Στο πλήθος αποριών που δημιουργεί ο επικείμενος εμβολιασμός, «Το Βήμα» παραθέτει τις απαντήσεις στα ερωτήματα που αφορούν την ποικιλία των εμβολίων, τις εξαιρέσεις από τη διαδικασία, τις πιθανότητες μετάδοσης μετά τον εμβολιασμό και όχι μόνο.
1. Εκτός από το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer/BioNTech, ποια άλλα περιμένουμε στις αρχές του 2021;
Μετά την κατεπείγουσα έγκριση για χρήση του εμβολίου εναντίον του νέου κορωνοϊού που κατασκευάζει η αμερικανική εταιρεία Moderna από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA), θα ανοίξει ο δρόμος και για τη σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων (ΕΜΑ). Υπενθυμίζεται άλλωστε ότι το εμβόλιο της Moderna μοιάζει αρκετά με το εμβόλιο των Pfizer/BioNTech καθώς χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία. Η πιο σημαντική διαφορά τους αφορά τις συνθήκες αποθήκευσης και μεταφοράς. Πιο συγκεκριμένα, το εμβόλιο των Pfizer and BioNTech απαιτεί ιδιαίτερα ψυχρές θερμοκρασίες (-70 βαθμούς Κελσίου) ενώ το εμβόλιο της Moderna, από την άλλη, απαιτεί θερμοκρασία συντήρησης στους 2-8 βαθμούς, πράγμα που το καθιστά πιο εύκολο στη μεταφορά. Αντίστοιχα, το εμβόλιο της Oξφόρδης (με βιομηχανικό εταίρο την AstraZeneca) επίσης εκτιμάται ότι το επόμενο διάστημα θα κόψει την κορδέλα του τερματισμού, μπαίνοντας έτσι άμεσα στο… μικροσκόπιο των αρμόδιων αρχών, που θα γνωμοδοτήσουν σχετικά με την έγκριση κυκλοφορίας του.
2. Οι έγκυοι και τα παιδιά, που δεν συμμετείχαν στις κλινικές δοκιμές, θα εμβολιαστούν;
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών εξαιρεί από τον εμβολιασμό έναντι της λοίμωξης COVID-19 τις εγκύους, δεδομένου ότι δεν υπάρχουν μελέτες που να εξασφαλίζουν προς το παρόν την ασφάλεια στη συγκεκριμένη ομάδα. Σημειώνεται, εν τούτοις, ότι, όπως είχε αναφέρει πρόσφατα η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου, «12 γυναίκες που δεν γνώριζαν πως ήταν έγκυοι εμβολιάστηκαν χωρίς να προκύψει κάποιο πρόβλημα στην κύηση». Τα παιδιά επίσης δεν συμπεριλαμβάνονται στο πρόγραμμα του εμβολιασμού επί του παρόντος. Και αυτό διότι αφενός δεν υπάρχουν σχετικές κλινικές μελέτες και αφετέρου διότι έχει διαπιστωθεί ότι δεν διατρέχουν υψηλό κίνδυνο από τον κορωνοϊό.
3. Τι υπάρχει μέσα στα εμβόλια και ποια είναι η αποτελεσματικότητά τους;
Το εμβόλιο των εταιρειών Pfizer/Moderna βασίζεται σε ένα τροποποιημένο μόριο mRNA που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη επιφανείας S του SARS-CoV-2 και χρησιμοποιεί ως φορέα λιπιδιακό νανοσωματίδio (LNP). Σύμφωνα με τις κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 95%. To εμβόλιο της Moderna επίσης βασίζεται στο μόριο mRNA που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη επιφανείας S του SARS-CoV-2 και χρησιμοποιεί ως φορέα λιπιδιακό νανοσωματίδio (LNP). Σύμφωνα με τις κλινικές δοκιμές της φάσης ΙΙΙ, η αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 94,5%. Αντιθέτως, το εμβόλιο της Οξφόρδης (AstraZeneca) βασίζεται στη χρήση αδενοϊού ως φορέα και στοχεύει την πρωτεϊνική ακίδα του ιού. Οι κλινικές δοκιμές πραγματοποιήθηκαν για δύο δοσολογικά σχήματα του εμβολίου. Σύμφωνα με τα πρώιμα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών φάσης ΙΙΙ, η βέλτιστη αποτελεσματικότητα του εμβολίου είναι 90%.
4. Οσοι εμβολιαστούν θα μεταδίδουν τον ιό;
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα του επιστημονικού περιοδικού «Nature», για κανένα από τα προς έγκριση εμβόλια (και συγκεκριμένα των εταιρειών Pfizer/BioNTec, Moderna και AstraZeneca) δεν έχει διαπιστωθεί εάν αποτρέπουν τη λοίμωξη ή τη μετάδοση του ιού. Συνεπώς, ακόμη και όσοι εμβολιαστούν πιθανόν να παραμένουν ευαίσθητοι σε μια ασυμπτωματική λοίμωξη, συμβάλλοντας αθόρυβα στην αλυσίδα των μεταδόσεων. Γι’ αυτό και ο εμβολιασμός του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού είναι σημαντικός.
5. Οσοι έχουν νοσήσει και έχουν αντισώματα χρειάζεται να κάνουν το εμβόλιο;
Σε ό,τι αφορά τον εμβολιασμό πολιτών οι οποίοι είχαν διαγνωστεί κατά το παρελθόν με λοίμωξη COVID-19, η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας Βάνα Παπαευαγγέλου διευκρίνισε στις αρχές της περασμένης εβδομάδας ότι κατά την πρώτη φάση «δεν προβλέπεται να εμβολιάσουμε άτομα που έχουν ήδη νοσήσει. Δεν έχει μελετηθεί το όφελος στην ομάδα αυτή του πληθυσμού, παρ’ όλο που ξέρουμε ότι κάποιοι ασθενείς χάνουν τα αντισώματά τους με τον καιρό. Είναι κάτι που θα δούμε τους επόμενους μήνες».
6. Οσοι έχουν παρουσιάσει αλλεργίες κατά το παρελθόν, μπορούν να εμβολιαστούν;
Επειτα από δύο αναφορές αναφυλαξίας και μία αναφορά πιθανής αλλεργικής αντίδρασης μετά την ανοσοποίηση στο Ηνωμένο Βασίλειο, συγκροτήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 2020 ομάδα εμπειρογνωμόνων της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Φάρμακα (CHM), στην οποία συμμετείχαν ειδικοί στην Αλλεργιολογία και στην Κλινική Ανοσολογία, για να εξετάσει αυτές τις εκθέσεις αλλεργικών αντιδράσεων με στόχο τον περιορισμό του σπάνιου κινδύνου αναφυλαξίας. Σύμφωνα με τις ανανεωμένες συστάσεις, κάθε άτομο με ιστορικό αναφυλαξίας άμεσης έναρξης σε ένα εμβόλιο, φάρμακο ή τροφή δεν πρέπει να λάβει το εμβόλιο BNT162b2 (Pfizer/BioNTech). Ακόμη, μια δεύτερη δόση του εμβολίου δεν πρέπει να χορηγείται σε όσους έχουν υποστεί αναφυλαξία στην πρώτη δόση εμβολιασμού. Ενα πρωτόκολλο για τη διαχείριση της αναφυλαξίας και τα απαραίτητα φάρμακα πρέπει να είναι πάντα διαθέσιμο κάθε φορά που χορηγείται το εμβόλιο.
