«Άκουσα φωνή βοήθειας και ανταποκρίθηκα», δήλωσε εθελόντρια νοσηλεύτρια και έσπευσε να βοηθήσει στις ΜΕΘ. Έμπρακτη αλληλεγγύη, μεγάλη αρετή. Και έτρεξαν άλλοι και άλλες, λίγοι όμως να συνδράμουν το υγειονομικό προσωπικό.
Το γερασμένο ΕΣΥ εξαντλεί τα όριά του και το ανθρώπινο δυναμικό εκπέμπει SOS, δεν φθάνει ο πατριωτισμός του. Ζητάει βοήθεια από την εξουσία στην ύστατη μάχη για τη ζωή ατόμων και της κοινότητας.
Η πανδημία δεν κάνει διακρίσεις σε ηλικίες, φύλο, χρώμα και απανταχού της γης ταξιδεύει. Ελπίδα, η αναμονή για τα εμβόλια. Η καραντίνα είναι απλά μια ασπίδα ανάσχεσης του χαρο –covid 19, στην ορμητική και ύπουλη εξόρμησή του.
Η εξάπλωση του ιού έχει τεράστιες συνέπειες στην οικονομία και την αγορά εργασίας. Οι φωνές βοήθειας επιχειρήσεων και επιχειρηματιών πληθαίνουν, και βέβαια για τον κόσμο της εργασίας οι φωνές έγιναν κραυγές και μετράμε τραγωδίες. Δύο μοναδικά αγαθά, η υγεία και η επιβίωση, βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Σε συνθήκες πολέμου, το «είναι», η ζωή και το «έχειν», η επιβίωση, κατακλύζουν κάθε άτομο με συναισθήματα αβεβαιότητας και ανασφάλειας. Ο φόβος φωλιάζει επικίνδυνα στην παγκόσμια κοινότητα. Τα νέα για τα δύο αυτά πολύτιμα αγαθά του «είναι» και του «έχειν» τα στοιχειώδη, προβάλλονται στα ΜΜΕ με δραματικούς τρόπους με εικόνες, λόγια και αριθμούς.
Οι λεωφόροι της πληροφορίας, έντυπα και ηλεκτρονικά, βομβαρδίζουν τους πολίτες με ειδήσεις φόβου, βαρβαρότητας, αλλά και ελπίδας με βάρκα τα εμβόλια.
Οι φωνές βοήθειας πληθαίνουν στην Πολιτεία μας σε όλους τους χώρους, υγειονομικό, οικονομικό, κοινωνικό και εθνικό. Η εξουσία, ανάμεσα στη Σκύλλα και τη Χάρυβδη», προσπαθεί να εξισορροπήσει τις ανάγκες, που ως φωνές βοήθειας, ξεπηδάνε επιτακτικά από παντού. Οι λύσεις είναι δύσκολες, τόσο από άποψη αντιλήψεων, όσο και μέτρων και πρακτικών.
Πολιτικά και συλλογικά υποκείμενα καλούνται να λύσουν το σταυρόλεξο των αναγκών, όπως αποτυπώνονται στις φωνές της υγείας, της οικονομίας, της αγοράς εργασίας και των εθνικών θεμάτων.
Η διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων είναι δύσκολη και με επώδυνες συνέπειες. Σε κάθε επιλογή αναζητείται το μη χείρον βέλτιστο. Δεν υπάρχουν έτοιμες λύσεις και συνταγές για τις ασύμμετρες απειλές, όπως αυτή του covid που δοκιμάζει όλη την ανθρωπότητα. Το μέτρο, ανάμεσα στις αντιλήψεις, τις νοοτροπίες και τις πρακτικές της εξουσίας αποτελεί ίσως την πιο βασική προϋπόθεση για την κατανόηση της κατάστασης και την επίλυση των αναγκών.
Η διαχείριση των κοινών υποθέσεών μας, των κινδύνων και των απειλών που αντιμετωπίζουμε, προϋποθέτει ένα ελάχιστο κοινό πεδίο συναντίληψης, συνεννόησης, συγκατάθεσης, ακόμη και ανοχής στις επιλογές στα δρόμενα. Αυτή η κατάσταση σύγκλισης και σύνθεσης των αντικρουόμενων αντιλήψεων επιτυγχάνεται μονάχα στο πεδίο της λειτουργίας των δημοκρατικών θεσμών. Θα είναι κοινότυπο να επισημάνω ότι ανάμεσα στα πολιτικά και συλλογικά υποκείμενα κυριαρχούν οι μονόλογοι.
Δυστυχώς, ο κυβερνητικός λόγος διαχέεται από το πνεύμα ότι όλα έχουν «καλώς καμωμένα» και ο αντιπολιτευτικός, ότι όλα έχουν «κακώς καμωμένα». Ακόμη και ο τρόπος της πολιτικής αντιπαράθεσης είναι διχαστικός και η φρασεολογία μέσα και έξω από το Κοινοβούλιο, αλλά και στα ΜΜΕ, υποβαθμίζει τον δημόσιο διάλογο. Ψεύτης φωνάζει ο ένας, ψεύταρος ο άλλος και διάφορα άλλα κοσμητικά επίθετα.
Φοβάμαι ότι η Δημοκρατία μας δεν έχει υπερβεί την επώδυνη, τραυματική περίοδο της οικονομικής κρίσης και εισέρχεται σε μια βαθύτερη κρίση, όπου τα αγαθά του «είναι» και του «έχειν» ατόμων και της κοινότητας βρίσκονται σε κρίση και γεμίζουν το κοινωνικό σώμα με ανασφάλεια και αβεβαιότητα για το μέλλον.
Καθοριστικός παράγοντας για να δοθούν λύσεις σε αυτή την κατάσταση είναι οι αντιλήψεις που κυριαρχούν στη λειτουργία της κομματικής, κρατικής εξουσίας και των θεσμών. Όταν λειτουργούν οι πολιτικοί θεσμοί δημοκρατικά, επηρεάζουν και την κρατική διαχείριση θετικά, αλλά και τα συλλογικά κοινωνικά υποκείμενα. Όταν στους θεσμούς κυριαρχούν αρχηγικές και ιδιοκτησιακές αντιλήψεις τότε και η δημοκρατική λειτουργία των θεσμών υποβαθμίζεται και η πολιτική ηγεσία γίνεται αντικείμενο μιας συγκεντρωτικής εξουσίας, που διαχειρίζεται αφ’ υψηλού τα πράγματα με εντολές και συνεχή διαγγέλματα.
Σε αυτή τη συγκυρία της μακρόχρονης κρίσης, οι αρχηγικές και ιδιοκτησιακές αντιλήψεις στα κόμματα και την κρατική εξουσία βασιλεύουν. Βασικοί θεσμοί της κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας υπολειτουργούν και ελάχιστα παρεμβαίνουν στις εξελίξεις. Ερχόμαστε πολλά χρόνια πίσω πραγματικής οπισθοδρόμησης. Μιας εποχής που ίσχυε η αρχή «αν έχεις μπάρμπα στην Κορώνη» τότε μπορείς να λύσεις το πρόβλημά σου.
Στα κόμματα, ο αρχηγός και το επιτελείο του είναι η αρχή και το τέλος. Στην κρατική εξουσία, το πρωθυπουργικό σύστημα με το επιτελείο του, στο όνομα μάλιστα της συγκεντρωτικής αποτελεσματικότητας, κυριαρχεί η ιδιοκτησιακή αντίληψη, το «κράτος λάφυρο», όπως λέγαμε παλιά.
Αυτές οι αντιλήψεις και οι πρακτικές έχουν αφυδατώσει τα συλλογικά υποκείμενα, έχουν απομακρύνει τους πολίτες και υπάρχει μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς που έχουν την πρώτη ευθύνη στη διαχείριση των δημοσίων υποθέσεων. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις περιγράφεται αυτό το χάσμα – εμπιστοσύνης προς την πολιτική και τους πολιτικούς με μονοψήφιος αριθμούς. Αλλά και μια ματιά στις κομματικές λειτουργίες θα διαπιστώσουμε ότι αφενός οι οργανώσεις έχουν απομαζικοποιηθεί και αφετέρου οι πολιτικές διεργασίες στα κόμματα έχουν ενδιαφέρον μόνο για τα πανηγυρικά συνέδρια εκλογής ή επανεκλογής του αρχηγού.
Δυστυχώς, αυτές τις αντιλήψεις διευκολύνει και ενισχύει η τηλε-πολιτική. Η πολιτική έχει μετοικήσει στα ΜΜΕ και στις κάθε λογής ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Η λυτρωτική δύναμη της συμμετοχής των πολιτών στα δρώμενα συνεχώς περιορίζεται και οι αρχηγικές αντιλήψεις, μαζί με τους ειδικούς και όσους έχουν πρόσβαση στα ΜΜΕ ασκούν συγκεντρωτικά και αφ’ υψηλού την εξουσία.
Θεώρησα απαραίτητες αυτές τις παρατηρήσεις, διότι οι φωνές βοήθειας που κατακλύζουν την Πολιτεία μας, αποτελούν αντικείμενο διαχείρισης συγκεντρωτικών αντιλήψεων, χωρίς τη συμμετοχή και την ενεργοποίηση της λυτρωτικής δύναμης των πολιτών και των θεσμών.
Η εμπιστοσύνη παρά τις όποιες αυξομειώσεις συνεχίζει να παραμένει ως χάσμα αγεφύρωτο μεταξύ του πολίτη και του κράτους καθώς και του πολίτη προς την πολιτική και το πολιτικό προσωπικό.
Αναλογίζεται κανείς ότι το ανθρώπινο δυναμικό και οι θεσμοί που έχουν την κύρια ευθύνη διαχείρισης των αναγκών της κοινωνίας δεν έχουν την εμπιστοσύνη του πολίτη.
Ο συγκεντρωτικός τρόπος διακυβέρνησης της Ν.Δ., το λεγόμενο σύστημα επιτελικού κράτους, ενώ έδειξε κάποια σημάδια γεφυρώματος κράτους – πολίτη (με πρόσκαιρα γεγονότα – Έβρος, μετανάστες, διαχείριση α΄ κύματος πανδημίας) σήμερα παρατηρούμε ότι τα πράγματα δεν έχουν αλλάξει κατά τη ρήση «άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς».
Στο εθνικό πεδίο, η διαχείριση των κινδύνων για τη χώρα με την προκλητικότητα του Ερντογάν και την ανοχή των εταίρων μας, δημιουργεί αβεβαιότητα για το μέλλον. Εναποθέσαμε τις ελπίδες στους ευρωπαϊκούς θεσμούς για κυρώσεις και μέτρα για να αντιμετωπισθεί ουσιαστικά η προκλητικότητα της Τουρκίας στην Κύπρο και στο Αιγαίο. Δυστυχώς, η Ε.Ε. είναι διχασμένη και συμπεριφέρεται πολλές φορές υποκριτικά.
Η προεδρία της Ε.Ε. από τη Γερμανία πρέπει να κατανοήσουμε ότι η στάση της ήταν βλαπτική για τα συμφέροντα της χώρας μας αλλά και της Ευρώπης για την προστασία των συνόρων της στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.
Στο πεδίο της υγείας, της οικονομίας και της εργασίας, τα αποτελέσματα, όπως αναφέρθηκαν, αυξάνουν την αβεβαιότητα και την ανασφάλεια των πολιτών. Η εργασιακή κρίση δημιουργεί μια συσσωρευμένη κοινωνική εκρηκτική ύλη που αν δεν αντιμετωπισθεί θα δημιουργήσει τεράστιες κοινωνικές συγκρούσεις και αναταράξεις.
Στον χώρο των κομμάτων, οι ιδιοκτησιακές αντιλήψεις του αρχηγού και του περιβάλλοντός του, δεν επιτρέπουν τη δημοκρατική λειτουργία του κομματικού θεσμού. Η έλλειψη αυτή απομακρύνει τους πολίτες από την ένταξη – στράτευση στα κομματικά δρώμενα. Όταν το κόμμα βρίσκεται στην εξουσία, η συμμετοχή στις κομματικές οργανώσεις αυξάνεται (το πελατειακό και κομματικό κράτος, προσελκύει πάντα το ενδιαφέρον των πολιτών).
Στα κόμματα της αντιπολίτευσης, τα μαζικά – κόμματα θεσμοί, που ήταν μια μεγάλη προσφορά διαχρονικά των αριστερών – προοδευτικών κομμάτων και στη χώρα μας μια μεγάλη προσφορά με την εμφάνιση και άνοδο του ΠΑΣΟΚ, οι αρχηγικές, ιδιοκτησιακές αντιλήψεις δυστυχώς κυριαρχούν εκ νέου.
Είχα γράψει παλιότερα, ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, ήταν γέννημα – θρέμμα της κρίσης, αλλά και της προσωπικότητας του κ. Τσίπρα. Καθ’ υπερβολή είχα μιλήσει, ότι αν φύγει από αρχηγός ο ΣΥΡΙΖΑ θα χάσει το πολιτικό του εκτόπισμα.
Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα μεγάλα ποσοστά αποδοχής τους στο ΣΥΡΙΖΑ που κυμαίνονται γύρω στο 70%, όταν στη μεγαλύτερη αποδοχή βρισκόταν γύρω στο 80%.
Στο ΠΑΣΟΚ – ΚΙΝΑΛ, οι αρχηγικές αντιλήψεις είναι πιο έντονες και πιστεύω αυτός είναι ένας κυρίαρχος λόγος που η εκλογική του βάση παραμένει σε μονοψήφιους αριθμούς γύρω στο 6%. Η ανανέωση της κομματικής εξουσίας προβάλει ως αδήριτη ανάγκη την παράταξη, για να συγκρατήσει το παραδοσιακό εκλογικό σώμα του κέντρου και της αριστεράς, που εάν παρατηρήσει κανείς στις δημοσκοπήσεις θα διαπιστώσει ότι συνεχίζει να φλερτάρει με τη Ν.Δ. και το ΣΥΡΙΖΑ.
Εξάλλου είναι προφανές ότι ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος της άλλοτε κραταιάς δημοκρατικής παράταξης αλλά και πολλά στελέχη της βρίσκονται παντού και ενισχύουν το ΣΥΡΙΖΑ και τη Ν.Δ.. Η στασιμότητα και η καθήλωση της επιρροής στο εκλογικό σώμα έχει έντονες αμφισβητήσεις για την ηγετική ομάδα. Ήδη έχουν εκδηλωθεί υποψηφιότητες για το προσεχές Συνέδριο (Ν. Ανδρουλάκης, Α. Λοβέρδος, Π. Γερουλάνος,) τον Φθινόπωρο του 2021. Βέβαια, ακόμη και η δημοσιοποίηση των ονομάτων θεωρήθηκε από την ηγετική ομάδα ως αμφισβήτηση στην Πρόεδρο.
Έσπευσε μάλιστα η ίδια, να καταγγείλει έμμεσα πλην σαφώς, το δικαίωμα και τη φιλοδοξία κάποιων στελεχών να επιδιώξουν μέσα από δημοκρατικές διαδικασίες την εκλογή τους ως Πρόεδροι του κινήματος, ότι λειτουργούν διασπαστικά και ανακόπτουν το κύμα ανόδου της παράταξης. Μάλιστα στελέχη της ηγετικής ομάδας έσπευσαν να μεταθέσουν το Συνέδριο το 2022 και το 2023. Τα δημοσκοπικά όμως δείγματα όλων των εταιριών δείχνουν ότι η επιρροή της παράταξης έχει κολλήσει στο 6%.
Θεωρώ απαραίτητο να επαναλειτουργήσουν στην παράταξη οι δημοκρατικές λειτουργίες για να μπορέσει η παράταξη να έχει μέλλον και συμμετοχή στα πολιτικά δρώμενα.
Πιστεύω ακράδαντα ότι για να εισακουσθούν οι φωνές βοήθειας των πολιτών, που εκφράζουν τις ανάγκες της κοινωνίας, πρέπει να αλλάξουν οι αντιλήψεις και οι πρακτικές, νοοτροπίες της εξουσίας κομματικής και κρατικής. Να λειτουργήσουν οι δημοκρατικοί θεσμοί και τα συλλογικά υποκείμενα με τη λυτρωτική δύναμη της συμμετοχής των πολιτών.
Ιδιαίτερα σε καιρούς ανάγκης αυτές οι αλλαγές είναι το Α και το Ω για να μην συνεχίσει η χώρα και οι πολίτες να βρίσκονται σε διαρκή κρίση, αβεβαιότητα και ανασφάλεια για το μέλλον.
Λουκάς Θ. Αποστολίδης, Διευθύνων Εταίρος
