Χρειάστηκε ένας άτακτος «στρατός ηλιθίων» να αλώσει το αμερικανικό Καπιτώλιο, για να ξυπνήσει η Silicon Valley. Η απόφαση από τις εταιρείες κολοσσούς των κοινωνικών δικτύων άργησε τέσσερα ολόκληρα χρόνια.
Από τις συνολικά 1.460 και πλέον ημέρες που ο Ντόναλτ Τραμπ υπηρέτησε το αξίωμα, ήταν δηλαδή θεσμικά υπόλογος απέναντι στο Σύνταγμα και τους πολίτες, δεν υπήρξε ούτε μία μέρα που να μη ρίξει το δηλητήριο της μισαλλοδοξίας, της φαυλότητας, των σεναρίων συνωμοσίας και των ψεμάτων του σε Twitter και Facebook.
Τέσσερα ολόκληρα χρόνια οι δημοφιλείς πλατφόρμες σιωπούσαν. Επέτρεπαν κι ανέχονταν τις επικίνδυνες εκρήξεις μεγαλομανίας, την κάθε είδους ρατσιστική ή σεξιστική αναφορά, τις ανοίκειες επιθέσεις και το μίσος που εξέπεμπε ο Αμερικανός πρόεδρος. Χωρίς όρια. Χωρίς αιδώ. Χωρίς φραγμούς.
Υπήρξαν αλήθεια κάποιες σποραδικές επισημάνσεις για τα εμπρηστικά του μηνύματα, έτσι για τα μάτια του κόσμου. Όμως ήταν μετρημένες στα δάχτυλα του ενός χεριού. Ο Τραμπ συνέχιζε να καλλιεργεί την τοξικότητα, να αμφισβητεί την αλήθεια, να υποδαυλίζει τις φλόγες των πιο ποταπών ενστίκτων του διαδικτυακού όχλου που τον ακολουθούσε, ο οποίος οργάνωνε στο μεταξύ τη δράση του ανενόχλητα.
Τέσσερα ολόκληρα χρόνια οι εταιρείες κολοσσοί παρακολουθούσαν την πλύση εγκεφάλου, τη συστηματική προπαγάνδα. Σε αυτό το διάστημα βρέθηκαν πολλές φορές υπό πίεση να αναλάβουν δράση. Οι εκκλήσεις και οι προειδοποιήσεις υπήρξαν αναρίθμητες από πολιτικούς, ακτιβιστές και χρήστες του διαδικτύου και μόνο αφότου συνέβη το αδιανόητο, ο Μαρκ Ζάκεμπεργκ αποφάσισε να κλείσει το «μεγάφωνο», λέγοντας ότι ο πρόεδρος «παραβίασε τους κανόνες της εταιρείας». Ακολούθησε το Twitter και όλες οι πλατφόρμες.
Σωστό ή λάθος οι μεγάλοι CEOs πήραν μια απόφαση πολιτική. Μια απόφαση που, όπως ήδη γράφεται, θα φέρει τεκτονικές αλλαγές. Η κριτική μας ωστόσο δεν πρέπει να μείνει μόνο στο προφανές. Ότι δηλαδή ένας διευθύνων σύμβουλος εταιρείας δεν έχει το δικαίωμα να φιμώνει χρήστες και να διαγράφει λογαριασμούς, επεμβαίνοντας απροσχημάτιστα στην ελευθερία της έκφρασης κι εν τέλει στην ουσία της ίδιας της δημοκρατίας.
Αλλά στο γεγονός ότι όλον αυτό τον καιρό δεν υπήρξε ποτέ και από καμία αρχή ή αρμόδιο θεσμικό όργανο, η πρωτοβουλία να μπει τέλος στο νομικό κενό. Στο ότι η αδράνεια απέναντι στην ασυδοσία του Τραμπ και κάθε «Τραμπ-ούκου» του διαδικτύου ήταν πρωτοφανής. Οι εταιρείες έσπειραν θύελλες και θερίζουν ανέμους.
Όμως οι κυβερνήσεις, οι παγκόσμιοι θεσμοί και οι ηγέτες οφείλουν να συνειδητοποιήσουν την αναγκαιότητα ύπαρξης ενός ρυθμιστικού πλαισίου και κώδικα δεοντολογίας για τις πλατφόρμες που όχι μόνο διακινούν ιδέες, αλλά κατέχουν κομβικό ρόλο στον πολιτικό και δημόσιο βίο. Το Καπιτώλιο ήταν τα επίχειρα της ψηφιακής αναρχίας στην πραγματική ζωή. Πλέον δεν υπάρχει καμία δικαιολογία καθυστέρησης για ανάληψη δράσης. Τέσσερα ολόκληρα χρόνια είναι αρκετά.
