Το 2020, ολόκληρος ο κόσμος γνώρισε μια σημαντική μετάβαση προς την εργασία εξ αποστάσεως, που επιταχύνθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της πανδημίας COVID-19. Αυτή όλη η αλλαγή που συντελέστηκε επηρέασε την εμπειρία του εργαζομένου πλήρους απασχόλησης, με αποτέλεσμα να ενισχύσει περαιτέρω τον πληθυσμό των ψηφιακών νομάδων.
Η πανδημία είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση των εργασιακών σχέσεων. Η μεγαλύτερη αλλαγή είναι ότι οι παραδοσιακοί κάτοχοι θέσεων εργασίας απελευθερώθηκαν από τα γραφεία τους και πολλοί, αντί να μένουν σε ένα μέρος, ξεκίνησαν να ταξιδεύουν σε διαφορά μέρη τα οποία ήταν Covid free προκειμένου να εργαστούν εξ αποστάσεως. Αξιο αναφοράς είναι ότι το 2020 ο αριθμός των παραδοσιακών εργαζομένων που εργάζονται ως ψηφιακοί νομάδες αυξήθηκε 96%, από 3,2 εκατομμύρια σε 6,3 εκατομμύρια.
Ορισμός των ψηφιακών νομάδων
Οι ψηφιακοί νομάδες ορίζονται ως άτομα που επιλέγουν να αγκαλιάσουν έναν τρόπο ζωής ανεξάρτητο από την τοποθεσία, με τεχνολογία που τους επιτρέπει να ταξιδεύουν και να εργάζονται από απόσταση, οπουδήποτε στον κόσμο που συνδέεται με γρήγορες ταχύτητες στο Διαδίκτυο. Σε αντίθεση με τους τακτικούς απομακρυσμένους εργαζόμενους, οι οποίοι τείνουν να μένουν σε μια γεωγραφική περιοχή, οι ψηφιακοί νομάδες ταξιδεύουν σε διάφορες χώρες ανά τον κόσμο και τις εξερευνούν ενώ εργάζονται. Όπως θα αναλύσουμε παρακάτω η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ένας ιδανικός προορισμός για αυτή τη συγκεκριμένη κατηγορία ταξιδιωτών.
Το παράδειγμα των ΗΠΑ
Πριν από την πανδημία, μόνο περίπου το 7% των εργαζομένων στις ΗΠΑ εργάζονταν με πλήρη απασχόληση στο σπίτι. Ωστόσο, σύμφωνα με μια μελέτη του Πανεπιστημίου του Στάνφορντ που πραγματοποιήθηκε αυτό το καλοκαίρι, ο αριθμός πλησιάζει τώρα τους μισούς από όλους τους εργαζομένους. Τον Ιούλιο του 2020, το 42% των Αμερικανών εργαζομένων ανέφεραν ότι εργάζονται από το σπίτι με πλήρη απασχόληση. Ενώ, ο πληθυσμός των ψηφιακών νομάδων στις ΗΠΑ αυξήθηκε επίσης δραματικά – με αύξηση σχεδόν 50% από το 2019.
Η Ελλάδα ως ιδανικός προορισμός
Η χώρα μας θα μπορούσε να γίνει ένας ιδανικός προορισμός αυτής της ειδικής κατηγορίας ταξιδιωτών που διαφαίνεται να αυξάνεται. Καθώς είμαστε μια χώρα που κατάφερε να αντεπεξέλθει στην πανδημία ικανοποιητικά, έχοντας χαμηλό αριθμό κρουσμάτων και θανάτων συγκριτικά με τις άλλες χώρες. Ενώ κατά τη φάση των πιο εντόνων μέτρων τα Δίκτυα στην Ελλάδα κατάφεραν και άντεξαν τον μεγάλο αριθμό χρηστών.
Από οικονομικής άποψης η Ελλάδα έχει ένα από τα χαμηλότερα έξοδα διαβίωσης στην ΕΕ. Το ενοίκιο και οι εταιρείες κοινής ωφελείας, τα παντοπωλεία, τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι λογικά προσιτά σε σύγκριση με πολλές άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, κάτι που σίγουρα είναι υπέρ της Ελλάδας.
Ένα άλλο σημαντικό πλεονέκτημα της χώρα μας είναι ότι η ζώνη ώρας της Ελλάδας είναι UTC + 02:00. Αυτό σημαίνει ότι είναι επτά ώρες μπροστά από το EST, οπότε αν η εταιρεία των digital nomads έχει έδρα στη Βόρεια Αμερική, η ημέρα εργασίας της θα ξεκινήσει περίπου στις 4 μ.μ. Η Ελλάδα είναι επίσης επτά ώρες πίσω από το Τόκιο και πέντε πίσω από το Πεκίνο, πράγμα που σημαίνει ότι αν οι digital nomads δουλεύουν με την Ασία, οι εργαζόμενοι ίσως χρειαστεί να ξυπνήσουν νωρίς, αλλά θα το κάνουν και το μεσημέρι. Τέλος, εάν εργάζονται με μια εταιρεία που εδρεύει στην Ευρώπη, θα είναι μια ή δύο ώρες νωρίτερα από το πρόγραμμα εργασίας τους.
Φυσικά, μια από τις σημαντικότερες, αν όχι η σημαντικότερη παράμετρος για έναν απομακρυσμένο εργαζόμενο είναι η συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο. Ως εκ τούτου, η συνδεσιμότητα στο Διαδίκτυο είναι πραγματικά μεγάλη στα περισσότερα μέρη της χώρας μας και κυμαίνεται από εννέα MBPS (στην Πάτρα) έως 13 MBPS (Σαντορίνη και Μύκονος). Βεβαίως, μπορεί να μην είναι τόσο μεγάλη όσο άλλες πόλεις στην Ευρώπη, αλλά είναι σίγουρα ικανοποιητική. Ένα άλλο ελπιδοφόρο μήνυμα είναι ότι από το πρώτο 3μήνο του 2021 θα λειτουργήσουν τα πρώτα δίκτυα 5G στη χώρα μας. Γεγονός που μπορεί να λειτουργήσει ως πόλος έλξης των digital nomads διότι θα υπάρχουν μεγαλύτερες ταχύτητες στο διαδίκτυο το οποίο είναι κάτι που το επιζητάει η συγκεκριμένη ομάδα ταξιδιωτών.
Συμπερασματικά, αναμφισβήτητα η υγειονομική κρίση αφήνει αρκετές πληγές στην Ελληνική οικονομία. Αλλά η κρίση γεννάει και ευκαιρίες και είναι σημαντικό να δούμε την πανδημία ως παράθυρο ευκαιρίας ώστε να διαφοροποιήσουμε το τουριστικό μας προϊόν μέσα από το ψηφιακό μετασχηματισμό.
Καθηγητής Κωνσταντίνος Ζοπουνίδης, Ακαδημαϊκός
Βασιλική Ακαδημία Οικονομικών & Χρηματοοικονομικών
Βασιλική Ευρωπαϊκή Ακαδημία των Διδακτόρων
Πολυτεχνείο Κρήτης & Audencia Business School
Υπ. Δρ. Δημήτρης Μπατάκης
Πολυτεχνείο Κρήτης, Εργαστήριο Financial Engineering
Μ.Sc LSE International Health Policy, M.Sc Health Economics and Management
