Μάλλον είναι τυχαίο, όμως η ομοιότητα ερεθίζει και ανησυχεί. Αναφέρομαι στην ομάδα των χωρών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που έχουν συγκροτήσει φιλοτουρκικό μέτωπο και παρεμποδίζουν τη λήψη δραστικών μέτρων, τα οποία θα πιέσουν αποτελεσματικά τον πρόεδρο Ερντογάν να συμμορφωθεί προς τη διεθνή νομιμότητα. Ο σκληρός πυρήνας Γερμανίας, Ιταλίας και Ισπανίας αντιστοιχεί προς το μείζον τρίγωνο των τριών φασιστικών κρατών του Μεσοπολέμου. Περιώνυμοι οι τότε δικτάτορες Χίτλερ, Μουσολίνι, Φράνκο. Και από κοινού οι τότε φασίστες ηγέτες Ουγγαρίας και Βουλγαρίας. Φιλική προς τον Αξονα και η Τουρκία. Σύμπτωση θα μου πείτε και θα το δεχθώ. Ομως πόσο προκλητική και ενδεχομένως προειδοποιητική σύμπτωση!
Βεβαίως και αναμφίβολα δεν είναι η κοινή ιδεολογία αλλά το οικονομικό συμφέρον που υπαγορεύει σήμερα τη φιλοτουρκική συμπεριφορά. Αναφερθήκαμε ήδη την προηγούμενη Κυριακή στο πλέγμα οικονομικών συμφερόντων που συνδέουν Γερμανία και Τουρκία, πέρα από το πολιτικό δέλεαρ, που συνιστούν οι πλέον των τριών εκατομμυρίων πολίτες τουρκικής καταγωγής για τα γερμανικά κόμματα, καθώς το ποιον ψηφίζουν εν πολλοίς το υπαγορεύει ο πατερούλης πρόεδρος Ερντογάν.
Λιγότερο γνωστά είναι τα ιταλικά και ισπανικά συμφέροντα, που υπαγορεύουν τη φιλοτουρκική πολιτική Ρώμης και Μαδρίτης. Ως προς την πρώτη, ο ετήσιος μεν όγκος εμπορικών συναλλαγών είναι 10 δισεκατομμύρια ευρώ, πολύ μικρότερος συγκρινόμενος προς τα 30 δισεκατομμύρια Γερμανίας – Τουρκίας.
Ομως οι Ιταλοί έχουν εξαγάγει στην Τουρκία πατέντες για επιθετικά ελικόπτερα και στρατιωτικά οχήματα, ο δε τουρκικός δορυφόρος Γιοκτούρκ βασίζεται σε γαλλοϊταλική τεχνολογία. Γενικά η Τουρκία είναι ο τρίτος μεγαλύτερος εισαγωγέας ιταλικών οπλικών συστημάτων.
Δύο ακόμα μείζονα θέματα συνδέουν την Ιταλία με την Τουρκία. Το πρώτο είναι το Προσφυγικό. Οι εκ της Λιβύης μαζικές εισροές στο παρελθόν είχαν προκαλέσει τεράστια προβλήματα ακόμα και στην πολιτική αρένα της Ιταλίας. Η συγκράτηση των κυμάτων προσφύγων επετεύχθη χάρις σε συμφωνία με το καθεστώς Σάρατζ της Λιβύης, το οποίο τελεί σε πλήρη εξάρτηση από την Τουρκία. Αρα και εκεί ο Ερντογάν ελέγχει τις μεταναστευτικές εισροές, όπως και στο Αιγαίο, και το πρόβλημα λύθηκε με την υποταγή της Ρώμης στα κελεύσματα της Αγκυρας. Ταυτόχρονα η Ρώμη εξασφάλισε έτσι και την εκμετάλλευση του φυσικού αερίου της Λιβύης, εκτοπίζοντας από εκεί τα γαλλικά συμφέροντα.
Πολύ πιο εξαρτημένη από την Τουρκία είναι η Ισπανία. Πολύτιμα θεωρούνται τα κατασκοπευτικά αεροπλάνα που έχουν προμηθεύσει οι πολεμικές βιομηχανίες της Ισπανίας στην Τουρκία. Το καμάρι εξάλλου του Πολεμικού τους Ναυτικού, το ελικοπτεροφόρο Anadolu, που ναυπηγείται στην Κωνσταντινούπολη, είναι πιστό αντίγραφο του ισπανικού Juan Carlos. Η ίδια κατασκευάστρια εταιρεία Nevantia έχει πουλήσει στην Αγκυρα και φρεγάτες. Ομως εκείνο που κυρίως καθορίζει αποφασιστικά τη φιλοτουρκική συμπεριφορά της Ισπανίας είναι η τεράστια έκθεση του ισπανικού τραπεζικού συστήματος στην Τουρκία, η οποία εκτοξεύτηκε τα τελευταία χρόνια στα 65 δισεκατομμύρια ευρώ.
Μια κατάρρευση της τουρκικής λίρας και μια ενδεχόμενη αδυναμία πληρωμών της Αγκυρας υπάρχει φόβος ότι θα κλονίσουν συθέμελα το ισπανικό τραπεζικό σύστημα, και αυτός ο φόβος αρκεί για να είναι η Ισπανία η πλέον φιλοτουρκική χώρα. Το οικονομικό συμφέρον προσδιορίζει πάνω απ’ όλα την ατομική συμπεριφορά των κρατών-μελών της υποτίθεται ενωμένης Ευρώπης. Αν δεν το έχουμε ακόμα συνειδητοποιήσει.
