Να βρει βηματισμό, σαφή και ουσιαστική στρατηγική, να αντιμετωπίσει επί της ουσίας το αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπο που παραμένει ισχυρό, αλλά και να γίνει ξανά ελκυστικός καλείται ο ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία.
Παράλληλα, ανοίγει εσωτερικά το ζήτημα να γίνει η αναγκαία και σε βάθος αυτοκριτική ως «καθαρτήρια διαδικασία» που θα δώσει άλλη πολιτική υπόσταση στην προσπάθεια της αξιωματικής αντιπολίτευσης να πείσει ξανά ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας.
Η επώδυνη ενδοσκόπηση
Η διαδικασία ενδοσκόπησης για την περίοδο της διακυβέρνησής του είναι αρκετά επώδυνη και περνά μέσα από την αναγνώριση λαθών και παραλείψεων.
Αν και ο Αλέξης Τσίπρας έχει κάνει κάποια βήματα στο πεδίο της αυτοκριτικής, αυτό που επισημαίνεται από αρκετές πλευρές στους κόλπους του κόμματος είναι να γίνει μια οργανωμένη συζήτηση για την περίοδο 2015-2019. Και αυτό, πέρα από τη συζήτηση αν η κομματική κορυφή επιθυμεί μετακίνηση προς μια πιο σοσιαλδημοκρατική πορεία ή αν σημαντικό τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ θέλει αριστερή στροφή.
Ο κ. Τσίπρας θεωρεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ,με τις εμπειρίες που απέκτησε στην κυβερνητική του θητεία, την καθημερινή του παρουσία στη Βουλή, την προσπάθειά του να βρίσκεται παντού στο κοινωνικό πεδίο, έχει ευθύνη να οργανώσει τις κοινωνικές αντιστάσεις αλλά και να τις καθοδηγήσει σε ένα πολιτικό σχέδιο αλλαγής και νίκης.
Ο ίδιος υποστηρίζει την άποψη ότι το κόμμα πρέπει να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας.
Αυτό πρέπει να γίνει για να διεκδικηθεί η νίκη «απέναντι στη Δεξιά του αυταρχισμού και της ταξικής μεροληψίας», με στόχο μια νέα προοδευτική κυβέρνηση να οδηγήσει τη χώρα με ασφάλεια στον δρόμο της ευημερίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης.
Ομως, πέρα από τους σχεδιασμούς του κ. Τσίπρα, μέσα από το πολιτικό «καθαρτήριο» της αυτοκριτικής θα μπορέσει η αξιωματική αντιπολίτευση να δει κατάματα το πρόβλημα και να αρχίσει σιγά-σιγά, με βάση και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά της ενδοσκόπησης, να χαράξει στρατηγική και να βελτιώσει και την εικόνα της δημοσκοπικά.
Η κακή συγκυρία και η αμηχανία
Ο Στράτος Φαναράς της Metron Analysis το περιέγραψε πριν από δύο εβδομάδες στην εβδομαδιαία εφημερίδα «Η Εποχή», όταν σημείωσε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει βρει τον βηματισμό του, που θα του επέτρεπε να εμφανίζεται ως μια ελκυστική εναλλακτική λύση», με την αναφορά ότι «από τη στιγμή που δεν είμαστε σε ένα κλίμα πολιτικής αλλαγής, η συγκυρία δεν ευνοεί την αξιωματική αντιπολίτευση».
Για τον εκλογολόγο και πολιτικό αναλυτή Ηλία Νικολακόπουλο, που προβλέπει (σε συνέντευξη επίσης στην «Εποχή») τη διεξαγωγή διπλών εκλογών τον Σεπτέμβριο ή τον Οκτώβριο (το υποστηρίζουν όλο και περισσότερα κορυφαία στελέχη, αν και δεν αποκλείουν την προσφυγή στις κάλπες την άνοιξη του 2021, ανάλογα με την εξέλιξη της πανδημίας και του εμβολιασμού), ο ΣΥΡΙΖΑ, από την εκλογική του ήττα το 2019, πορεύεται με μια μεγάλη αμηχανία.
«Τώρα αρχίζει να αρθρώνει κάποιον λόγο… Ο ΣΥΡΙΖΑ, επίσης, έχει παγιδευτεί στο συνέδριο που θα γινόταν και το οποίο τροφοδότησε εσωτερικές ομαδοποιήσεις, οι οποίες τον εμπόδισαν να έχει μια καθαρή φωνή για την περίοδο που διανύουμε. Ακόμα δεν τον βλέπω να έχει βρει τον βηματισμό του. Ούτε να έχει υπερβεί τις εσωκομματικές ομαδοποιήσεις» σημειώνει.
Τα στελέχη και οι βουλευτές
Η άποψη του κ. Νικολακόπουλου έχει πάρα πολλούς οπαδούς στο στελεχικό δυναμικό και όχι στην Κοινοβουλευτική Ομάδα. Οι περισσότεροι βουλευτές αποφεύγουν να μιλήσουν δημόσια, ενώ σε ανάλογο κλίμα είναι αρκετά στελέχη ανά την περιφέρεια, που καταθέτουν αυτές τις θέσεις στον γραμματέα του κόμματος Δημήτρη Τζανακόπουλο.
Η αναζήτηση προοδευτικών συγκλίσεων και η παρέμβαση Παπανδρέου
Ιδιαίτερα θετικά αξιολόγησαν στην Κουμουνδούρου – και ειδικά στην προεδρική ομάδα – την προ ημερών συνέντευξη του πρώην πρωθυπουργού Γιώργου Παπανδρέου στο περιοδικό «Πατρινόραμα», όπου και μίλησε για την ανάγκη προοδευτικής διακυβέρνησης. Με τη λογική «να δούμε όσα μας ενώνουν και όχι αυτά που μας χωρίζουν» και ξορκίζοντας το παρελθόν και όσα επικριτικά ειπώθηκαν κατά του κ. Παπανδρέου, εστιάζουν στην κίνηση του πρώην πρωθυπουργού, βλέποντας σημεία σύγκλισης μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και δυνάμεων του ΚΙΝΑΛ, αν και από την πλευρά της ηγεσίας του δευτέρου τα μηνύματα είναι εντελώς διαφορετικά.
Ο κ. Παπανδρέου είπε αυτά που πιστεύει για την «προοδευτική διακυβέρνηση» και υποστήριξε, χωρίς βέβαια να μιλήσει για ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ, ότι είναι εφικτή μια προγραμματική συμφωνία «με συγκεκριμένες δεσμεύσεις, επιλογές, πολιτικές και χρονοδιαγράμματα». Αυτή η προτροπή αποτελεί για την προεδρική ομάδα ένα σαφές σήμα για τις διεργασίες που πρέπει να γίνουν στο άμεσο μέλλον. Το ενδιαφέρον όμως στοιχείο είναι ότι πολλά στελέχη θέτουν το θέμα της αναγκαίας αυτοκριτικής του ΣΥΡΙΖΑ, και κυρίως για τη στάση του στο παρελθόν έναντι και του κ. Παπανδρέου και του ΠαΣοΚ. Την ίδια στιγμή, ακόμα και η κοινή εμφάνιση στελεχών των δύο κομμάτων σε εκδηλώσεις, όπως προ ημερών δύο υπουργών των κυβερνήσεων του κ. Παπανδρέου, του Χάρη Καστανίδη (ΚΙΝΑΛ) και του Γιάννη Ραγκούση (ΣΥΡΙΖΑ), προκάλεσε έντονες συζητήσεις.
Προτροπή Μπίστη με προϋποθέσεις
Στο κλίμα αυτό ενδιαφέρον είχε και η παρέμβαση του μέλους του Πολιτικού Συμβουλίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Νίκου Μπίστη (άρθρο στην «Εφημερίδα των Συντακτών») για τη συνέντευξη του κ. Παπανδρέου, με την προτροπή ότι πρέπει να γίνει η συζήτηση υπό μία προϋπόθεση: «να στοχεύει στο μέλλον της προοδευτικής παράταξης, στην αναζήτηση κοινού, σύγχρονου προγραμματικού λόγου και να μην είναι το άλλοθι για νέο διχασμό, οχύρωση πίσω από χθεσινές αντιπαλότητες και άρνηση συνεργασίας… Το τελευταίο που χρειάζεται ο ευρύτερος προοδευτικός χώρος είναι νέες διασπάσεις και αντι-ΣΥΡΙΖΑ μέτωπα που υπονομεύουν την προοπτική προοδευτικής διακυβέρνησης».
Η παρέμβαση Φίλη και ο «σκαντζόχοιρος»
Οι συζητήσεις είναι έντονες στο παρασκήνιο, καθώς και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στο άρθρο του κ. Μπίστη απάντησε ο Νίκος Φίλης με σχόλιό του στον λογαριασμό του πρώτου στο Facebook, αργά το βράδυ της περασμένης Τρίτης. «Η Δεξιά πρέπει να φύγει το γρηγορότερο δυνατό. Αυτό προϋποθέτει κοινωνικά κινήματα και πολιτικές συμμαχίες. Χρειάζεται προτεραιότητα στο αντινεοφιλελεύθερο και αντιεθνικιστικό πρόγραμμα μέσα σε έναν ορίζοντα επαναθεμελίωσης της ΕΕ. Η αναγκαία σύγκλιση αριστερών, οικολογικών και κεντροαριστερών δυνάμεων και προσωπικοτήτων θα κριθεί πρώτα και κύρια στο πρόγραμμα.
Με ρεαλιστικές εναλλακτικές θέσεις που θα στηρίζονται σε αξίες της σύγχρονης Αριστεράς και θα εντάσσονται στον ορίζοντα της δημοκρατικής υπέρβασης του καπιταλισμού. Πρόγραμμα – στρατηγικός στόχος – επιστροφή στα κινήματα – πολιτικές συμμαχίες» είναι η άποψη του κ. Φίλη, που θεωρεί ότι με αυτό το πλαίσιο είναι αναγκαία η συζήτηση και κοινή δράση. «Δεν έχουμε να φοβηθούμε τίποτα! Αντίθετα η λογική του σκαντζόχοιρου και ο αναχρονισμός της αυτοδυναμίας δεν βοηθάει ούτε την ανατροπή της Δεξιάς, ούτε στον κοινωνικό μετασχηματισμό» σημείωσε με νόημα.