Η ένταση και η διάρκεια του πανδημικού φαινομένου δεν αφήνει κανέναν ανεπηρέαστο. Επιδρά παντού και επηρεάζει τους πάντες και τα πάντα. Ακόμη και τη Γιάννα Αγγελοπούλου και τις προετοιμασίες της Επιτροπής που προΐσταται για τους εορτασμούς των 200 χρόνων από την έναρξη του αγώνα της εθνικής ανεξαρτησίας του 1821. Η κυρία Αγγελοπούλου όταν αναλάμβανε την ευθύνη των επετειακών εκδηλώσεων υπολόγιζε ότι θα βρει συμπαραστάτες και χορηγούς ικανούς να προσφέρουν τους απαιτούμενους πόρους. Η τρέχουσα υγειονομική κρίση ωστόσο και οι πολλές οικονομικές συνέπειες που τη συνοδεύουν περιόρισαν τις δυνατότητες. Απευθύνθηκε, όπως πληροφορούμαστε, στις άλλοτε πρόθυμες και γαλαντόμες τέσσερις συστημικές τράπεζες προκειμένου να χρηματοδοτήσει την έκδοση αναμνηστικών νομισμάτων, ζητώντας 4,5 εκατ. ευρώ από την καθεμία.
Συνολικά διεκδικούσε 18 εκατ. ευρώ και απαιτούσε από τους κ.κ. Μυλωνά, Μεγάλου, Καραβία και Ψάλτη την άμεση διάθεση του ποσού ώστε να προχωρήσει το έργο. Οι τραπεζίτες εξανέστησαν, καθότι δεν περνούν και τις καλύτερες των ημερών και το ποσό φάνταζε υπερβολικό στις παρούσες υγειονομικές και οικονομικές συνθήκες. Αρνήθηκαν να προικοδοτήσουν την κυρία Αγγελοπούλου με τα 18 εκατ. που ζητούσε για τα αναμνηστικά νομίσματα του 1821 και έκτοτε ξεκίνησε μακρά και επίπονη διαπραγμάτευση. Η ίδια, σύμφωνα με τραπεζικές πηγές, ενέπλεξε και το Μέγαρο Μαξίμου, το οποίο προσπάθησε να ασκήσει την όποια επιρροή του. Παρά ταύτα οι τραπεζίτες δεν άντεχαν να σηκώσουν το βάρος των 18 εκατ. ευρώ, εκτιμώντας επιπλέον ότι στις παρούσες οικονομικές συνθήκες δεν θα εκδηλωθεί η προεξοφλούμενη από την Επιτροπή ζήτηση των αναμνηστικών νομισμάτων. Ακολούθησαν επικά παζάρια και εν τέλει αποδέχθηκαν να προσφέρουν από 1 εκατ. ευρώ η καθεμία, συνολικά 4 εκατ. ευρώ, απογοητεύοντας τον υπεύθυνο της «επιχείρησης» των αναμνηστικών του ’21 και στενό συνεργάτη της κυρίας Αγγελοπούλου από τους Ολυμπιακούς του 2004 κ. Σίμιτσεκ.
*****
Υπουργοί σε αναμμένα κάρβουνα
Γενικώς πάντως οι αγωνίες περισσεύουν στο πολιτικό στερέωμα τούτες τις χρονιάρες μέρες. Ειδικώς στους υπουργούς, προστέθηκε και αυτή του επερχόμενου ανασχηματισμού. Πυρετός έτσι επικράτησε τις τελευταίες μέρες στα υπουργικά και βουλευτικά γραφεία, καθότι η φημολογία ήταν οργιώδης. Πολλές λοιπόν οι ανησυχίες και ακόμη περισσότερες οι προσδοκίες. Ακόμη και οι θεωρούμενοι αμετακίνητοι ταράχθηκαν, επειδή οι συνθήκες είναι έκτακτες και οι απαιτήσεις μεγάλες. Η πανδημία έχει ανεβάσει πολύ τον πήχη, και οι πολιτικές ανάγκες του 2021 ξεχωριστές και ικανές να προκαλέσουν απρόσμενες ανακατατάξεις. Περιττό επίσης να σημειώσουμε ότι ο εκνευρισμός του Πρωθυπουργού έχει χτυπήσει κόκκινο τις τελευταίες μέρες. Οι προκλητικές σέλφι των «προνομιούχων» εμβολιασθέντων κυβερνητικών στελεχών, οι αποκαλυπτόμενες πολλές δυσλειτουργίες και αυτού ακόμη του επιτελικού κράτους, αλλά και οι καταγραφόμενες διαφορετικές προσεγγίσεις στα θέματα διαχείρισης της πανδημίας έχουν θολώσει την κυβερνητική εικόνα, θέτοντας προ διλημμάτων τον κ. Μητσοτάκη. Προβληματίζει ιδιαιτέρως το γεγονός ότι δι’ όλων αυτών η κριτική προσωποποιείται και μεταφέρεται στον ίδιο. Επειδή επιπλέον αναμένεται ότι οι πολιτικές συνθήκες θα σκληρύνουν στη διάρκεια της νέας χρονιάς, εκτιμάται ότι θα θελήσει να αντιδράσει εγκαίρως και δυναμικά ώστε να ελέγξει κατά το δυνατόν τη φορά των πραγμάτων. Οπότε λογικά και δικαίως ανησυχούν άπαντες. Δεν υπάρχουν πλέον σιγουριές, ούτε βεβαιότητες.
********
Ο Τσίπρας, ο Παπανδρέου και η απλή αναλογική
Δεν είναι ωστόσο μόνο ο επικείμενος ανασχηματισμός που επιδρά στην πολιτική σκηνή. Υπάρχουν και άλλα που εξελίσσονται παρασκηνιακώς, τα οποία μόνο αδιάφορα δεν είναι. Πολιτικοί παρατηρητές που έχουν αίσθηση της πολιτικής ιστορίας της χώρας αξιολογούσαν ως ιδιαίτερη την επιβεβαιωμένη πια προσέγγιση του Αλέξη Τσίπρα με τον Γιώργο Παπανδρέου. Από πολλές πλευρές επιβεβαιώνεται πλέον ότι οι δυο τους έχουν αποκαταστήσει απευθείας επικοινωνία, συνομιλούν τακτικά και σχεδιάζουν να συγκροτήσουν αντινεοδημοκρατικό («προοδευτικό» το χαρακτήρισε προσφάτως ο Γιώργος Παπανδρέου) μέτωπο. Οσο απαξιωμένος και αν είναι ο άλλοτε πρωθυπουργός, η ιστορικότητα του ονόματος που φέρει επηρεάζει έναν μικρό κύκλο ψηφοφόρων, αλλά κυρίως συντηρεί ακόμη τον μύθο της «αλλαγής», στον οποίο εμφανώς πια επενδύει ο κ. Τσίπρας.
Οι πρώτες αντιδράσεις στις αναφορές του κ. Παπανδρέου για «προοδευτικό μέτωπο» είχαν όντως απαξιωτικό χαρακτήρα, αλλά μάλλον όσοι τις αντιμετώπισαν έτσι αγνοούν ότι πηγάζουν από τις παραδόσεις του ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου. Πολλές φορές στις τέσσερις δεκαετίες της Μεταπολίτευσης ιδέες όπως αυτές της «δημοκρατικής συμπαράταξης» ή του «προοδευτικού μετώπου» χρησιμοποιήθηκαν επιτυχώς και απέδωσαν αποτελέσματα, ιδιαιτέρως σε περιόδους μεταβατικές και σε χρόνους κατά τους οποίους επικράτησαν αναλογικότερα εκλογικά συστήματα. Ως γνωστόν, οι επόμενες εκλογές θα διεξαχθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής. Για την ιστορία, αναφέρουμε πόσο δυσκόλεψε τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη το 1989 το αναλογικότερο εκλογικό σύστημα που είχε επιβάλει τότε ο πολλαπλώς πιεζόμενος και δικαστικά καταδιωκόμενος Ανδρέας Παπανδρέου. Χρειάστηκαν τρεις εκλογικές αναμετρήσεις και δύο συμμαχικές κυβερνήσεις προκειμένου να επικρατήσει με ισχνή πλειοψηφία την άνοιξη του 1990 ο πατέρας του σημερινού Πρωθυπουργού.
*********
Επειδή λοιπόν τα παραπάνω μόνο αδιάφορα δεν είναι, ο Πρωθυπουργός προετοιμάζεται για μεγάλη πολιτική μάχη στη διάρκεια του 2021. Και αυτό είναι το μυστικό του επικείμενου ανασχηματισμού. Με ποιους θα δώσει τη μάχη της «μεταρρύθμισης», την οποία θα στήσει απέναντι στο «προοδευτικό μέτωπο» των άλλων. Ορισμένοι των υπουργών έχουν δείξει δείγματα γραφής, είναι μαχητικοί και κινούνται αναλόγως. Αλλοι όμως προτιμούν τη θαλπωρή των μικρών βημάτων και των ελάχιστων συγκρούσεων. Ολοι μπορούν να φανταστούν ποιοι θα αντικατασταθούν. Ωστόσο το προνόμιο είναι του Πρωθυπουργού. Αυτός θα επιλέξει και αυτός θα αναλάβει το ρίσκο. Το μόνο που εμείς μπορούμε να προβλέψουμε είναι ότι οι εκπλήξεις είναι μπροστά και εκ των συνθηκών μάλλον θα είναι πολλές.
Κρίσιμες συγκρούσεις εν όψει στη Βουλή
Με την έλευση του νέου έτους η Βουλή ετοιμάζεται πυρετωδώς για επανέναρξη των εργασιών της. Από τις 11 Ιανουαρίου θα υπάρξει καταιγισμός νομοθετημάτων. Πρώτο θα έλθει προς ψήφιση το νομοσχέδιο για την επέκταση των χωρικών υδάτων του Ιονίου Πελάγους από τα έξι στα δώδεκα μίλια, για να δοθεί και ένα σαφές σήμα προς τους επιθετικούς γείτονες. Θα ακολουθήσει στις 13 Ιανουαρίου το νομοσχέδιο του υπουργού Εσωτερικών Τάκη Θεοδωρικάκου για τις προσλήψεις μέσω του ΑΣΕΠ, οι οποίες πλέον θα γίνονται μέσω πανελλαδικών αδιάβλητων εξετάσεων. Ο υπουργός Εσωτερικών αντιμετωπίζει ως μείζονα μεταρρύθμιση τη συγκεκριμένη αλλαγή. Αντιστοίχως προετοιμάζεται η υπουργός Παιδείας κυρία Νίκη Κεραμέως, η οποία αποτελεί ένα από τα πρόσωπα-κλειδιά της σκληρής ιδεολογικοπολιτικής μάχης που ετοιμάζεται να δώσει ο κ. Μητσοτάκης το 2021. Αιχμή για την κυρία Κεραμέως θα αποτελέσει το νομοσχέδιο για τις μεγάλες αλλαγές στα ΑΕΙ, την καθιέρωση εισαγωγικού βαθμού, τον περιορισμό των πολλών επιλογών στο μηχανογραφικό, την επιβολή ταυτότητας ελέγχου και αστυνόμευσης των πανεπιστημίων, όπου ήδη δίδονται προπαρασκευαστικές μάχες. Και βεβαίως θα ακολουθήσουν κρίσιμες συγκρούσεις περί την οικονομία, την κατανομή και διάθεση των πόρων, την επιλογή του οικονομικού μοντέλου, αν δηλαδή θα προταχθεί η αναγέννηση του ιδιωτικού τομέα και των ιδιωτικών επενδύσεων έναντι της άλλης εκδοχής, της ενίσχυσης του δημόσιου τομέα που θα προβάλει η αντίπαλη πλευρά. Υπό αυτή την έννοια αποκτούν ξεχωριστή σημασία ενδεχόμενες αλλαγές στη σύνθεση του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης. Πολλά θα κριθούν στο μέτωπο της οικονομίας από τα πρόσωπα που θα επιλέξει ο κ. Μητσοτάκης να φέρουν το βάρος μιας μεγάλης αλλαγής στην οικονομική πολιτική.
Η 66χρονη Ανγκελα Μέρκελ (φωτογραφία), επί δεκαπέντε συνεχή έτη, από το 2005, καγγελάριος της Γερμανίας και ηγέτιδα επί της ουσίας της Ευρώπης, αιφνιδίασε τους πάντες παραμονή Πρωοχρονιάς, όταν με το διάγγελμά της, επ’ ευκαιρία του νέου έτους, ενημέρωσε τους Γερμανούς ότι αυτό είναι πιθανότατα το τελευταίο της, καθώς δεν θα είναι υποψήφια στις εκλογές που θα διεξαχθούν σε εννέα μήνες. Η Μέρκελ, εν μέσω του εξελισσόμενου σφοδρού πανδημικού κύματος, με ρεκόρ θανάτων στη Γερμανία και έντονων διαφωνιών μεταξύ των ομόσπονδων κρατιδίων για την εφαρμογή σκληρών περιοριστικών μέτρων, αφού στηλίτευσε τους συνωμοσιολόγους αρνητές των εμβολίων και δήλωσε πως θα εμβολιαστεί και εκείνη όταν έλθει η σειρά της, θέλησε να ξεκαθαρίσει τα πράγματα και να δηλώσει ουσιαστικά ότι θα ασκεί υπηρεσιακώς τα καθήκοντά της μέχρι τις εκλογές. Ευθεία, καθαρή, χωρίς υπεκφυγές, κυβέρνησε αποτελεσματικά και αποδοτικά τη Γερμανία. Δυστυχώς δεν μπορούμε να πούμε το ίδιο και για την εμπλοκή και την ευθύνη στις ευρωπαϊκές και στις ελληνικές εθνικές υποθέσεις.