Το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας και μαζί του το πιο δυναμικό κομμάτι της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας της χώρας βρίσκονται μπροστά στη μεγαλύτερη πρόκληση των τελευταίων δεκαετιών. Μια πρόκληση επενδυτικής έκρηξης που συνδέεται, δίχως άλλο, με την πολλαπλότητα επιλογών λόγω της υψηλής διαθεσιμότητας κεφαλαίων. Τα οχήματα για να γίνει πραγματικότητα η επενδυτική έκρηξη είναι ήδη σε παράταξη μάχης. Πρόκειται για τα funds της 3ης γενιάς, τα funds των μεγάλων προσδοκιών, που μπορούν να γεννήσουν επενδύσεις αρκετών δισεκατομμυρίων ευρώ τα επόμενα χρόνια.
Αλλά ποια είναι αυτά τα funds και γιατί χαρακτηρίζονται ως funds 3ης γενιάς;
Η χρηματοδότηση των startups
Ας αρχίσουμε από το δεύτερο σκέλος του ερωτήματος. Ο χαρακτηρισμός έχει να κάνει με την ιστορική διαδρομή της χρηματοδότησης των startups στην Ελλάδα. Το 2010 δημιουργούνται τα πρώτα εξειδικευμένα funds για επενδύσεις σε εταιρείες τεχνολογίας στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας ICT Jeremie VC Funds, ενώ 7 χρόνια αργότερα συστήνονται τα funds που εντάχθηκαν στην επενδυτική πλατφόρμα του Equifund.
Σήμερα, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (κληρονόμος του παλιού Ταμείου Νέας Οικονομίας – ΤΑΝΕΟ) υλοποιεί επενδυτικό πρόγραμμα τεσσάρων δράσεων συνολικής δημόσιας συμμετοχής 700 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο να επενδυθούν σε επιχειρήσεις (μικρομεσαίες επιχειρήσεις σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά δεδομένα) κεφάλαια που θα υπερβούν το 1 δισ. ευρώ, έχοντας καταφέρει να κινητοποιήσουν και να μοχλεύσουν κεφάλαια ιδιωτών, τραπεζών κ.ά.
Πιο συγκεκριμένα, η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΑΕΤΕ) συμμετέχει σε funds που θα επενδύουν: α) μέσω μετατρέψιμων ομολογιών και ομολόγων με δικαίωμα απόληψης σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις – Debt Fund, β) σε επιχειρήσεις έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα της τεχνολογίας της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, γ) σε επιχειρήσεις παραγωγής και προώθησης επώνυμων προϊόντων «Made in Greece», δ) σε επιχειρήσεις που χρήζουν αναδιάρθρωσης – αναδιοργάνωσης και δραστηριοποιούνται στην παραγωγή και στη μεταποίηση – ΕΠ-ΑΝΟΔΟΣ.
Τέσσερις πρώτες δράσεις σε εξέλιξη
Τις 4 αυτές δράσεις που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη έρχονται να συμπληρώσουν το Coinvestment Fund – το fund των Συνεπενδύσεων – αλλά και τα Green Greek Funds που έχουν ως σκοπό τις επενδύσεις στους τομείς της εξοικονόμησης ενεργειακών ή άλλων φυσικών πόρων (efficiency), την κυκλική οικονομία (ανακύκλωση, βιομάζα/βιοαέριο για παραγωγή ενέργειας κ.λπ.) ή την παραγωγή ενέργειας από μορφές ανανεώσιμων πηγών κ.λπ. Η εθνική συμμετοχή και στα 2 – στο Coinvestment Fund αλλά και στα Green Greek Funds – φτάνει το μισό δισ. ευρώ.
Από τις 4 πρώτες δράσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη τα μαντάτα είναι, δίχως δεύτερη κουβέντα, αρκετά αισιόδοξα. Για παράδειγμα, ανακοινώθηκε επισήμως η έναρξη λειτουργίας του Marathon Fund II, του δεύτερου επενδυτικού κεφαλαίου από τη Marathon Venture Capital. Η τελευταία έχει και την εμπειρία του Marathon I που ανήκει στην οικογένεια του Equifund του 2017. To νέο επενδυτικό κεφάλαιο συγκέντρωσε κεφάλαια ύψους 40 εκατομμυρίων ευρώ που πρόκειται να επενδυθούν σε νεοφυείς εταιρείες καινοτομίας και υψηλής τεχνολογίας.
Τα κεφάλαια του Marathon Fund II
Το μεγαλύτερο μέρος των κεφαλαίων του Marathon Fund II προέρχεται από θεσμικούς επενδυτές όπως το European Investment Fund (EIF) – ο επενδυτικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων – και η Eλληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕATE).
Από τα 40 εκατ. ευρώ τα 12 εκατ. ευρώ προέρχονται από τον ιδιωτικό τομέα – όπως, για παράδειγμα, μια μεγάλη ελληνική τράπεζα και αρκετά families offices που θα διαχειρίζονται περιουσίες πλούσιων οικογενειών. Ανάλογες κινήσεις γίνονται και από την πλευρά των διευθυντικών στελεχών και των μετόχων των funds της οικογένειας του Equifund όπως το Venture Friends (στο οποίο πιστώνεται η «ανακάλυψη» και η αρχική χρηματοδότηση του Instashop, ενός από τα επιτυχημένα exits του 2020), το Uni.fund και το Μetavallon. Στα highlights του τελευταίου ξεχωρίζουν η Think Silicon από την Πάτρα που εξαγοράστηκε το 2020 από την πολυεθνική Applied Materials έναντι σημαντικότατου τιμήματος, αλλά και η Ferryhopper που έχει καταφέρει να γίνει leader στην Ελλάδα στα ηλεκτρονικά ακτοπλοϊκά εισιτήρια και που, παρ’ όλο που είδε σημαντικές επιπτώσεις στα οικονομικά της από την πρόσφατη πανδημία, έκλεισε με επιτυχία έναν ακόμη γύρο χρηματοδότησης.
Ο πρωταγωνιστής των εξελίξεων
Αλλά ας επιστρέψουμε στις δράσεις που «τρέχει» η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων. Η τελευταία με τη συνολική της παρουσία στα δημόσια πράγματα αναδεικνύεται σε έναν μεγάλο πρωταγωνιστή των οικονομικών εξελίξεων καθώς αποτελεί, δίχως υπερβολή, ένα Υπερταμείο Επενδύσεων για την ελληνική αγορά και την επιχειρηματικότητα.
Και η Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα Επενδύσεων δεν θα είναι ο μόνος πρωταγωνιστής. Το Ταμείο Ανάκαμψης δίχως δεύτερη σκέψη εντάσσεται στην κατηγορία των νέων πρωταγωνιστών, όπως και το fund Φαιστός. Το τελευταίο με ισχυρή «μαγιά» το 25% των εσόδων που θα προέλθουν από την αδειοδότηση των τηλεπικοινωνιακών παρόχων για το 5G θα δημιουργήσει ένα ξεχωριστό οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων γύρω από εφαρμογές και υπηρεσίες που έχουν άμεση σχέση με την επικείμενη έλευση του 5G στη ζωή μας.
Οσο για το πανταχού παρόν Ταμείο Ανάκαμψης, φαίνεται πως κάτι ετοιμάζει… Δημοσιογραφικές πληροφορίες κάνουν λόγο για Equifund 2 με ένα πολύ διευρυμένο πεδίο δράσης.
Μεγαλύτερο εύρος πεδίου δράσης
Στο σημείο αυτό δύο πράγματα πρέπει να είναι εξ ολοκλήρου καθαρά και σαφή: Η νέα γενιά των κεφαλαίων, σε αντίθεση με το παρελθόν, έχει ένα απείρως μεγαλύτερο εύρος πεδίου δράσης. Οι επενδύσεις των funds που συγκροτούνται και θα δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, έχοντας ένα μεγάλο απόθεμα εμπειρίας και τεχνογνωσίας αλλά και τη δύναμη του ιδιωτικού τομέα, θα κατευθυνθούν από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις της αγροδιατροφής με ισχυρό το αποτύπωμα της ελληνικής ταυτότητας μέχρι τα εξελιγμένα συστήματα ενέργειας από ΑΠΕ. Με άλλα λόγια, οι επενδύσεις τους πρέπει να λειτουργήσουν ως καταλύτες στον μετασχηματισμό της ελληνικής οικονομίας.
