το θύμα, ζει με τον φόβο; όπου δεν τολμά να ζητήσει βοήθεια γιατί ξέρει πως θα είναι αβοήθητη;

Η Sofia Bekatorou μια σπουδαία αθλήτρια και γυναίκα μέσα από αυτήν την εξομολόγηση της ξεκλείδωσε πολλά κουτάκια μνήμης. Περίμενα σήμερα να υπάρχει υποστήριξη από τον χώρο. Δεν την είδα .Εγώ λοιπόν Σοφία,, με αφορμή την δική σου ιστορία θα πω μια ακόμη.. 28-30 χρόνια πριν, όταν ήμουν εν ενεργεία αθλήτρια της υδατοσφαίρισης εμφανίστηκε ένας τραυματισμός στον ώμο. Ήμασταν σε προετοιμασία με την εθνική ομάδα ο πόνος επέμενε, με έστειλαν στον γιατρό. Δεν ήμουν μόνη, ήταν ακόμη 1-2 συναθλητριες με παρόμοια θέματα. Στις 3-4 επισκέψεις στον «γιατρό» αυτό, στην εξέταση και στις ενέσεις ενζυμων που μου έκανε για να βγάζω την προπόνηση ΠΑΝΤΑ μου ζητούσε να κατεβάσω το μαγιό μου. Ο τραυματισμός μου ήταν στο δεξί ώμο. Την πρώτη φορά το έκανα, με αιφνιδίασε, δεν ήξερα γιατί το ζήτησε. Όταν βγήκα ρώτησα τις άλλες, μου είπαν ότι κ σε αυτές κάτι ανάλογο είχε ζητήσει. Δε μίλησα σε κάποιον άλλον.

Στην επόμενη επίσκεψη το ίδιο. Τον κοίταξα κατάματα και τον ρώτησα γιατί; Αφού τον ώμο μου θα δείτε.. Μου απάντησε με υφακι «γιατί, ντρέπεσαι;» Ήταν ο τοπ γιατρός, με έστειλε η ομάδα, φοβόμουν αν μιλούσα θα έχανα τη θέση μου στην ομάδα.. Πήγα ακόμη 2 φορές, αρνήθηκα να κ ξανακατεβάσω το μαγιό μου. Σττη συνέχεια δεν ξαναπήγα ΠΟΤΕ, ανέλαβε το σωματείο μου κ με έστειλε σε άλλους γιατρούς. Ο συγκεκριμένος δεν με άγγιξε στο στήθος, την έβρισκε όμως να μας βλέπει. Τότε φοβόμουν. Έπειτα απλά το διέγραψα από τη μνήμη μου. Με αφορμή τα λόγια σου Σοφία, σήμερα το ξέθαψα από τη μνήμη μου Ήμουν μια αθλήτρια που ζούσα μόνη μου στην Αθήνα κ αγωνιζόμουν για το όνειρο μου.

»Άλλες εποχές τότε. Τώρα αν κάτι ανάλογο συνέβαινε στα παιδιά μου, θα γινόμουν αγρίμι. Με αφορμή τα λόγια σου Σοφία, θα τους μιλήσω ξανά για την βία, ειδικά για την σεξουαλικη. Σ ευχαριστώ λοιπόν και σου βγάζω το καπέλο».

Η καταγγελία της Μαρίνας Ψυχογιού στην ιστοσελίδα Sportsfeed.gr:

«Διαβάζω τη μαρτυρία της Σοφίας και όχι, δεν πέφτω από τα σύννεφα. Δεν μένω έκπληκτη από αυτά που περιγράφει, ακούγονται τόσο γνώριμα. Πολλά τα μηνύματα συμπαράστασης αλλά πολλά και τα απαξιωτικά σχόλια, με κορυφαίο αυτό της εθνικής αρχής του αθλήματός μας, η οποία φαίνεται πως δυσκολεύεται να το πιστέψει.

» Τέτοια περιστατικά γίνονται συνέχεια. Κάθε μία το αντιμετωπίζει όπως μπορεί. Ποτέ όμως, καμία, δεν το καταγγέλει. Γιατί ακόμη κι αν δεν τη βγάλουν τρελή, ή ότι τα θέλει κι αυτή, το λιγότερο που θα συμβεί είναι ότι θα βρεθεί στη δυσμένεια του προπονητή, του εφόρου ή του ομοσπονδιάρχοντα. Και θα αισθανθεί ντροπή μπροστά στην οικογένεια, τους φίλους, το κοινωνικό περιβάλλον. Οπότε, για το καλό κυρίως το δικό της αλλά και των αγαπημένων της, προσπαθεί να το διαχειριστεί όσο καλύτερα και ανώδυνα γίνεται. Οι θύτες συνεχίζουν ακάθεκτοι, κι αν δεν τους κάτσει, ή σταματήσει να τους κάθεται μία, πάνε στην επόμενη.

» Την άνοιξη του 1993 ήμουν 20 ετών. Είχα μόλις κερδίσει το πανελλήνιο/πρόκριση και παρακαλούσα τους ομοσπονδιάρχοντες να με συμπεριλάβουν στην εθνική ομάδα. Είχα μόλις τελειώσει μια συνάντηση για το θέμα στο ΝΟΤΚ, στο Δέλτα Φαλήρου, και έφευγα να για να επιστρέψω στο σπίτι μου με το λεωφορείο. Μέλος του ΔΣ της ΕΙΟ με πλησιάζει και προσφέρεται να με πάει. Ηλιακή τάξη του παππού μου ο κύριος, σε αυτήν την ηλικία έτσι τους μετράς τους μεγαλύτερους ανθρώπους. Έκανε κρύο και σκέφτηκα γιατί όχι, ευχαριστώ πολύ. Βγαίνοντας από το ΝΟΤΚ είχε τότε μια αφετηρία λεωφορείων, τις γραμμές 450 και 550.

» Ο κύριος λοιπόν σταματά το αυτοκίνητο και αρχίζει μια συζήτηση ότι για να με στηρίξει η ΕΙΟ πρέπει να υπάρχει κάποιος που να παλεύει για μένα και αυτός μπορεί να αναλάβει να με βοηθήσει αν είμαι κι εγώ καλό κορίτσι. Με ευγένεια και ωραία λόγια και κολακεία απλωνόταν. Έπιασε το πόδι μου, ερχόταν πολύ κοντά μου, μου έλεγε να μη φοβάμαι, ότι γίνεται είναι για το καλό μου. Ήταν πολύ άβολη κατάσταση, προσπαθούσα να καταλάβω πως είναι δυνατόν αυτός ο μεγάλος άνθρωπος να με πλησιάζει έτσι, προσπαθούσα να αποφασίσω τι πρέπει να κάνω.

» Δεν ήταν εύκολο να αντιδράσω, θα ήταν αγένεια να του πω ότι δε θέλω να με πάει στο σπίτι ή να του μιλήσω άσχημα. Κάποια στιγμή πήγε να με φιλήσει και του είπα ότι εγώ θα κερδίζω στη θάλασσα και δε χρειάζομαι τέτοια υποστήριξη γιατί είναι άδικο για όλους τους άλλους που δε θα έχουν κάποιον να τους υποστηρίζει. Άνοιξα την πόρτα, βγήκα από το αυτοκίνητο και έτρεξα και μπήκα στο λεωφορείο που περίμενε στην αφετηρία. Στο δρόμο για το σπίτι αποφάσισα ότι δε θα πω τίποτε σε κανέναν γιατί αν το μάθουν οι γονείς μου θα με σταματήσουν από την ιστιοπλοΐα.

» Και βέβαια δεν υπήρχε περίπτωση να πω τίποτε σε κανέναν στο περιβάλλον του αθλήματος γιατί αυτό θα σήμαινε ακόμη περισσότερη δυσμένεια. Απλά, φρόντισα να μην του δώσω ποτέ ξανά την ευκαιρία να βρεθεί μόνος του μαζί μου. Ούτε στον συγκεκριμένο ούτε σε οποιονδήποτε άλλον. Δεν το θυμήθηκα τώρα. Τώρα όμως είναι ώρα να κάνουμε κάτι για το θέμα. Όχι τόσο για να τιμωρηθούν οι θύτες των διάφορων περιστατικών στο παρελθόν αλλά πολύ πιο σημαντικό, για να δημιουργήσουμε ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για όλους στην κοινωνία που ζούμε. Να μην υπάρχουν οι συνθήκες ώστε να δημιουργούνται τέτοιες καταστάσεις».

Η καταγγελία της Νίκης Μπακογιάννη στην ιστοσελίδα sports3.gr:

«Σε όλες έχει συμβεί αυτό πιστεύω. Και σε εμένα. Όχι με αυτόν τον τρόπο που έγινε στη Σοφία, αλλά παρενόχληση έχει υπάρξει στο παρελθόν.»  

Τι είδους παρενόχληση δέχτηκες;  

«’Οχι σεξουαλική κακοποίηση, αλλά παρενόχληση.»  

Από παράγοντα του αθλητισμού;  

«Από παράγοντα του ΣΕΓΑΣ. Τώρα έχει πεθάνει… προς Θεού δεν είναι ο Στράτος Μολυβάς. ‘Ήθελα να σου πω γι αυτήν την περίπτωση στο παρελθόν. Αλλά νομίζω ότι ο αθλητισμός είναι ένας χώρος που τα έχει «αυτά» μέσα. Δέχεσαι πράγματα. Και όταν φοράς αυτά που φοράς, όταν γυμνάζεσαι σε κοιτάζουν και περίεργα, όταν κυκλοφορείς με κολάν… Στην προπόνηση δέχεσαι και ένα βλέμμα παραπάνω, σε κοιτάζουν λίγο διαφορετικά».  

Η Νίκη Μπακογιάννη υπογραμμίζει πως το περιστατικό αυτό συνέβη μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1996.

«Συναντάς ανθρώπους που είχαν κάποια πόστα στο παρελθόν… Θυμάμαι, το μυαλό μου δεν πήγαινε ποτέ σ΄αυτό: ΄Ότι δηλαδή μπορεί κάποιος να θέλει να πιει έναν καφέ μαζί σου, σε ένα χώρο δημόσιο και να έχει κάτι άλλο στο μυαλό του.»  

 Την επόμενη χρονιά, συνεχίζει, βγήκαμε φιλικά. «Ξέρεις, ήταν ένας άνθρωπος που μου είπε ότι θα ήθελε να συναντηθούμε, να μιλήσουμε σχετικά με τον αθλητισμό και ολ΄αυτά. Αλλά το μυαλό αυτού του ανθρώπου ήταν για κάτι άλλο, το οποίο στην αρχή δεν το κατάλαβα, αλλά στην πορεία της συζήτησης, άρχισα να καταλαβαίνω ότι κάτι άλλο ήθελε και… Θυμάμαι εκείνη τη στιγμή ζήτησα τη βοήθεια μιας κοπέλας που έμενε πολύ κοντά και ήρθε.

‘Ήταν και αυτή παλιά αθλήτρια κι ήρθε στον χώρο που πίναμε καφέ για να μπορέσω να τον ξεφορτωθώ. Δεν μπορούσα να βρω άλλη λύση, ντρεπόμουν κιόλας. ‘Έλεγα αυτός ο άνθρωπος που είναι 50 χρόνια μεγαλύτερος από μένα-δεν ξέρω πόσα ακριβώς- και σκεφτόταν κάτι τέτοιο. Μου έκανε εντύπωση, είχα σοκαριστεί, το μυαλό μου δεν είχε πάει σ΄ αυτό το πράγμα».

Αθλητές στο πλευρό της Μπεκατώρου