Αντιφατικά νέα φθάνουν αυτές τις ημέρες από το Γιβραλτάρ. Από τη μια πλευρά η Ισπανία και το βρετανικό υπερπόντιο έδαφος μπόρεσαν την τελευταία στιγμή να κλείσουν συμφωνία Brexit για τους λαούς τους που δίνει ελπίδες για βελτίωση των σχέσεών τους. Από την άλλη, ο αριθμός των κρουσμάτων Covid-19 προκαλεί τρόμο. 1.000 από τους 34.0000 κατοίκους είναι θετικοί στον κορωνοϊό.Το γεγονός αυτό δυσκολεύει το εμπόριο και την μετακίνηση των Ισπανών που πηγαίνουν στο Γιβραλτάρ για να δουλέψουν. Σύμφωνα με τη νέα συμφωνία το Γιβραλτάρ γίνεται τμήμα του χώρου Σένγκεν.
Ισχυρή παρουσία Βρετανών στο Γιβραλτάρ
Η ιστορικών διαστάσεων συμφωνία μεταξύ των δύο κυβερνήσεων διασφαλίζει την προστασία μακροπρόθεσμα των περίπου 14.000 πολιτών που πηγαινοέρχονται για να εργαστούν, επειδή κάνει θελκτικό τον τόπο για επενδύσεις. Επιπλέον υπάρχει ελπίδα ότι θα περιοριστεί η αυξανόμενη με το πέρασμα των χρόνων εγκληματικότητα στο τρίγωνο Λα Λίνεα, Αλχεθίρας και Γιβραλτάρ από τις τεράστιες εισοδηματικές διαφορές που συσσωρεύτηκαν ανά τις δεκαετίες. Οι οικονομικές σχέσεις με τη Βρετανία είναι σημαντικές για την Ισπανία και συνεπώς και για τη σχέση της με το Γιβραλτάρ.10% των ισπανικών εξαγωγών, κυρίως αγροτικών προϊόντων, φαρμάκων και αυτοκινήτων, πωλούνται στη Βρετανία. Σε καμιά άλλη χώρα της ΕΕ δεν ζουν τόσο πολλοί Βρετανοί όσοι στην Ισπανία. «Ανεπίσημα οι κάτοικοι ανέρχονται στο ένα εκατομμύριο, ανεπίσημα σύμφωνα με στοιχεία της βρετανικής πρεσβείας πάνω από 300.000 Βρετανοί» λέει η Καμίλα Χίλιερ-Φράι, αντιπρόεδρος της ομάδας λόμπι EuroCitizes. Το ό,τι οι κάτοικοι του Γιβραλτάρ διαθέτουν περισσότερα δικαιώματα από αυτούς που διαμένουν στην Ισπανία, όπως πχ. ελεύθερη διακίνηση στο χώρο Σένγκεν, εξοργίζει τους ακροδεξιούς Ισπανούς που ζητούν μετά από περισσότερα από 300 χρόνια βρετανική αποικιοκρατία, να υψωθεί η ισπανική σημαία.
Επειδή λόγω της ύπαρξης δύο ισπανικών θυλάκων στο Μαρόκο, κάτι τέτοιο θεωρείται ουτοπία, ο σοσιαλδημοκράτης Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσες επιλέγει τακτική ήπιας προσέγγισης. Ο λόγος είναι ότι οι Βρετανοί σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ισπανίας αντιπροσωπεύουν το 20% του ισπανικού τουρισμού και η πληθυσμιακή ομάδα από ξένους κατοίκους του Γιβραλτάρ με τα περισσότερα σπίτια και εξοχικές κατοικίες, περισσότερες ακόμη και από τους Γερμανούς. Ο πρώην βρετανός τραπεζίτης Άντι Ντόρε πιστεύει ότι η «Ισπανία ακόμη και μετά το Brexit θα παραμείνει θελκτική για μας». Ο ίδιος ζει στην Costa del Sol της Ανδαλουσίας. «Η ζωή είναι πιο φτηνή, πιο ήσυχη και ασφαλής» λέει. Τα προς το ζην κερδίζει ενοικιάζοντας θερινές κατοικίες.
Βίζα μετά από τρίμηνη παραμονή
Ο Ντόρε δεν αποτελεί εξαίρεση. Όποιος κάνει περίπατο στην Costa del Sol ή ψωνίζει σε σούπερ μάρκετ, ακούει πολλούς να μιλούν αγγλικά. Πολλοί με διπλή άδεια παραμονής έρχονται με το αυτοκίνητο στην Ανδαλουσία. Δεν είναι λίγοι αυτοί που κάνουν τηλεργασία εκεί επί μήνες τώρα. Αλλά και για την Ισπανία είναι το Γιβραλτάρ σημαντικό. Η Τράπεζα της Ισπανίας ανακοίνωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο μετά τις ΗΠΑ είναι η χώρα που οι Ισπανοί κάνουν τις περισσότερες άμεσες επενδύσεις. «Τώρα όμως λόγω του Brexit, η διαδικασία θα δυσκολέψει» προειδοποιεί ο Φεντερίκο Στάινμπεργκ, οικονομολόγος από τη δεξαμενή σκέψης Real Instituto Real Elcano. Αλλά και η Φινλανδέζα σύμβουλος επιχειρήσεων Ράισα Βενέρμο που ζει στη Βαρκελώνη είναι της άποψης ότι μετά το Brexit δεν θα επέλθουν ριζικές αλλαγές. «Φυσικά όλα είναι πιο πολύπλοκα και ακριβότερα, αλλά ως τόπος η Ισπανία διαθέτει ορισμένα προτερήματα, όπως φτηνότερα εργατικά και χαμηλό κόστος ζωής». Για τους τουρίστες εκείνο που αλλάζει μετά το οριστικό διαζύγιο από την ΕΕ είναι ότι μετά από διαμονή τριών μηνών στην Ισπανία πρέπει να πάρουν βίζα. «Για έναν απλό εργάτη, που πρωτοέρχεται στην ΕΕ, θα είναι πιο δύσκολο διότι θα πρέπει να πάρει και άδεια εργασίας» προειδοποιεί η Βενέρμο όλους τους Βρετανούς που θέλουν να μεταναστεύσουν.
Για τον Γερμανό σύμβουλο ακινήτων Ματίας Μάιντελ που εργάζεται στην Ισπανία δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι οι Βρετανοί θα συνεχίσουν να επενδύουν στην Ισπανία. «Σε σύγκριση με τις προοπτικές στη Βρετανία, ο τόπος είναι ιδανικός για εξοχική κατοικία διότι οι Βρετανοί μπορούν να βρουν σχολεία, ξενοδοχεία και επιχειρήσεις που μιλούν τη γλώσσα τους και που θα τους δεχθούν με ανοιχτές αγκάλες». Ανάμεσα στο 2016 και 2019 λόγω των αβεβαιοτήτων από το Brexit το ισπανικό διαβατήριο ήταν ενδιαφέρουσα επιλογή για τους Βρετανούς. Το δρόμο ακολούθησε και η λομπίστρια Χίλιερ-Φράι. «Αναγκάστηκα να επιστρέψω το βρετανικό διαβατήριό μου, αλλά θα ήταν καλό μελλοντικά να μπορώ να έχω και τα δύο διαβατήρια, όπως ισχύει στη Βρετανία». Θα ωθούσε ακόμη πιο πολλούς Βρετανούς να αποφάσιζαν για μελλοντικό τόπο διαμονής τους την Ισπανία.
Στέφανι Μίλερ
Επιμέλεια: Ειρήνη Αναστασοπούλου